کنفرانس ملی علوم و فنون هسته‌ای فرصتی مغتنم برای توسعه دانش، خودکفایی و آینده‌ای پایدار

اهمیت برگزاری چنین کنفرانس‌هایی در کشور ما، زمانی بیشتر نمایان می‌شود که بدانیم ایران، ‌به‌رغم فشارها و تحریم‌های بین‌المللی، مسیر بومی‌سازی فناوری‌ هسته‌ای را با قدرت و اعتمادبه‌نفس طی کرده است. این مسیر بدون تکیه بر زیرساخت‌های علمی داخلی و پشتوانه پژوهش‌های دانشگاهی و صنعتی امکان‌پذیر نبوده و نیست. کنفرانس ملی علوم و فنون هسته‌ای با فراهم ساختن بستری برای هم‌اندیشی، تبادل تجربه و ارائه آخرین یافته‌های پژوهشی، به شکلی بنیادین در پیشبرد این مسیر در چندین سال گذشته نقش‌آفرینی کرده است.
باید اشاره کرد که این کنفرانس از یک سو، فرصتی بی‌بدیل برای ارائه و بررسی آخرین دستاوردهای علمی و فناوری در حوزه‌های مختلف علوم هسته‌ای از‌جمله فیزیک هسته‌ای، مهندسی رآکتور، فناوری شتاب‌دهنده‌ها، ایمنی پرتویی، کاربردهای پرتو در تشخیص و درمان بیماری‌ها، پرتوتابی در کشاورزی، مدیریت پسماندهای هسته‌ای و فناوری‌های نوین سوخت به‌شمار می‌رود که هر یک از این حوزه‌ها به‌تنهایی دریچه‌ای تازه به‌سوی بهبود کیفیت زندگی انسان و پیشرفت کشور می‌گشاید. شناسایی پروژه‌های نوآورانه، تبادل نظر میان دانشگاه‌ها و مراکز صنعتی و هم‌افزایی میان پژوهشگران برجسته از ثمرات بی‌واسطه این گردهمایی علمی است.
از سوی دیگر، کنفرانس ملی علوم و فنون هسته‌ای، نقش برجسته‌ای در تقویت ارتباط میان نهادهای علمی، دانشگاهی، تحقیقاتی و صنعتی کشور ایفا می‌کند. یکی از چالش‌های مهم توسعه فناوری در کشور، گسست میان پژوهش‌های دانشگاهی و نیازهای واقعی صنعت است. چنین کنفرانس‌هایی با گردهم آوردن صاحبان تجربه از صنعت هسته‌ای و پژوهشگران دانشگاهی، زمینه‌ای مؤثر برای ایجاد پیوندهای کاربردی، تعریف پروژه‌های مشترک و تسریع تجاری‌سازی فناوری‌های نوظهور فراهم می‌سازد.
از منظر دیگر، این کنفرانس فرصتی ارزنده برای شناسایی و پرورش نسل آینده دانشمندان، متخصصان و پژوهشگران علوم هسته‌ای است. دانشجویان تحصیلات تکمیلی و پژوهشگران جوان با شرکت در این رویداد، نه‌ فقط امکان آشنایی با دستاوردهای علمی و چالش‌های پژوهشی روز را پیدا می‌کنند، بلکه با ارائه مقالات، شرکت در پنل‌های تخصصی و ارتباط مستقیم با اساتید و صاحب‌نظران برجسته، توانمندی‌های خود را به نمایش گذاشته و مسیر آینده علمی خود را با شناخت و انگیزه بیشتری دنبال می‌کنند. بی‌تردید، این فرآیند یکی از مؤثرترین شیوه‌ها در شناسایی نخبگان و هدایت آنان به سوی پروژه‌های راهبردی ملی است.
در کنار اهداف علمی و پژوهشی، این رویداد از منظر راهبردی نیز اهمیت مضاعفی دارد. در جهانی که علم و فناوری به یکی از مؤلفه‌های اصلی قدرت نرم کشورها بدل شده‌اند، سرمایه‌گذاری در علوم راهبردی همچون فناوری هسته‌ای، بخشی جدانشدنی از سیاست‌گذاری کلان کشور به‌شمار می‌رود. کنفرانس‌های علمی در این حوزه، عرصه‌ای مناسب برای تقویت سرمایه اجتماعی و علمی کشور، نمایش اقتدار علمی جمهوری اسلامی ایران و اثبات توانمندی دانشمندان داخلی در دستیابی به مرزهای دانش بدون اتکا به منابع خارجی است. 
همچنین با توجه به محدودیت‌های ارتباطات علمی بین‌المللی در سال‌های اخیر، چنین رویدادهایی می‌توانند به‌عنوان سکویی برای دیپلماسی علمی عمل کرده و بسترهای تازه‌ای برای تبادل نظر، ارسال مقالات مشترک و تعامل غیرمستقیم با مراکز علمی جهان فراهم آورند. علم برخلاف سیاست، مرز نمی‌شناسد و کنفرانس‌هایی از این دست فرصتی برای نمایش چهره‌ای علمی، صلح‌دوست و پیشرو از ایران به جهان محسوب می‌شوند.
نقش رسانه‌های علمی، نشریات دانشگاهی و مراکز اطلاع‌رسانی در پوشش این کنفرانس نیز نباید از نظر دور بماند. بازتاب صحیح، دقیق و گسترده محتوای علمی ارائه‌شده، انعکاس گفت‌وگوها و تحلیل‌های متخصصان و تبدیل مفاهیم پیچیده علمی به زبان قابل‌فهم برای عموم جامعه، نقشی کلیدی در آگاهی‌بخشی و ارتقای دیدگاه مردم نسبت به فناوری هسته‌ای ایفا می‌کند. این آگاهی عمومی، پشتیبان اصلی برنامه‌های ملی در این حوزه خواهد بود و موجب کاهش فاصله میان جامعه علمی و افکار عمومی می‌شود. 
در نهایت می‌توان اذعان کرد که کنفرانس ملی علوم و فنون هسته‌ای صرفا یک برنامه سالانه یا رویدادی علمی نیست بلکه نمادی از اراده ملی برای حفظ و توسعه دستاوردهای علمی در حوزه‌ای راهبردی، حساس و آینده‌ساز است. استمرار و ارتقای کیفی این کنفرانس، همراه با حمایت از نهادهای علمی، توجه به پژوهش‌های بنیادی و کاربردی، فراهم‌سازی زیرساخت‌های مناسب برای جوانان و آینده‌ای روشن برای فناوری هسته‌ای کشور رقم خواهد زد؛ آینده‌ای که در آن ایران نه‌تنها بهره‌بردار از دانش جهانی بلکه از پیشگامان تولید و صدور علم خواهد بود.