بازدارندگی حداکثری در برابر فشار حداکثری

موضع اصولی جمهوری اسلامی ایران همواره بر اساس صلح آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای و پرهیز از حرکت در مسیر ساخت، تولید و استفاده از تسلیحات هسته‌ای بوده و کماکان نیز این موضع استوار و پرجاست. در عین حال سیاست جمهوری اسلامی ایران تلاش برای ایجاد حداکثر بازدارندگی در مقابل تهدید‌های خارجی است.

این در حالی است که متاسفانه عملکرد آلمان، فرانسه و انگلیس با حمایت آمریکا در ماه‌های گذشته سبب شده که جمهوری اسلامی ایران به موضوع ارتقای سطح بازدارندگی خود بیشتر توجه کند و به این شکل پیشنهادات و نظریه‌هایی مبنی بر این که برد موشک‌های ایران به بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر افزایش پیدا کند و یا اینکه در دکترین برنامه‌های هسته‌ای خود تجدید نظر کند از سوی افراد صاحب نظر مطرح شده است. اگرچه کماکان سیاست جمهوری اسلامی ایران همان سیاست قبلی و پرهیز از عدول از رویکرد صلح طلبانه در مورد انرژی هسته‌ای است.

 در این بین لازم به یادآوری است که در مطرح شدن چنین پیشنهاداتی مسائل دیگری نیز تاثیر گذار بوده است. برای نمونه مدتی پیش اتحادیه اروپا موضع صریحی علیه تمامیت ارضی ایران در رابطه با جزایر سه گانه اتخاذ کرد که کاملا نشان داد رویکرد اروپا از موضع گیری سیاسی به موضع‌گیری امنیتی بدل شده است. علاوه بر این می‌توان به اتهامات واهی اروپا به جمهوری اسلامی ایران مبنی بر فروش موشک‌های بالستیک به روسیه و دخالت در جنگ اوکراین نیز اشاره کرد. البته آخرین اقدام آن‌ها نیز تلاش آمریکا و آلمان، فرانسه و انگلیس برای دادن بیانیه به شورای حکام آژانس بوده است. به عبارت دیگر رویکرد اروپا بجای حمایت از مذاکرات هسته‌ای و انجام تعهدات برجامی خود تهدید به اسنپ بک و بازگردان پرونده ایران به شورای امنیت بوده است.

به این ترتیب در پیش گرفتن چنین رویکرد‌هایی از سوی اروپا سبب ایجاد نگرانی‌هایی در داخل شده است. در واقع جمهوری اسلامی ایران نسبت به برنامه‌های آینده آمریکا، آلمان، فرانسه و انگلیس بسیار مشکوک است. به همین دلیل اندیشه بالابردن توان بازدارندگی ایران و تجدید نظر در برنامه‌های موشکی و هسته‌ای برجستگی بیشتری پیدا کرده است.

طبیعتا اظهار نظر وزیر امور خارجه کشورمان در این خصوص نیز به معنای عدول از سیاست فعلی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر حرکت در مسیر صلح آمیز هسته‌ای نیست. اما به نظر می‌رسد که این موضع آقای عباس عراقچی نوعی هشدار به کشور‌هایی است که قصد افزایش خصومت با ایران را دارند. در این شرایط باید یادآور شد که جمهوری اسلامی ایران هر زمانی که بخواهد می‌تواند در سیاست و برنامه‌های قبلی خود تجدید نظر کند.

به عبارت دیگر در مقطع فعلی برنامه جمهوری اسلامی ایران همان سیاست پیشین است. اما احتمال تغییر آن در صورت تغییر مواضع آمریکا و اروپا و افزایش تهدیدات امنیتی وجود دارد.

‌به این ترتیب در مجموع آمریکا و کشور‌هایی مانند آلمان، فرانسه و انگلیس باید آگاه باشند که دست جمهوری اسلامی ایران بسته نیست و در برابر فشار حداکثری قطعا به سوی بازدارندگی حداکثری حرکت خواهد کرد.