ضرر کلان جنگ تعرفه‌ای ترامپ به سینما

از چند هفته قبل که ترامپ روی کالاهای کشورهای مختلف و از‌جمله چین تعرفه‌های سنگین بست، طرف چینی هم شمشیر را از رو بسته و دست به اقدامات تلافی‌جویانه زده است. تحلیلگران اقتصادی سینما در آمریکا و چین می‌گویند افزایش تعرفه‌های محصولات سینمایی (که ممکن است تا 125 درصد باشد) مدیران سینمایی و سالن‌های نمایش در چین را مجبور به حذف اکران عمومی تولیدات سینمایی آمریکا می‌کند. این اتفاق از یک‌سو ضرر هنگفتی به کمپانی‌های آمریکایی می‌زند که یک بازار بزرگ و پرسود را از دست می‌دهند و از سوی دیگر می‌تواند به سینماداران چینی هم ضربه بزند. این ضرر از آنجا ناشی می‌شود که آنها نمی‌توانند با اکران عمومی این فیلم‌ها، سود خوبی به‌دست بیاورند.

صنعت سینمای چین که در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته، بعد از صنعت سینمای آمریکا لقب دومین بازار بزرگ سینمایی را به خود اختصاص داده است. این کشور با جمعیت کلان خود، بازار سودآوری برای محصولات آمریکایی بوده و بلاک‌باسترهای هالیوودی معمولا فروش کلانی را در سالن‌های نمایش این کشور دور آسیا تجربه می‌کنند. فیلم‌های هالیوودی بعد از تولیدات بومی در این کشور، بالاترین رقم فروش را در جدول گیشه نمایش سینماها داشته‌اند. طبیعی بود که تعرفه‌های ترامپ باعث ناراحتی و آزردگی خاطر کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی هالیوودی شود. آنها در یک قدمی شرایطی قرار گرفته‌اند که به‌واسطه آن، میلیون‌ها دلار ضرر خواهند کرد و یک بازار بزرگ نمایش فیلم را از دست می‌دهند. شرکت مارول تهیه‌کننده رعدوبرق‌ها هم مثل دیگر کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی هالیوود تاسف خود از اتفاقات اخیر را اعلام کرده و موضع ترامپ برای افزایش تعرفه‌ها را مورد انتقاد قرار داده است.

رسانه‌های چینی در چند روز اخیر مقالات زیادی در رابطه با تاثیر تعرفه‌های ترامپ روی نوع نمایش محصولات هالیوودی در سینماهای چین نوشته‌اند و از پیش، کمپانی‌های هالیوودی را بازنده اصلی این حرکت معرفی کرده‌اند. یک تحلیلگر اقتصادی سینما در چین، چنین می‌گوید: «‌شما به میزان واردات فیلم از آمریکا و تعداد صادرات فیلم چینی به آمریکا نگاهی بیندازید تا متوجه اصل داستان بشوید. در حالی‌که سالانه تعداد بی‌شماری فیلم‌های آمریکایی در سینماهای منفرد و مولتی‌پلکس‌های چین روی پرده می‌روند، شمار محصولات چینی که می‌تواند رنگ پرده سینماهای آمریکا را ببیند بسیار اندک است. این مسأله تنها مربوط به محصولات چینی نمی‌شود و بسیاری از کشورهای دیگر جهان را نیز دربرمی‌گیرد. در طول یک سال میلادی چه تعداد فیلم کره‌ای، ژاپنی، آمریکای لاتینی و اروپایی در سینماهای آمریکا به نمایش عمومی درمی‌آیند؟ جواب ساده است: تعداد بسیار اندکی فیلم خارجی‌زبان در آمریکا اکران عمومی می‌شود.»

