آقای عراقچی! غلط زیادی جدید آمریکا ارزش پاسخ ندارد
در تاریخ پرافتخار ایران، از روزهایی که ملت با مشت‌های گره‌کرده صنعت نفت را ملی کردند و در برابر غارتگران ایستادند تا امروز، یک حقیقت روشن است؛ حقیقتی که نشان می‌دهد قدرت‌های بزرگ غربی همیشه مقابل حقوق مردم ایران قدعلم کرده‌اند! اما این بار، ماجرای ایستادگی مردم و حاکمیت در حراست از حق غنی‌سازی اورانیوم، حماسه‌ای نوین است؛ حقی قانونی که خون دانشمندان وطن به ما ارزانی داشته تا آینده‌ای روشن با انرژی پاک و درمان بیماران و هزاران مزایای دیگر را در پی داشته باشد.
غرب، با کارنامه‌ای سیاه از خیانت در پروژه اورودیف و سد راه سوخت پزشکی، بار دیگر زیاده‌خواهی جدیدی را در موضوع هسته‌ای در پی گرفته است؛ اما این‌بار، حاکمیتی مقتدر و مردمی منسجم، در برابر یاوه‌گویی‌ها ایستاده‌اند تا از حق غنی‌سازی، این میراث ملی، پاسداری کنند. این گزارش، روایتی کوتاه از این نبرد غرورآفرین و سیاهه بدعهدی‌ها و مانع‌تراشی کشورهای غربی در مقابل حقوق ایرانیان است. ماجرای اخیر از جایی آغاز شد که آمریکایی‌ها به‌یک‌باره و در میانه مذاکرات موضوع غنی‌سازی صفر را روی میز گذاشتند، موضوعی که حق قانونی ایران را زیر سؤال برده و به‌عنوان یک استثناء در نظام بین‌الملل امکان استفاده از انرژی صلح‌آمیز را از کشورمان می‌گیرد. مقامات ایرانی از ابتدا در برابر این مطالبه توهین‌آمیز ایستادند؛ تاجایی‌که رهبرمعظم انقلاب به این ماجرا ورود کرده و خط قرمز قطعی تهران را به واشنگتن یادآوری نمودند: «این حرف آمریکایی‌ها که به ایران اجازه غنی‌سازی نمی‌دهیم، غلط زیادی است و در کشور کسی منتظر اجازه این و آن نیست و جمهوری اسلامی همان سیاست و روش خود را پیگیری خواهد کرد... در مناسبتی دیگر به ملت خواهم گفت که نیت و هدف واقعی آنها از این اصرار چیست.» در آخرین مورد پیام جدید امریکا به ایران توسط عمان به کشورمان رسید. شواهد نشان می‌دهد این نامه نیز بر محور زیاده خواهی آمریکا استوار است. سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه کشورمان روز گذشته در نشست خبری با همتای مصری خود در قاهره با اشاره به این نامه خبر داد «به زودی به پیشنهاد مکتوب آمریکا پاسخ مناسب خواهیم داد.» هر چند پاسخ وزارت امور خارجه در چارچوب اصول و قواعد دیپلماتیک و خطوط قرمز کشور خواهد بود اما کارنامه زیاده خواهی آمریکا و مطالب مطرح شده از سوی آنها نشان می‌دهد که نامه واشنگتن ارزش پاسخ ندارد.
۱ چرخه سوخت هسته‌ای بدون سلاح هسته‌ای
آمریکایی‌ها مدعی هستند هیچ کشوری وجود ندارد که چرخه هسته‌ای در اختیار داشته و بمب اتم تولید نکرده باشد؛ از همین‌رو ایران نیز اساسا نباید چرخه غنی‌سازی داشته باشد و در نتیجه سایت‌های هسته‌ای ایران در مسیر توافق با آمریکا محکوم به تعطیلی و برچیده‌شدن هستند. اما برخلاف ادعای آنها غنی‌سازی اورانیوم لزوما به‌معنای تولید سلاح هسته‌ای نیست. بسیاری از کشورها از این فناوری برای مقاصد صلح‌آمیز، از جمله تولید برق، تحقیقات علمی و کاربردهای پزشکی، استفاده می‌کنند. در زیر فهرستی جامع از کشورهایی که چرخه سوخت هسته‌ای دارند و به سمت سلاح هسته‌ای نرفته‌اند، ارائه شده است:
برزیل: برزیل دارای چرخه کامل سوخت هسته‌ای است و از غنی‌سازی برای تأمین سوخت رآکتورهای هسته‌ای خود استفاده می‌کند. این کشور عضو NPT است و برنامه هسته‌ای‌اش تحت نظارت دقیق آژانس قرار دارد. برزیل از فناوری هسته‌ای برای تولید برق و تحقیقات علمی بهره می‌برد.
