واکسینه بیش‌از ۱.۵ میلیون رأس دام در سیستان و بلوچستان

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، بیماری هاری یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسی است که از طریق گازگرفتن حیوانات مبتلا به انسان‌ها منتقل می‌شود. در سیستان و بلوچستان، افزایش جمعیت سگ‌های ولگرد در فصل تابستان، نگرانی‌های جدی را برای سلامتی جامعه به وجود آورده است.

جمعیت سگ‌های ولگرد در سیستان و بلوچستان به طرز قابل توجهی افزایش یافته، این افزایش به دلایل مختلفی از جمله تغذیه از پسماند‌های انسانی و عدم مدیریت جمعیت سگ‌ها برمی‌گردد.

افزایش تعداد سگ‌های ولگرد در خیابان‌ها و مناطق مسکونی منجر به ایجاد رعب و وحشت در بین ساکنان شده به‌ویژه در فصل تابستان، زمانی که مردم بیشتر در فضای باز فعالیت می‌کنند، خطر گزیدگی و انتقال بیماری هاری افزایش می‌یابد.

هاری معمولاً از طریق گازگرفتن حیوانات مبتلا به انسان منتقل می‌شود. بزاق این حیوانات حاوی ویروس هاری است و عدم واکسیناسیون سگ‌های ولگرد می‌تواند به شیوع این بیماری منجر شود.

PPR یک بیماری ویروسی مهلک غیر مشترک میان انسان و دام است که با انتشار ویروس از راه مدفوع و ادرار در مرتع باعث ابتلای نشخوارکنندگان کوچک اهلی به نشخوارکنندگان وحشی (آهو، گوزن، کل، بز کوهی و جبیر) و برعکس می‌شود.

وی افزود: تب بالا، ذات الریه، اسهال، ضایعات مخاطی دهان، لب و لثه، ضعف و لاغری از نشانه‌های این بیماری در دام است.

واکسیناسیون سالانه سگ‌های صاحب‌دار و ولگرد علیه بیماری هاری و واکسیناسیون دام‌ها علیه بیماری PPR به‌عنوان یک اولویت کاری در دستور دامپزشکی قرار دارد که در این راستا غلامرضا سرگزی، مدیرکل دامپزشکی سیستان و بلوچستان به تشریح برخی از اقدامات در این راستا پرداخته است.

واکسیناسیون سگ‌ها به منظور پیشگیری از بروز بیماری هاری

هاری چه نوع بیماری‌ای است و چگونه منتقل می‌شود؟

هاری یکی از بیماری‌های ویروسی، خطرناک، شدیداً کشنده و مشترک بین انسان و حیوان بوده که بیشتر حیوانات خونگرم نسبت به این بیماری حساس هستند. انتقال بیماری از راه گازگرفتن حیوانات مبتلا به انسان و حیوان انجام می‌گیرد. همچنین بزاق مبتلایان نیز منبع سرشاری از ویروس هاری است.

بسیاری از حیوانات مبتلا به هاری در ابتدا علامت مشخصی ندارند، بنابراین هرگونه گزیدگی توسط حیوانات اهلی یا وحشی را هار گزیده تلقی کنید و انتقال دهندگان اصلی بیماری سگ، گوشت خواران وحشی (به‌ویژه گرگ) و هم چنین روباه هستند.

در این راستا ذکر این نکته نیز ضرورت دارد که گزش توسط خرگوش، سنجاب، موش فاضلاب، همستر، خوکچه هندی نیازی به واکسن هاری ندارد.

چه عواملی باعث افزایش جمعیت سگ‌های بلاصاحب در سیستان و بلوچستان شده است؟

وقتی مردم به حیوانات ولگرد غذا می‌دهند، دسترسی به منابع غذایی انسانی را برای این حیوانات بیشتر و به افزایش تولید مثل آن‌ها کمک می‌کنند و درنهایت جمعیت آن‌ها سال به سال زیادتر می‌شود. اما بیشترین دسترسی این حیوانات به مواد غذایی، از طریق پسماند‌های انسانی است که باعث شده جمعیت سگ‌های ولگرد در استان زیاد شود؛ جالب این است در برخی کشور‌ها تغذیه حیوانات وحشی و اهلی از جمله سگ‌های ولگرد جرم است، مشمول جریمه سنگین می‌شود.