این تحلیلگر بر این اساس چنین نتیجه‌گیری می‌کند که در غیبت فیلم‌های چینی روی پرده سینماهای آمریکا، ضرر اصلی تعرفه‌های ترامپ نصیب تولیدات سینمایی آمریکا می‌شود. در شرایط تازه اگر تعرفه 125 درصدی روی فیلم‌های هالیوودی اعمال شود، بسیاری از بلاک‌باسترهای هالیوودی عملا امکان اکران عمومی در چین را نخواهند داشت و این برای کمپانی‌های بزرگ فیلمسازی که بعد از آمریکا روی بازار چین حساب خاصی باز کرده‌اند، یک فاجعه به حساب می‌آید.

یکی از سینماداران چینی به رسانه‌ها چنین می‌گوید: «‌عموم تماشاگران چینی در وهله نخست، بیننده تولیدات بومی هستند و فیلم‌های چینی همواره حرف اول را در جدول گیشه نمایش سینماها می‌زنند. اما فیلم‌های آمریکایی هم جزو کارهای پربیننده بوده‌اند و در جدول گیشه با فروش‌های بالا و خوبی روبه‌رو می‌شوند. حالا اگر نمایش این فیلم‌ها متوقف شود، ما محصولات کره‌ای، هندی و انیمیشن‌های ژاپنی را جایگزین آنها می‌کنیم. فیلم‌های این کشورها هم بازار خوبی در چین دارند و با استقبال بالایی از سوی تماشاگران معمولی روبه‌رو می‌شوند. البته باعث تاسف است که ترامپ به‌دنبال اعمال چنین تعرفه‌های سنگین و بی‌معنی روی کالاهای چینی است. شما می‌بینید که او این کار را تنها با ما انجام نداده و حتی متحدان و شرکای اروپایی‌اش را هم مشمول این نوع تعرفه‌ها کرده است. به‌راحتی می‌توان این‌طور نتیجه‌گیری کرد که ضرر اصلی را طرف آمریکایی خواهد خورد و نه ما.»

اهل فن با اشاره به جدول گیشه این هفته سینماهای چین و صدرنشینی دوباره قسمت دوم انیمیشن «نه‌ژا»، تاکید می‌کنند که سالن‌های نمایش فیلم در این کشور پرجمعیت آسیایی، نیازی به محصولات آمریکایی ندارد تا بتواند رقم کلان فروش فیلم‌ها را جشن بگیرد. نه‌ژا 2 با فروش سه میلیون دلاری در تعطیلات آخر هفته درصدر جدول گیشه نشست، تا فروش کلی خود را به رقم تعجب برانگیز دو میلیارد و 12 میلیون دلار برساند. تاکنون هیچ فیلم هالیوودی در داخل و خارج آمریکا نتوانسته به چنین رقم فروشی دست پیدا کند. موفقیت نه‌ژا 2 در‌حالی است که بلاک‌باستر پرسروصدای هالیوودی «یک فیلم ماینکرافتی» با بازی جک بلک، بعد از چهار هفته نمایش عمومی در چین فقط 25 میلیون دلار فروش کرده است. ناظران می‌گویند علت عدم استقبال از این کمدی اکشن تا حد زیادی به‌واسطه انتشار خبر تعرفه‌های سرسام‌آور ترامپ بر تولیدات چینی بوده و مردم چین با عدم استقبال از فیلم، نارضایی خود را به‌صورت عملی و به این شکل نشان داده‌اند.

در همین حال، نشریات سینمایی در آمریکا این پرسش را مطرح کرده‌اند که سیاست تعرفه‌ای ترامپ تا چه زمانی قرار است ادامه داشته باشد و اهالی صنعت سینمای آمریکا در این رابطه باید دست به چه واکنشی بزنند. تحلیلگران اقتصادی در آمریکا می‌گویند اگر دست‌اندرکاران سینمایی واکنش مناسبی به این موضوع نشان ندهند و علیه ترامپ موضعگیری نکنند، ضرر و زیان کلانی را متحمل خواهند شد. یکی از همین تحلیلگران می‌گوید: «ترامپ دست در جیب صنعت سینما و تلویزیون کرده و برای به کرسی نشاندن حرف‌هایش، از جیب آنها خرج می‌کند.»