آرژانتین: آرژانتین نیز چرخه سوخت هسته‌ای را توسعه داده و از غنی‌سازی برای تولید انرژی و ایزوتوپ‌های پزشکی استفاده می‌کند. این کشور عضو NPT است و هیچ‌گاه به‌سمت سلاح هسته‌ای
نرفته است.
آفریقای جنوبی: آفریقای جنوبی در دهه ۱۹۸۰ برنامه تسلیحاتی خود را داشت اما پس از کنار گذاشتن آن در دهه ۱۹۹۰، به استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای روی آورد. این کشور اکنون از غنی‌سازی برای تولید برق و مصارف علمی استفاده می‌کند.
هلند: هلند از طریق شرکت اورنکو (Urenco)یکی از بزرگترین کنسرسیوم‌های غنی‌سازی اورانیوم در جهان، در زمینه این فناوری فعال است. هلند از غنی‌سازی برای تأمین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای خود استفاده می‌کند.
آلمان: آلمان نیز عضو کنسرسیوم اورنکو است و از فناوری غنی‌سازی برای تولید انرژی و تحقیقات علمی بهره می‌برد. این کشور به تعهدات NPT پایبند است.
ژاپن: ژاپن چرخه سوخت هسته‌ای پیشرفته‌ای دارد و از غنی‌سازی برای تأمین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای خود استفاده می‌کند. این کشور، با وجود تجربه فاجعه اتمی هیروشیما و ناکازاکی، برنامه هسته‌ای خود را صرفا صلح‌آمیز نگه داشته است.
استرالیا: استرالیا با ذخایر عظیم اورانیوم در چرخه سوخت هسته‌ای، به‌ویژه استخراج و فرآوری اورانیوم، فعال است. این کشور از فناوری هسته‌ای برای تحقیقات علمی استفاده می‌کند.
کانادا: کانادا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اورانیوم در جهان است و از فناوری هسته‌ای برای تولید برق و تحقیقات پزشکی بهره می‌برد. این کشور عضو NPT است و تحت نظارت آژانس فعالیت می‌کند.
سوئد: سوئد از فناوری هسته‌ای برای تولید برق استفاده می‌کند و در چرخه سوخت هسته‌ای فعال است. این کشور به استفاده صلح‌آمیز از این فناوری متعهد است.
اسپانیا: اسپانیا نیز از فناوری هسته‌ای برای تولید انرژی استفاده می‌کند و در چرخه سوخت هسته‌ای مشارکت دارد، بدون این‌که به‌سمت سلاح هسته‌ای برود.
بلژیک: بلژیک از فناوری هسته‌ای برای تولید برق و تحقیقات علمی استفاده می‌کند و عضو
NPT است.
کره جنوبی: کره جنوبی چرخه سوخت هسته‌ای را برای تأمین انرژی مورد نیاز خود توسعه داده و از غنی‌سازی برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده می‌کند.
این نمونه‌ها نشان می‌دهد که غنی‌سازی اورانیوم می‌تواند کاملا صلح‌آمیز باشد و ایران نیز مانند این کشورها، حق دارد از این فناوری برای توسعه علمی، اقتصادی و پزشکی خود بهره ببرد.
۲ سابقه سیاه آمریکا و اسرائیل در سوءاستفاده از انرژی هسته‌ای
در مقابل اما ۹ کشور در جهان سلاح هسته‌ای دارند و در این بین ایالات متحده تنها کشوری است که از سلاح هسته‌ای در جنگ استفاده کرده است. واشنگتن در سال ۱۹۴۵، بمب‌های اتمی را بر هیروشیما و ناگازاکی انداخت و جان بیش از ۲۰۰ هزار نفر را گرفت. این کشور که در مقابل چشم جهان از بمب اتم سوءاستفاده کرده است، در دهه‌های گذشته، سیاست‌های دوگانه‌ای در قبال برنامه‌های هسته‌ای کشورها اتخاذ کرده و ضمن حمایت از رژیم اسرائیل، ایران را تحت فشار غیرقانونی قرار داده است.
