این موضوع درحالی است که از ابتدای سال تحصیلی تاکنون، مدارس استان تهران بیش از۱۰روز تعطیل شدهاند و آموزشها در بستر فضای مجازی و بهصورت برخط انجام شد که همین هم با چالشهای فراوانی مواجه بود. حالا مسأله اینجاست که این روند و این تعطیلیهای مکرر، نظام آموزشی کشور را با چه بحرانهایی مواجه میکند؟
ظاهرا طرح تعطیلی زمستانی مدارس بارهامطرح شده است؛ طرحی که نخستینبار درسال۱۳۳۶دروزارت فرهنگ وقت عنوان شد. روزهایی که نه از ترافیک و دود و دم این روزها خبری بود و نه از مازوتسوزی و وارونگی هوا! این طرح تا سال ۷۵ مسکوت ماند و در این سال قرار شد مدارس ۱۰روز درمیانه زمستان تعطیل باشند ودانشآموزان ۱۵روز زودتر ودرمیانه شهریور به مدرسه بروند. اما پس از یک دوره کوتاه اجرا، با مخالفت زیاد دانشآموزان و معلمان با آن، با تصویب سهفوریتی مجلس غیرقابل اجرا تشخیص داده شد. تعطیلات اجباریای که مانع از این میشود که بسیاری از دانشآموزان در روند عادی آموزش شرکت کنند و این وقفهها میتواند موجب از دست رفتن تدریجی محتوای درسی، کاهش انگیزه و حتی افت سطح یادگیری نیز شود.
شکاف علمی با تعطیلی مدارس!
تعطیلیمدارس درروزهای آلوده میتواندموجب مواجه شدن دانشآموزان باشکافهای علمی شودکه این مسأله میتوانددر طولانیمدت منجر به عقبماندگی تحصیلی آنان شود. چه بسا چندی پیش بود که رضوان حکیمزاده، معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزشوپرورش اعلام کرد: «۴۰ درصد کودکانی که وارد مدرسه میشوند، به فقر یادگیری دچار هستند.» موضوعی که حجتا... بنیادی، پژوهشگر آموزشوپرورش هم در گفتوگو با جامجم به آن اشاره میکند و میگوید: «تعطیلی مدارس روی کیفیت آموزش و رتبه جهانی ما در مطالعات تیمز و پرلز اثر میگذارد. با این حال ما هنوز پژوهش دقیق و شفافی که بتواند ارتباط و سهم تعطیلی مدارس در آلودگی هوا را اعلام کند، ارائه نکردهایم. اینکه تعطیلی مدارس چه سهمی در کاهش آلودگی هوا دارد.» مواردی که به تضعیف پیشرفت تحصیلی دانشآموزان هم دامن میزند.
یک آموزش مجازی تکبعدی
در حالیکه بسیاری از مدارس و معلمان تلاش کردند تا از طریق بسترهای مختلفی ازجمله شبکه شاد، آموزش مجازی را ارتقادهند اما این فضاها خیلی نتوانستند جایگزین مناسبی برای تجربه حضوری دانشآموزان باشند. البته علی فرهادی، سخنگوی وزارت آموزشوپرورش هم در اینباره با ما همنظر است و میگوید: «استاندار، بهعنوان رئیس شورای آموزشو پرورش استان و بالاترین مقام اجرایی هر استان، اختیارات گستردهای دارد. با این حال، تعطیلی مدارس مورد تایید وزارت آموزشوپرورش نیست و با وجود تمام تلاشها، آموزش مجازی نمیتواند جایگزین مؤثری برای آموزش حضوری باشد.» آموزش مجازیای که بنیادی درخصوص آن عنوان میکند: «این آموزش در فرصتی که دانشآموز باید تربیت شود و مهارت کسب کند، در این روزهای تعطیلی مدارس از دست میدهد. چهبسا زمانی که یک نوجوان فارغالتحصیل میشود، خیلی از مهارتهای لازم را ندارد.» از سوی دیگر کودکان و نوجوانان زمانی که به محیط مدرسه بهعنوان محلی برای رشد اجتماعی و یادگیری مهارتهای فردی و گروهی نیاز دارند؛ در غیاب این محیط، ممکن است احساس انزوای اجتماعی کنند که بر سلامت روانشان تأثیر میگذارد. بنیادی هم ضمن بیان تکبعدی بودن آموزش مجازی، معتقد است که در این آموزشها به جز دانش و محفوظات صرف، ظرفیتی برای تعاملات اجتماعی وجود ندارد.
یک تصمیم منطقی
به نظرمیرسدمعضل آلودگی هواوتعطیلی مدارس،خیلی به نفع دانشآموزان نیست،چراکه همین چندروز پیشبودکه فرشاد ابراهیمپور، نایبرئیس کمیسیون آموزش مجلس گفت: «در شرایط کنونی، ما با سندرم تعطیلیهای بیبرنامه مدارس مواجهیم که در تضاد با سند تحول بنیادین آموزشوپرورش قرار دارد و برکیفیت و آینده تحصیلی آنان نیز تأثیرات جبرانناپذیری دارد.»
