قربان این نذر!
هر سال، با نزدیک‌شدن به عید قربان، مهربانی در دل مردم ایران جان تازه‌ای می‌گیرد؛ پویش «نذر قربانی» روایت دست‌هایی است که کنار هم آمده‌اند تا سنت قربانی را به فرصتی برای همدلی، بخشش و مسئولیت اجتماعی تبدیل کنند. در دل این پویش، قربانی‌کردن دیگر تنها یک آیین مذهبی نیست؛ پلی است برای پیوند دل‌ها و تلاشی برای گرم‌کردن سفره‌هایی که با کمک نذورات مردم، رنگ اطعام و کرامت می‌گیرند. نذر مهربانی، این روزها تنها یادآور حضرت اسماعیل(ع) و حضرت ابراهیم(ع) نیست؛ بلکه یادآور انسان‌هایی است که باور دارند با هم می‌توان جامعه‌ای مهربان‌تر و عادلانه‌تر ساخت.
پویشی از دل مردم برای مردم
عید قربان، در تقویم مذهبی ما مسلمانان، نماد ایثار و تسلیم در برابر پروردگار است. اما این آیین وقتی با مسئولیت اجتماعی و نوع‌دوستی گره می‌خورد، تبدیل به فرصتی برای تجلی حرکت جمعی و معنادار در سایه مناسک عبادی می‌شود. نذر قربانی، عنوان پویشی است که کمیته امداد امام‌خمینی(ره) چند سالی است آن را در ایام عید قربان دنبال می‌کند؛ پویشی که فقط یک رویداد مناسبتی نیست بلکه حالا به یک حرکت اجتماعی فراگیر تبدیل شده است.
از شهرهای بزرگ گرفته تا روستاهای دورافتاده، از بازاریان گرفته تا دانش‌آموزان و هیات‌های مذهبی، همه دعوت شده‌اند برای شریک‌شدن در مهربانی؛ همه می‌توانند نذورات خود را در قالب دام زنده، گوشت قربانی، کارت‌هدیه یا حتی مبالغ نقدی به کمیته امداد یا مراکز نیکوکاری تحت نظارت آن اهدا کنند تا این کمک‌ها به‌صورت عادلانه، میان خانوارهای نیازمند توزیع شود.
محمد دهرویه، معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) استان تهران نیز دراین‌باره می‌گوید: این پویش با هدف ارتقای سطح معیشت خانواده‌های تحت حمایت و برپایه مفاهیم دینی، الهی و انسانی اجرا می‌شود و زمینه مشارکت مردم در عید قربان را فراهم می‌کند.
آن‌طور که او توضیح می‌دهد همزمان با عید سعید قربان و در راستای ارتقای رفاه غذایی خانواده‌های نیازمند و ترویج سنت حسنه قربانی، کمیته امداد استان تهران همچون سال‌های گذشته آماده دریافت نذورات مردمی برای توزیع میان نیازمندان است.
دهرویه درباره روش‌های مشارکت در پویش نذر قربانی نیز توضیح می‌دهد: کد دستوری #۰۲۱*۸۸۷۷* و سامانه تلفن گویا به شماره ۷۳۵۵ ــ ۰۲۱ ازجمله راه‌های پرداخت نذورات قربانی است.
معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) استان تهران با اشاره به این‌که دفاتر کمیته امداد استان تهران و مراکز نیکوکاری در سراسر استان تهران آماده دریافت نذورات مردم نیکوکار است، خاطرنشان می‌کند: کمک‌های جمع‌آوری‌شده در قالب نذورات قربانی با اولویت خانوارهای با عائله زیاد، دارای فرزند شیرخوار، بیمار و سالمند توزیع خواهد شد.
این درحالی‌است که این پویش در سال‌های اخیر سبب بهبود شرایط برای خانواده‌های نیازمند شده است.
محسن ولیئی، مدیرعامل مجمع خیرین کشور در گفت‌وگو با جام‌جم درخصوص پیشینه این طرح می‌گوید: طرح نذر قربانی حدودا از سال ۱۳۹۰ بود که شکل اجرایی به خود گرفت اما طی شش سال اخیر بیش از پیش مورد توجه و استقبال واقع شد و کمیته امداد امام‌خمینی(ره) نیز با جدیت بیشتری به آن می‌پردازد. در این طرح تلاش می‌شود شهروندان تشویق شوند تا قربانی‌های خود را به این نهاد بسپارند. در همین راستا، جایگاه‌هایی با همکاری سازمان دامپزشکی و با رعایت کامل اصول بهداشتی راه‌اندازی شده که افراد بتوانند به‌صورت مطمئن و شفاف قربانی‌های خود را اهدا کنند تا گوشت‌های قربانی نهایتا طی ۲۴ ساعت در میان خانواده‌های نیازمند و ایتام توزیع شود.