اسرائیل، برخلاف ایران، عضو NPT نیست و به هیچ قانون بین‌المللی در زمینه هسته‌ای پایبند نبوده است. این رژیم به‌صورت غیرقانونی و بدون نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، زرادخانه هسته‌ای خود را توسعه داده و از پاسخگویی به جامعه جهانی خودداری می‌کند. این در حالی است که ایران تحت نظارت دقیق آژانس فعالیت می‌کند و هیچ‌گاه به سمت تولید سلاح هسته‌ای نرفته است اما در عین حال همیشه و بدون هیچ سندی در مظان اتهام دشمنان قرار داشته است.
۳ پروژه اورودیف و سابقه خیانت فرانسه
سابقه نشان داده است که کشورهای غربی به شدت از جهت عمل به تعهدات خود غیرقابل اعتماد هستند. این بدعهدی حتی به حاکمیت در ایران نیز ارتباط ندارد.
غربی‌ها حتی در دوران محمدرضا پهلوی نیز به همکاری‌های هسته‌ای خود با ایران متعهد نبودند. در دهه ۱۹۷۰ و در زمان رژیم پهلوی، ایران برای توسعه فناوری هسته‌ای خود با فرانسه همکاری کرد و یک میلیارد دلار (معادل چندین میلیارد دلار امروز) برای ایجاد کنسرسیوم اورودیف در فرانسه سرمایه‌گذاری کرد اما هیچ گاه نتوانست از منافع آن منتفع شود. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، محمد اسلامی، در این باره می‌گوید: «گفتند که شما وارد چرخه سوخت نشوید؛ هرچه بخواهید ما به شما می‌دهیم. پیگیری‌هایی که ایران کرد، گفتند کنسرسیومی ایجاد شود، کنسرسیوم در ایران نباشد و در اروپا باشد... یک میلیارد دلار هم در آن زمان از شاه گرفتند! این صنعت در فرانسه ایجاد شد؛ به محض این‌که این را شکل دادند گفتند که یک کشور غیراروپایی نمی‌تواند عضو این کنسرسیوم باشد.» برای دور‌زدن این محدودیت، یک شرکت ایرانی-فرانسوی ایجاد شد که هیچ مزیتی برای ایران نداشت. به‌گفته اسلامی: «پول را گرفتند و هیچ دستاوردی هم برای ایران نداشته است.»
۴ داستان عجیب رآکتور تحقیقاتی تهران
رآکتور تحقیقاتی تهران در دهه ۱۹۵۰ و پس از سفر دوایت آیزنهاور، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به ایران، در چارچوب برنامه «اتم برای صلح» ساخته شد. این رآکتور ابتدا برای استفاده از سوخت ۹۰ درصد غنی‌شده طراحی شده بود که توسط شرکت آمریکایی AMERCO تأمین می‌شد. در آن زمان، آمریکا متعهد به تأمین سوخت این رآکتور شد. با این حال روابط تهران-واشنگتن آن‌‌گونه که باید در این زمینه پیش نرفت تا جایی‌که اکبر اعتماد، رئیس سازمان انرژی اتمی دوران شاه، سال‌ها بعد در یک مصاحبه گفت: «ما نتوانستیم با آمریکایی‌ها کار کنیم، چون آنها به ما گفته‌بودند اگر از ما سوخت هسته‌ای بخرید، باید رضایت بدهید که ما به شما بگوییم با سوخت مصرف‌شده چه باید بکنید.» مسئولان وقت ایران نیز این مسأله را حق حاکمیتی ایران دانسته و به آمریکایی‌ها اعلام کردند «هیچ کشوری حق ندارد سیاست هسته‌ای را به دیگران دیکته کند.»
پس از انقلاب اسلامی نیز، آمریکا همکاری خود را قطع کرد. در دهه ۱۹۸۰، ایران با کمک آرژانتین، رآکتور را برای استفاده از سوخت ۲۰درصد غنی‌شده بازطراحی کرد، چراکه سوخت ۹۰ درصد در دسترس نبود. با این حال، پس از بازطراحی، غرب از تأمین سوخت ۲۰ درصد نیز خودداری کرد.
