قطع برق فاجعهبار که از اسپانیا آغاز شد و سیستم برق پرتغال راازکار انداخت،تنشهای دیرینه درباره ارتباطات بینمرزی برای تجارت برق با فرانسه را دوباره شعلهور کرده است.مادرید هنوز علت اصلی قطع برق در ۲۸ آوریل (۸اردیبهشت) را مشخص نکرده است اما برخی کارشناسان معتقدند که افزایش اتصالهای برق به فرانسه میتوانست اسپانیا را به بخشی از یک شبکه بزرگتر و مستحکمتر تبدیل کند که توانایی بیشتری برای مقابله با شوکهای اولیه داشت.
وزیر انرژی پرتغال، ماریا دا گراسا کاروالیو، درگفتوگو با فایننشال تایمز اعلام کردکه ناکافی بودن ارتباطات بین فرانسه و اسپانیا یک «مانع» برای بازار داخلی اتحادیه اروپا بهشمار میرود و همین موضوع به موجب قوانین اروپایی، این اختیاررابه بروکسل میدهد که مداخله کند.کاروالیو که دولتش در انتخابات دیروز بهدنبال تمدید دوره حاکمیت خود است، گفت:«ما رئیس کمیسیون اروپا را در این موضوع درگیر خواهیم کرد تا اطمینان حاصل کنیم همه در این سیستم، یکپارچه هستیم و به یکدیگر برای حل مشکلات کمک میکنیم.» او افزود: «این یک مسأله بین ما سه کشور اروپایی نیست بلکه یک معضل اروپایی است.»
تقابل منافع ملی در اروپا
شبهجزیره ایبرییکی ازپایینترین سطحهای اتصال به دیگربخشهای اتحادیه اروپاراداردودرتاریخ۲۸آوریل (۸اردیبهشت)، پس از آغاز فروپاشی سیستم برق اسپانیا، اتصالهای برق میان فرانسه و اسپانیا بهطور خودکار برای محافظت از شبکه گستردهتر قطع شدند.مادرید طی دههها فرانسه را متهم کرده که مانع از ایجاد ارتباطات بیشتر برق میان دو کشور میشود. گمان میرود که پاریس در تلاش است نیروگاههای هستهای خود را از هجوم انرژی ارزانقیمت خورشیدی و بادی اسپانیا محافظت کند.با وجود تمام گمانهزنیها، وزیر انرژی فرانسه از اظهارنظر در این مورد امتناع کرد. اپراتور شبکه برق فرانسه،( RTE)، ایده مسدود کردن پیشرفت در ارتباطات فرامرزی را رد کرده است.
گشایش زخمهای کهنه پاریس- مادرید
خاویر پیچاکزیک، رئیس شرکت RTE، گفت: «ما همواره موضوع ارتباطات برقی با اسپانیا را بسیار جدی تلقی کردهایم؛ موضوعی که در آن تعهداتی از سوی فرانسه و همچنین اروپا وجود دارد. بنابراین، این گفته که فرانسه نیروی محرکهای در ارتباطات برقی با اسپانیا نیست، نادرست است.»
پیچاکزیک اشاره کرد که کار بر روی یک اتصال جدید از طریق خلیج بیسکِی در حال انجام است که قرار است تا سال ۲۰۲۸ تکمیل شود و ظرفیت ارتباط بین فرانسه و اسپانیا را به دو برابر پنج گیگاوات افزایش دهد.همچنین، یک پیوند احتمالی بین منطقه لاندِس در فرانسه و ناوارا در اسپانیا در ژانویه کمک مالی ۱۱ میلیون یورویی از اتحادیه اروپا برای مطالعات اولیه دریافت کرد.با این حال، نیکولا گلدبرگ، کارشناس انرژی در مشاوره کلمبوس، گفت: «فرانسه همیشه در مورد اتصالات بینکشوری بسیار همکاری نکرده است.» او افزود که «نگرانیهای جدی درباره تنوع زیستی» ناشی از تأثیرات ساختوساز در رشتهکوه پیرنه نیز باعث کند شدن پروژههای جدید شده است.
تلاش بروکسل برای حل و فصل اختلافات
وزارتخانه انرژی و محیطزیست اسپانیا اعلام کرد که افزایش اتصالات بینشبکهای یک «اولویت» است و این کشور به صورت «مشترک» با فرانسه و کمیسیون اروپا روی این موضوع کار میکند.
ماریا دا گراسا کاروالو، وزیر انرژی پرتغال گفت: «اگر نقصی در بازار داخلی اتحادیه اروپا رخ دهد، کمیسیون اروپا میتواند اقدام کند.» او افزود: «ما باید این موضوع را از منظر مسأله بازار داخلی بررسی کنیم، زیرا اینجاست که کمیسیون اروپا میتواند بر فرانسه فشار بیاورد تا این اتصال بینشبکهای را تسریع کند.»
کمیسیون اروپا در گذشته در مورد اتصالات شبکهای بین کشورهای عضو، اقدامات قانونی انجام داده است، اما تاکنون هیچ موردی مرتبط با شبهجزیره ایبری یا با استناد به قوانین بازار داخلی مطرح نشده است. یک مقام اتحادیه اروپا تأکید کرد که با این حال، اتصالات بینشبکهای در رشتهکوه پیرنه «اولویت کمیسیون» محسوب میشود.در همین حال، پرتغال به مقابله با فرانسه ادامه میدهد، در حالی که خود محدودیتهایی بر واردات برق از اسپانیا پس از یک خاموشی گسترده اعمال کرده است. این «اقدام احتیاطی» باعث افزایش قیمت برق در پرتغال شده است.
بحران سهجانبه قاره سبز
پرتغال در حالی به مقابله با فرانسه ادامه میدهد که خود محدودیتهایی بر واردات برق از اسپانیا پس از خاموشی گسترده اعمالکرده است - اقدامی«احتیاطی»که بهافزایش قیمتبرق درپرتغال منجرشدهاست. ازصبح روز۲۸آوریل (۸اردیبهشت)، پرتغال به دلیل قیمت پایین انرژی خورشیدی اسپانیا، ۳۵ درصد از برق مصرفی خود را از این کشور وارد میکرد. پدرو سانچز، نخستوزیر اسپانیا، این استدلال که وابستگی کشورش به انرژیهای تجدیدپذیر مقصر خاموشی گسترده بوده را رد کرده است. بروکسل در سال ۲۰۰۲ برای کشورهای عضو هدفگذاری کرد که تا سال ۲۰۲۰ ظرفیت واردات برق معادل ۱۰ درصد از تولید داخلی خود داشته باشند و این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۱۵ درصد برسد. مادرید میگوید ظرفیت اتصال فرانسه و اسپانیا در حال حاضر کمتر از ۳ درصد است. با وجود تصویب دستورالعملهایی توسط کمیسیون اروپا در سال ۲۰۱۵ مبنی بر لزوم ایجاد یک بازار انرژی کاملا یکپارچه در اتحادیه اروپا، این هدف هنوز محقق نشده است.