نذر مهربانی
اما آنچه پویش نذر قربانی را متمایز می‌کند، صرفا شکل اجرای آن نیست؛ بلکه روح جمعی و احساس مسئولیتی است که در دل آن جریان دارد. در ادبیات اجتماعی، مسئولیت اجتماعی به معنای احساس تعهد افراد و نهادها نسبت به نیازهای اطرافیان و جامعه است؛ مفهومی که بیش از هر زمان دیگری، این روزها در این پویش نمود یافته است.
محسن نصری، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است: جامعه‌ای که مردمش نگاه‌شان به یکدیگر، نگاهی همراه با دستگیری، مهربانی و همدلی باشد، قطعا در مسیر رشد و موفقیت فردی، اجتماعی و حتی اقتصادی حرکت خواهد کرد.
آن‌طور که او می‌گوید، این‌گونه پویش‌ها، فضایی فراهم می‌کنند تا مسلمانان بتوانند تکلیف دینی و اجتماعی‌شان را بهتر و منسجم‌تر انجام دهند و اگر کسی به دنبال راه‌هایی مؤثر، شفاف و هدفمند برای کمک به دیگران است، این‌گونه پویش‌ها مسیر را برایش روشن می‌کنند.
هرچند که اکنون نام این پویش به عید قربان گره خورده اما اصل موضوع فراتر از برگزاری یک مناسبت مذهبی است. نصری دراین‌باره می‌گوید: درواقع، اثرات چنین حرکت‌هایی در بلندمدت در جامعه دیده می‌شود، چراکه وقتی یک تعامل اجتماعی برپایه ایمان و دستور الهی شکل می‌گیرد، نه‌تنها روابط اجتماعی امروز را سامان می‌دهد بلکه آینده‌ای پایدارتر و سالم‌تر را پایه‌گذاری می‌کند. این جامعه‌شناس نتیجه چنین فرآیندهایی را کاهش آسیب‌های اجتماعی، کاهش فقر، تقویت امنیت روانی و افزایش سلامت عمومی جامعه می‌داند که در صورت تداوم، می‌تواند به افزایش طراوت، نشاط و کیفیت زندگی اجتماعی منجر شود.
بذرهایی برای عدالت اجتماعی
در شرایطی که بسیاری چشم امید به بودجه‌های دولتی و وعده‌های رسمی دارند، پویش نذر قربانی با سرمایه اجتماعی مردمی، توانسته بار بخشی از مشکلات را بر دوش بکشد.
عید قربان امسال، فرصتی است برای بازاندیشی در نقش نذر و سنت‌های مذهبی.
آیا می‌توان این آیین‌ها را به ابزاری برای تقویت همدلی
و کاهش فقر تبدیل کرد؟ تجربه نذر مهربانی نشان می‌دهد پاسخ مثبت است؛ به شرط آن‌که باور کنیم هر سهم کوچک ما، می‌تواند دنیایی را گرم‌تر و انسانی‌تر کند.
مردم، پای کار مهربانی
استقبال چشمگیر مردم از این پویش، به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان می‌دهد که سنت‌های دینی اگر با سازوکارهای دقیق و شفاف همراه شود، می‌تواند در کاهش فقر و حمایت از اقشار ضعیف جامعه نقشی ملموس و اثربخش ایفا کند. مدیر پیشین کمیته امداد استان تهران دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: استقبال از این طرح بسیار بالاست. برای نمونه مدتی پیش حدود ۱۰۰۰ رأس دام از سوی تهرانی‌ها به کمیته امداد اهدا شد. البته اکنون با توجه به افزایش استقبال از این طرح، این آمار بیش از پیش است.وی می‌افزاید: در کنار آمار و ارقام، آنچه اهمیت دارد جنبه اجتماعی موضوع است. زیرا باید توجه کنیم هر اقدامی که به تحقق عدالت اجتماعی کمک می‌کند، مورد حمایت قرار گیرد. در شرایط فعلی که قیمت محصولات پروتئینی افزایش بی‌رویه‌ای پیدا کرده، این‌گونه پویش‌ها می‌تواند به‌طور جدی در تأمین مایحتاج نیازمندان مؤثر باشد. بنابراین طرح نذر قربانی، هم به تأمین کالای اساسی برای اقشار محروم کمک می‌کند و هم گامی عملی در جهت تحقق عدالت اجتماعی در جامعه به‌شمار می‌رود.