۵ امتناع از تأمین سوخت پزشکی در سال ۱۳۸۹
در سال ۱۳۸۹ ایران به‌منظور تأمین سوخت ۲۰ درصد غنی‌شده برای رآکتور تحقیقاتی تهران، که برای تولید رادیوداروها و درمان حدود ۸۵۰ هزار بیمار سرطانی ضروری بود، به کشورهای غربی مراجعه کرد اما آمریکا و متحدانش از ارائه این سوخت خودداری کردند.این امتناع، ایران را مجبور کرد برای تأمین نیازهای پزشکی خود، غنی‌سازی ۲۰ درصد را در دستور کار قرار دهد و با تقویت فناوری بومی، خود را در باشگاه کشورهای هسته‌ای قرار دهد. این اقدام ایران کاملا قانونی و تحت نظارت آژانس بود و در نهایت نیز این حق به ناچار توسط برخی از کشورهای غربی پذیرفته شد، هر‌چند دولت ترامپ همچنان این مسأله را انکار می‌کند.
۶ ماده چهار NPT و حق مسلم ایران
پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) در ماده ۴ خود صراحتا حق کشورهای عضو را درخصوص توسعه فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز به رسمیت می‌شناسد. در این ماده آمده است: «هیچ‌چیز در این پیمان نباید به‌گونه‌ای تفسیر شود که بر حق انکارناپذیر همه طرف‌های پیمان برای توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح‌آمیز، بدون تبعیض و مطابق با مواد ۱ و ۲ این پیمان، تأثیر بگذارد.»
این ماده، غنی‌سازی اورانیوم را برای مقاصد صلح‌آمیز از جمله تولید انرژی و ایزوتوپ‌های پزشکی، مجاز می‌داند؛ به همین دلیل ایران به‌عنوان عضوNPT، از این حق برخوردار است و هیچ کشوری نمی‌تواند آن را از ایران سلب کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) از زمان آغاز فعالیت‌های هسته‌ای ایران، نظارت گسترده‌ای بر تأسیسات کشورمان داشته است. هم اکنون که آژانس در حال زمینه‌سازی برای تصویب یک قطعنامه علیه کشورمان در شورای حکام است، ۱۲۵ بازرس برای بازرسی از سایت‌های هسته‌ای ایران، از جمله نطنز، فردو و اراک، مجوز دارند و بیشترین بازرسی‌ها در صنایع هسته‌ای جهان متعلق به ایران است. گزارش‌های متعدد آژانس تأیید کرده‌اند که فعالیت‌های ایران انحرافی به سمت اهداف نظامی نداشته است اما واشنگتن همچنان ساز ناکوک میزند. غنی‌سازی اورانیوم حق مسلم ایران است و نه یک امتیاز که وابسته به اجازه دیگران باشد. این حق براساس ماده ۴ NPT به رسمیت شناخته شده است. اصرار غیرقانونی آمریکا بر غنی‌سازی صفر در ایران، نه‌تنها با قوانین بین‌المللی در تضاد است، بلکه مذاکرات را به بن‌بست کشانده. ایران از حقوق قانونی خود چشم‌پوشی نخواهد کرد و زیاده‌خواهی‌های غرب را نمی‌پذیرد. تجربه بدعهدی‌های غرب، از پروژه اورودیف و خیانت فرانسه تا امتناع از تأمین سوخت رآکتور تهران و نیازهای پزشکی ایران، نشان می‌دهد که تهران باید بر توانمندی داخلی خود تکیه کند. کشورهای متعددی از چرخه سوخت هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده می‌کنند، در حالی که تنها آمریکاست که از سلاح هسته‌ای در جنگ استفاده کرده و اسرائیل که به‌صورت غیرقانونی و بدون نظارت، این سلاح را در اختیار دارد.
آمریکایی‌ها مدعی هستند هیچ کشوری وجود ندارد که چرخه هسته‌ای در اختیار داشته و بمب اتم تولید نکرده باشد؛ از همین‌رو ایران نیز اساسا نباید چرخه غنی‌سازی داشته باشد و در نتیجه سایت‌های هسته‌ای ایران در مسیر توافق با آمریکا محکوم به تعطیلی و برچیده‌شدن هستند. اما برخلاف ادعای آنها غنی‌سازی اورانیوم لزوما به‌معنای تولید سلاح هسته‌ای نیست. بسیاری از کشورها از این فناوری برای مقاصد صلح‌آمیز، از جمله تولید برق، تحقیقات علمی و کاربردهای پزشکی، استفاده می‌کنند. در زیر فهرستی جامع از کشورهایی که چرخه سوخت هسته‌ای دارند و به سمت سلاح هسته‌ای نرفته‌اند، ارائه شده است:
برزیل: برزیل دارای چرخه کامل سوخت هسته‌ای است و از غنی‌سازی برای تأمین سوخت رآکتورهای هسته‌ای خود استفاده می‌کند. این کشور عضو NPT است و برنامه هسته‌ای‌اش تحت نظارت دقیق آژانس قرار دارد. برزیل از فناوری هسته‌ای برای تولید برق و تحقیقات علمی بهره می‌برد.