به منظور پیشگیری از بیماری هاری چه اقداماتی باید انجام داد؟

از تحریک سگ و گربه بپرهیزید، زیرا بیشترین موارد گزیدگی توسط این حیوانات ایجاد می‌شود. در صورت نگهداری حیوان در منزل، واکسیناسیون آن را جدی بگیرید و نسبت به قلاده گذاری آن اقدام کنید.

همچنین در صورتی‌که حیوان دارای علائم مشکوک به هاری، شامل حیوان مضطرب و حمله کننده، خروج کف از دهان، صدای خشن و عدم میل به غذا بود، تحت هیچ شرایطی به حیوان نزدیک نشوید.

چه اقداماتی برای پیشگیری از بیماری هاری در سال ۱۴۰۳ انجام شده است؟

تاکنون بیش از ۱۳ هزار قلاده سگ صاحب‌دار به صورت رایگان واکسینه شده‌اند و بروشور‌های آموزشی برای پیشگیری از بیماری هاری توزیع شده است. افرادی که سگ و گربه نگهداری می‌کنند می‌توانند با مراجعه به درمانگاه‌ها و مراکز مایه‌کوبی نسبت به واکسیناسیون دام خود اقدام کنند.

بیشترین دسترسی این حیوانات به مواد غذایی، از طریق پسماند‌های انسانی است که باعث شده جمعیت سگ‌های ولگرد در استان زیاد شود

در سیستان و بلوچستان چه اقداماتی برای ارزیابی عملکرد واکسیناسیون PPR و هاری انجام شده است؟

ارزیابی میزان پوشش و تحقق اهداف واکسیناسیون در بخش دولتی و خصوصی، بر اهمیت حفظ کیفیت کار و تأمین تجهیزات پشتیبان برای حفظ زنجیره سرد واکسن‌ها ضرورت دارد، چرا که کیفیت اجرای عملیات واکسیناسیون نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری از شیوع بیماری‌ها دارد و این مساله به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار از اهمیت بیشتری برخوردار است.

اهمیت حفظ زنجیره سرد واکسن‌ها چیست؟

واکسن‌ها باید در زنجیره سرد به‌درستی نگهداری شوند تا اثربخشی آن‌ها حفظ شود. تأمین تجهیزات پشتیبان مانند موتور برق برای حفظ این زنجیره حیاتی است.

عملکرد واکسیناسیون در ۲ فاز دولتی و خصوصی مورد بررسی قرار می‌گیرد و درصد تحقق اهداف، میزان پوشش جمعیت هدف و وضعیت واکسیناسیون در هنگام شیوع بیماری‌ها ارزیابی می‌شود.

چه تعداد دام و سگ در طرح واکسیناسیون PPR و هاری شدند؟

طبق گزارش ارائه شده در جلسه بررسی عملکرد فاز واکسیناسیون بیماری‌های PPR و هاری، در سال‌جاری تاکنون یک میلیون و ۵۹۸ هزار و ۲۴۰ رأس دام سبک علیه بیماری PPR و سه هزار و ۹۲۵ قلاده سگ صاحب‌دار در مناطق روستایی و عشایری سیستان و بلوچستان علیه بیماری هاری واکسینه شدند.

این اقدامات در قالب برنامه‌ای هماهنگ با همکاری بخش دولتی و خصوصی انجام شده و سهم مهمی در کاهش خطر شیوع بیماری‌ها، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، ایفا کرده است.

چه اقداماتی برای پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات انجام می‌شود؟

کنترل و پیشگیری از بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوانات مانند تب مالت و هاری از طریق واکسیناسیون و معاینات دام‌ها و کمک به حفظ سرمایه دامداران از وظایف سازمان دامپزشکی است.

سیستان و بلوچستان با احتساب به مرز‌های آبی به عنوان پهناورترین و از لحاظ مرز‌های خشکی به‌عنوان دومین استان پهناور کشور بیش از سه میلیون و ۳۷۵ هزار نفر جمعیت در ۲۶ شهرستان دارد.