عید قربان، در تقویم مذهبی ما مسلمانان، نماد ایثار و تسلیم در برابر پروردگار است. اما این آیین وقتی با مسئولیت اجتماعی و نوع‌دوستی گره می‌خورد، تبدیل به فرصتی برای تجلی حرکت جمعی و معنادار در سایه مناسک عبادی می‌شود. نذر قربانی، عنوان پویشی است که کمیته امداد امام‌خمینی(ره) چند سالی است آن را در ایام عید قربان دنبال می‌کند؛ پویشی که فقط یک رویداد مناسبتی نیست بلکه حالا به یک حرکت اجتماعی فراگیر تبدیل شده است.
از شهرهای بزرگ گرفته تا روستاهای دورافتاده، از بازاریان گرفته تا دانش‌آموزان و هیات‌های مذهبی، همه دعوت شده‌اند برای شریک‌شدن در مهربانی؛ همه می‌توانند نذورات خود را در قالب دام زنده، گوشت قربانی، کارت‌هدیه یا حتی مبالغ نقدی به کمیته امداد یا مراکز نیکوکاری تحت نظارت آن اهدا کنند تا این کمک‌ها به‌صورت عادلانه، میان خانوارهای نیازمند توزیع شود.
محمد دهرویه، معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) استان تهران نیز دراین‌باره می‌گوید: این پویش با هدف ارتقای سطح معیشت خانواده‌های تحت حمایت و برپایه مفاهیم دینی، الهی و انسانی اجرا می‌شود و زمینه مشارکت مردم در عید قربان را فراهم می‌کند.
آن‌طور که او توضیح می‌دهد همزمان با عید سعید قربان و در راستای ارتقای رفاه غذایی خانواده‌های نیازمند و ترویج سنت حسنه قربانی، کمیته امداد استان تهران همچون سال‌های گذشته آماده دریافت نذورات مردمی برای توزیع میان نیازمندان است.
دهرویه درباره روش‌های مشارکت در پویش نذر قربانی نیز توضیح می‌دهد: کد دستوری #۰۲۱*۸۸۷۷* و سامانه تلفن گویا به شماره ۷۳۵۵ ــ ۰۲۱ ازجمله راه‌های پرداخت نذورات قربانی است.
معاون توسعه مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام‌خمینی(ره) استان تهران با اشاره به این‌که دفاتر کمیته امداد استان تهران و مراکز نیکوکاری در سراسر استان تهران آماده دریافت نذورات مردم نیکوکار است، خاطرنشان می‌کند: کمک‌های جمع‌آوری‌شده در قالب نذورات قربانی با اولویت خانوارهای با عائله زیاد، دارای فرزند شیرخوار، بیمار و سالمند توزیع خواهد شد.
این درحالی‌است که این پویش در سال‌های اخیر سبب بهبود شرایط برای خانواده‌های نیازمند شده است.
محسن ولیئی، مدیرعامل مجمع خیرین کشور در گفت‌وگو با جام‌جم درخصوص پیشینه این طرح می‌گوید: طرح نذر قربانی حدودا از سال ۱۳۹۰ بود که شکل اجرایی به خود گرفت اما طی شش سال اخیر بیش از پیش مورد توجه و استقبال واقع شد و کمیته امداد امام‌خمینی(ره) نیز با جدیت بیشتری به آن می‌پردازد. در این طرح تلاش می‌شود شهروندان تشویق شوند تا قربانی‌های خود را به این نهاد بسپارند. در همین راستا، جایگاه‌هایی با همکاری سازمان دامپزشکی و با رعایت کامل اصول بهداشتی راه‌اندازی شده که افراد بتوانند به‌صورت مطمئن و شفاف قربانی‌های خود را اهدا کنند تا گوشت‌های قربانی نهایتا طی ۲۴ ساعت در میان خانواده‌های نیازمند و ایتام توزیع شود.
نذر مهربانی
اما آنچه پویش نذر قربانی را متمایز می‌کند، صرفا شکل اجرای آن نیست؛ بلکه روح جمعی و احساس مسئولیتی است که در دل آن جریان دارد. در ادبیات اجتماعی، مسئولیت اجتماعی به معنای احساس تعهد افراد و نهادها نسبت به نیازهای اطرافیان و جامعه است؛ مفهومی که بیش از هر زمان دیگری، این روزها در این پویش نمود یافته است.