آرژانتین: آرژانتین نیز چرخه سوخت هسته‌ای را توسعه داده و از غنی‌سازی برای تولید انرژی و ایزوتوپ‌های پزشکی استفاده می‌کند. این کشور عضو NPT است و هیچ‌گاه به‌سمت سلاح هسته‌ای
نرفته است.
آفریقای جنوبی: آفریقای جنوبی در دهه ۱۹۸۰ برنامه تسلیحاتی خود را داشت اما پس از کنار گذاشتن آن در دهه ۱۹۹۰، به استفاده صلح‌آمیز از فناوری هسته‌ای روی آورد. این کشور اکنون از غنی‌سازی برای تولید برق و مصارف علمی استفاده می‌کند.
هلند: هلند از طریق شرکت اورنکو (Urenco)یکی از بزرگترین کنسرسیوم‌های غنی‌سازی اورانیوم در جهان، در زمینه این فناوری فعال است. هلند از غنی‌سازی برای تأمین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای خود استفاده می‌کند.
آلمان: آلمان نیز عضو کنسرسیوم اورنکو است و از فناوری غنی‌سازی برای تولید انرژی و تحقیقات علمی بهره می‌برد. این کشور به تعهدات NPT پایبند است.
ژاپن: ژاپن چرخه سوخت هسته‌ای پیشرفته‌ای دارد و از غنی‌سازی برای تأمین سوخت نیروگاه‌های هسته‌ای خود استفاده می‌کند. این کشور، با وجود تجربه فاجعه اتمی هیروشیما و ناکازاکی، برنامه هسته‌ای خود را صرفا صلح‌آمیز نگه داشته است.
استرالیا: استرالیا با ذخایر عظیم اورانیوم در چرخه سوخت هسته‌ای، به‌ویژه استخراج و فرآوری اورانیوم، فعال است. این کشور از فناوری هسته‌ای برای تحقیقات علمی استفاده می‌کند.
کانادا: کانادا یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اورانیوم در جهان است و از فناوری هسته‌ای برای تولید برق و تحقیقات پزشکی بهره می‌برد. این کشور عضو NPT است و تحت نظارت آژانس فعالیت می‌کند.
سوئد: سوئد از فناوری هسته‌ای برای تولید برق استفاده می‌کند و در چرخه سوخت هسته‌ای فعال است. این کشور به استفاده صلح‌آمیز از این فناوری متعهد است.
اسپانیا: اسپانیا نیز از فناوری هسته‌ای برای تولید انرژی استفاده می‌کند و در چرخه سوخت هسته‌ای مشارکت دارد، بدون این‌که به‌سمت سلاح هسته‌ای برود.
بلژیک: بلژیک از فناوری هسته‌ای برای تولید برق و تحقیقات علمی استفاده می‌کند و عضو
NPT است.
کره جنوبی: کره جنوبی چرخه سوخت هسته‌ای را برای تأمین انرژی مورد نیاز خود توسعه داده و از غنی‌سازی برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده می‌کند.
این نمونه‌ها نشان می‌دهد که غنی‌سازی اورانیوم می‌تواند کاملا صلح‌آمیز باشد و ایران نیز مانند این کشورها، حق دارد از این فناوری برای توسعه علمی، اقتصادی و پزشکی خود بهره ببرد.
۲ سابقه سیاه آمریکا و اسرائیل در سوءاستفاده از انرژی هسته‌ای
در مقابل اما ۹ کشور در جهان سلاح هسته‌ای دارند و در این بین ایالات متحده تنها کشوری است که از سلاح هسته‌ای در جنگ استفاده کرده است. واشنگتن در سال ۱۹۴۵، بمب‌های اتمی را بر هیروشیما و ناگازاکی انداخت و جان بیش از ۲۰۰ هزار نفر را گرفت. این کشور که در مقابل چشم جهان از بمب اتم سوءاستفاده کرده است، در دهه‌های گذشته، سیاست‌های دوگانه‌ای در قبال برنامه‌های هسته‌ای کشورها اتخاذ کرده و ضمن حمایت از رژیم اسرائیل، ایران را تحت فشار غیرقانونی قرار داده است.
اسرائیل، برخلاف ایران، عضو NPT نیست و به هیچ قانون بین‌المللی در زمینه هسته‌ای پایبند نبوده است. این رژیم به‌صورت غیرقانونی و بدون نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، زرادخانه هسته‌ای خود را توسعه داده و از پاسخگویی به جامعه جهانی خودداری می‌کند. این در حالی است که ایران تحت نظارت دقیق آژانس فعالیت می‌کند و هیچ‌گاه به سمت تولید سلاح هسته‌ای نرفته است اما در عین حال همیشه و بدون هیچ سندی در مظان اتهام دشمنان قرار داشته است.
۳ پروژه اورودیف و سابقه خیانت فرانسه
سابقه نشان داده است که کشورهای غربی به شدت از جهت عمل به تعهدات خود غیرقابل اعتماد هستند. این بدعهدی حتی به حاکمیت در ایران نیز ارتباط ندارد.
غربی‌ها حتی در دوران محمدرضا پهلوی نیز به همکاری‌های هسته‌ای خود با ایران متعهد نبودند. در دهه ۱۹۷۰ و در زمان رژیم پهلوی، ایران برای توسعه فناوری هسته‌ای خود با فرانسه همکاری کرد و یک میلیارد دلار (معادل چندین میلیارد دلار امروز) برای ایجاد کنسرسیوم اورودیف در فرانسه سرمایه‌گذاری کرد اما هیچ گاه نتوانست از منافع آن منتفع شود. رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، محمد اسلامی، در این باره می‌گوید: «گفتند که شما وارد چرخه سوخت نشوید؛ هرچه بخواهید ما به شما می‌دهیم. پیگیری‌هایی که ایران کرد، گفتند کنسرسیومی ایجاد شود، کنسرسیوم در ایران نباشد و در اروپا باشد... یک میلیارد دلار هم در آن زمان از شاه گرفتند! این صنعت در فرانسه ایجاد شد؛ به محض این‌که این را شکل دادند گفتند که یک کشور غیراروپایی نمی‌تواند عضو این کنسرسیوم باشد.» برای دور‌زدن این محدودیت، یک شرکت ایرانی-فرانسوی ایجاد شد که هیچ مزیتی برای ایران نداشت. به‌گفته اسلامی: «پول را گرفتند و هیچ دستاوردی هم برای ایران نداشته است.»
۴ داستان عجیب رآکتور تحقیقاتی تهران
رآکتور تحقیقاتی تهران در دهه ۱۹۵۰ و پس از سفر دوایت آیزنهاور، رئیس‌جمهور وقت آمریکا به ایران، در چارچوب برنامه «اتم برای صلح» ساخته شد. این رآکتور ابتدا برای استفاده از سوخت ۹۰ درصد غنی‌شده طراحی شده بود که توسط شرکت آمریکایی AMERCO تأمین می‌شد. در آن زمان، آمریکا متعهد به تأمین سوخت این رآکتور شد. با این حال روابط تهران-واشنگتن آن‌‌گونه که باید در این زمینه پیش نرفت تا جایی‌که اکبر اعتماد، رئیس سازمان انرژی اتمی دوران شاه، سال‌ها بعد در یک مصاحبه گفت: «ما نتوانستیم با آمریکایی‌ها کار کنیم، چون آنها به ما گفته‌بودند اگر از ما سوخت هسته‌ای بخرید، باید رضایت بدهید که ما به شما بگوییم با سوخت مصرف‌شده چه باید بکنید.» مسئولان وقت ایران نیز این مسأله را حق حاکمیتی ایران دانسته و به آمریکایی‌ها اعلام کردند «هیچ کشوری حق ندارد سیاست هسته‌ای را به دیگران دیکته کند.»
پس از انقلاب اسلامی نیز، آمریکا همکاری خود را قطع کرد. در دهه ۱۹۸۰، ایران با کمک آرژانتین، رآکتور را برای استفاده از سوخت ۲۰درصد غنی‌شده بازطراحی کرد، چراکه سوخت ۹۰ درصد در دسترس نبود. با این حال، پس از بازطراحی، غرب از تأمین سوخت ۲۰ درصد نیز خودداری کرد.