محسن نصری، جامعه‌شناس در گفت‌وگو با جام‌جم معتقد است: جامعه‌ای که مردمش نگاه‌شان به یکدیگر، نگاهی همراه با دستگیری، مهربانی و همدلی باشد، قطعا در مسیر رشد و موفقیت فردی، اجتماعی و حتی اقتصادی حرکت خواهد کرد.
آن‌طور که او می‌گوید، این‌گونه پویش‌ها، فضایی فراهم می‌کنند تا مسلمانان بتوانند تکلیف دینی و اجتماعی‌شان را بهتر و منسجم‌تر انجام دهند و اگر کسی به دنبال راه‌هایی مؤثر، شفاف و هدفمند برای کمک به دیگران است، این‌گونه پویش‌ها مسیر را برایش روشن می‌کنند.
هرچند که اکنون نام این پویش به عید قربان گره خورده اما اصل موضوع فراتر از برگزاری یک مناسبت مذهبی است. نصری دراین‌باره می‌گوید: درواقع، اثرات چنین حرکت‌هایی در بلندمدت در جامعه دیده می‌شود، چراکه وقتی یک تعامل اجتماعی برپایه ایمان و دستور الهی شکل می‌گیرد، نه‌تنها روابط اجتماعی امروز را سامان می‌دهد بلکه آینده‌ای پایدارتر و سالم‌تر را پایه‌گذاری می‌کند. این جامعه‌شناس نتیجه چنین فرآیندهایی را کاهش آسیب‌های اجتماعی، کاهش فقر، تقویت امنیت روانی و افزایش سلامت عمومی جامعه می‌داند که در صورت تداوم، می‌تواند به افزایش طراوت، نشاط و کیفیت زندگی اجتماعی منجر شود.
بذرهایی برای عدالت اجتماعی
در شرایطی که بسیاری چشم امید به بودجه‌های دولتی و وعده‌های رسمی دارند، پویش نذر قربانی با سرمایه اجتماعی مردمی، توانسته بار بخشی از مشکلات را بر دوش بکشد.
عید قربان امسال، فرصتی است برای بازاندیشی در نقش نذر و سنت‌های مذهبی.
آیا می‌توان این آیین‌ها را به ابزاری برای تقویت همدلی
و کاهش فقر تبدیل کرد؟ تجربه نذر مهربانی نشان می‌دهد پاسخ مثبت است؛ به شرط آن‌که باور کنیم هر سهم کوچک ما، می‌تواند دنیایی را گرم‌تر و انسانی‌تر کند.
مردم، پای کار مهربانی
استقبال چشمگیر مردم از این پویش، به‌ویژه در سال‌های اخیر، نشان می‌دهد که سنت‌های دینی اگر با سازوکارهای دقیق و شفاف همراه شود، می‌تواند در کاهش فقر و حمایت از اقشار ضعیف جامعه نقشی ملموس و اثربخش ایفا کند. مدیر پیشین کمیته امداد استان تهران دراین‌باره به جام‌جم می‌گوید: استقبال از این طرح بسیار بالاست. برای نمونه مدتی پیش حدود ۱۰۰۰ رأس دام از سوی تهرانی‌ها به کمیته امداد اهدا شد. البته اکنون با توجه به افزایش استقبال از این طرح، این آمار بیش از پیش است.وی می‌افزاید: در کنار آمار و ارقام، آنچه اهمیت دارد جنبه اجتماعی موضوع است. زیرا باید توجه کنیم هر اقدامی که به تحقق عدالت اجتماعی کمک می‌کند، مورد حمایت قرار گیرد. در شرایط فعلی که قیمت محصولات پروتئینی افزایش بی‌رویه‌ای پیدا کرده، این‌گونه پویش‌ها می‌تواند به‌طور جدی در تأمین مایحتاج نیازمندان مؤثر باشد. بنابراین طرح نذر قربانی، هم به تأمین کالای اساسی برای اقشار محروم کمک می‌کند و هم گامی عملی در جهت تحقق عدالت اجتماعی در جامعه به‌شمار می‌رود.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
تهیهکننده، نویسنده و بازیگران مجموعه شبکه سه، از چالشهای تولید یک قصه اجتماعی میگویند
یزدان؛ تصویری واقعی از یک کلانشهر
در گفت‌وگو با یک جامعه‌شناس، تهدیدات و فرصت‌های هوش مصنوعی برای خانواده‌های ایرانی را بررسی کرده‌ایم
جا مانده از نسل هوش مصنوعی
سعید شیخزاده در گفت‌وگو با «جام‌جم» عنوان کرد
استعدادیابی متفاوت در «مجرینو»