۵ امتناع از تأمین سوخت پزشکی در سال ۱۳۸۹
در سال ۱۳۸۹ ایران به‌منظور تأمین سوخت ۲۰ درصد غنی‌شده برای رآکتور تحقیقاتی تهران، که برای تولید رادیوداروها و درمان حدود ۸۵۰ هزار بیمار سرطانی ضروری بود، به کشورهای غربی مراجعه کرد اما آمریکا و متحدانش از ارائه این سوخت خودداری کردند.این امتناع، ایران را مجبور کرد برای تأمین نیازهای پزشکی خود، غنی‌سازی ۲۰ درصد را در دستور کار قرار دهد و با تقویت فناوری بومی، خود را در باشگاه کشورهای هسته‌ای قرار دهد. این اقدام ایران کاملا قانونی و تحت نظارت آژانس بود و در نهایت نیز این حق به ناچار توسط برخی از کشورهای غربی پذیرفته شد، هر‌چند دولت ترامپ همچنان این مسأله را انکار می‌کند.
۶ ماده چهار NPT و حق مسلم ایران
پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) در ماده ۴ خود صراحتا حق کشورهای عضو را درخصوص توسعه فناوری هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز به رسمیت می‌شناسد. در این ماده آمده است: «هیچ‌چیز در این پیمان نباید به‌گونه‌ای تفسیر شود که بر حق انکارناپذیر همه طرف‌های پیمان برای توسعه تحقیقات، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح‌آمیز، بدون تبعیض و مطابق با مواد ۱ و ۲ این پیمان، تأثیر بگذارد.»
این ماده، غنی‌سازی اورانیوم را برای مقاصد صلح‌آمیز از جمله تولید انرژی و ایزوتوپ‌های پزشکی، مجاز می‌داند؛ به همین دلیل ایران به‌عنوان عضوNPT، از این حق برخوردار است و هیچ کشوری نمی‌تواند آن را از ایران سلب کند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) از زمان آغاز فعالیت‌های هسته‌ای ایران، نظارت گسترده‌ای بر تأسیسات کشورمان داشته است. هم اکنون که آژانس در حال زمینه‌سازی برای تصویب یک قطعنامه علیه کشورمان در شورای حکام است، ۱۲۵ بازرس برای بازرسی از سایت‌های هسته‌ای ایران، از جمله نطنز، فردو و اراک، مجوز دارند و بیشترین بازرسی‌ها در صنایع هسته‌ای جهان متعلق به ایران است. گزارش‌های متعدد آژانس تأیید کرده‌اند که فعالیت‌های ایران انحرافی به سمت اهداف نظامی نداشته است اما واشنگتن همچنان ساز ناکوک میزند. غنی‌سازی اورانیوم حق مسلم ایران است و نه یک امتیاز که وابسته به اجازه دیگران باشد. این حق براساس ماده ۴ NPT به رسمیت شناخته شده است. اصرار غیرقانونی آمریکا بر غنی‌سازی صفر در ایران، نه‌تنها با قوانین بین‌المللی در تضاد است، بلکه مذاکرات را به بن‌بست کشانده. ایران از حقوق قانونی خود چشم‌پوشی نخواهد کرد و زیاده‌خواهی‌های غرب را نمی‌پذیرد. تجربه بدعهدی‌های غرب، از پروژه اورودیف و خیانت فرانسه تا امتناع از تأمین سوخت رآکتور تهران و نیازهای پزشکی ایران، نشان می‌دهد که تهران باید بر توانمندی داخلی خود تکیه کند. کشورهای متعددی از چرخه سوخت هسته‌ای برای مقاصد صلح‌آمیز استفاده می‌کنند، در حالی که تنها آمریکاست که از سلاح هسته‌ای در جنگ استفاده کرده و اسرائیل که به‌صورت غیرقانونی و بدون نظارت، این سلاح را در اختیار دارد.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
تهیهکننده، نویسنده و بازیگران مجموعه شبکه سه، از چالشهای تولید یک قصه اجتماعی میگویند
یزدان؛ تصویری واقعی از یک کلانشهر
در گفت‌وگو با یک جامعه‌شناس، تهدیدات و فرصت‌های هوش مصنوعی برای خانواده‌های ایرانی را بررسی کرده‌ایم
جا مانده از نسل هوش مصنوعی
سعید شیخزاده در گفت‌وگو با «جام‌جم» عنوان کرد
استعدادیابی متفاوت در «مجرینو»
