سیاست دور یک میز

این برنامه با طراحی متفاوت، سیاست را نه به‌صورت جداگانه و مجزا، بلکه به‌عنوان یک جزء جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره مردم ارائه می‌دهد. در این مسیر، اعضای اتاق‌فکر این برنامه به هم‌افزایی خاصی دست‌یافته‌اند تا آن را به یکی از جذاب‌ترین و پرمخاطب‌ترین برنامه‌های رادیوتهران تبدیل کنند.
   
تلفیق سیاست با زندگی واقعی مردم 
سیده‌فاطمه شعار، تهیه‌کننده برنامه در پاسخ به این پرسش که دور یک میز چگونه شکل‌گرفت؟ می‌گوید: «این پرسش که چگونه می‌توان سیاست را به‌طور مؤثر و قابل‌فهم برای مردم وارد رسانه کرد، دغدغه اصلی ما در میز سیاست رادیوتهران بود. بسیاری از برنامه‌های سیاسی اغلب به کلی‌گویی یا جنجال‌های غیرضروری می‌افتند، اما ما در دور یک میز تصمیم گرفتیم که سیاست را در ترکیب با موضوعات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بیاوریم، چراکه تهران، پایتخت کشوری اصیل، پویا و صاحب نشان در جهان است که سیاست در همه ارکان آن جای دارد.»
دور یک میز نه‌فقط یک میزگرد سیاسی، بلکه بستری است برای گفت‌وگو درباره مسائلی که زندگی مردم را شکل می‌دهد؛ با روایتی صریح، تحلیلی و تعاملی. این را سیده‌فاطمه شعار می‌گوید: برنامه‌ای که با حضور کارشناسان سطح بالا و مسئولان تصمیم‌ساز، قصد دارد فاصله میان مردم و ساختارهای حاکمیتی را از مسیر رسانه کاهش دهد.
او در تشریح نگاه خود به تولید این برنامه می‌گوید: «یکی از چالش‌های ما در رادیوتهران، توزیع متوازن موضوعات میان حوزه‌های مختلف است. در بازبینی ساختار شبکه، متوجه شدیم که سهم سیاست، آن‌هم از نوع تحلیلی و قابل‌فهم، در جدول‌پخش ما کمرنگ است. از این‌رو تصمیم گرفتیم برنامه‌ای طراحی کنیم که هم‌ در شأن رسانه‌ باشد و هم پاسخگوی نیاز ذهنی مخاطب تهرانی؛ مخاطبی که اغلب در مواجهه با رسانه، از پیچیدگی یا انتزاع موضوعات سیاسی گلایه دارد.»
شعار با تأکید بر تلفیق سیاست با سایر حوزه‌ها ازجمله اقتصاد،جامعه،فرهنگ ومدیریت شهری می‌گوید:«ما به‌جای برگزاری میزگردهای صرفاسیاسی،ساختاربرنامه راطوری طراحی کردیم که سیاست به درون بطن زندگی مردم کشیده شود. مثلا وقتی درباره مهاجرت یا بیکاری حرف می‌زنیم،تحلیل تصمیمات کلان سیاسی به‌صورت ضمنی درگفت‌وگوها تنیده می‌شود.»
از منظر فنی نیز دور یک میز تجربه‌ای متفاوت در تولید رادیویی محسوب می‌شود. او توضیح می‌دهد: «برنامه به‌صورت زنده و ترکیبی پخش می‌شود، یعنی ما هم از ظرفیت‌های صوتی کلاسیک بهره می‌گیریم و هم ساختار تصویری را برای پلتفرم‌های شبکه‌های اجتماعی تولید می‌کنیم. زمان‌بندی دقیق، طراحی خط روایت، هماهنگی زنده با مهمانان و اجرای منعطف، همه بخشی از چالش‌ها و شیرینی‌های کار ماست.»
او در پایان به مهم‌ترین هدف برنامه اشاره می‌کند: «هدف ما، بازگرداندن عقلانیت و منطق گفت‌وگو به فضای رسانه‌ای کشور است. می‌خواهیم مردم نه‌فقط بشنوند، بلکه بفهمند و تصمیم بگیرند.»
   
نه ژورنالیسم سطحی و نه ادبیات خشک دانشگاهی
«جدایی سیاست از زندگی مردم آن را به بازی نخبگان تبدیل می‌کند.» این جمله، شاه‌بیت نگاه دکتر علیرضا داوودی، استاد دانشگاه و سردبیر محتوایی برنامه دور یک میز است.
 داوودی درباره ضرورت تولد این برنامه می‌گوید: «رادیوتهران به‌عنوان صدای پایتخت، نیازمند برنامه‌ای بود که بتواند به زبان مردم، دغدغه‌های عمیق سیاسی را بازگو کند. اغلب رسانه‌ها یا گرفتار ژورنالیسم سطحی شده‌اند، یا درگیر ادبیات خشک دانشگاهی. ما در دور یک میز خواستیم راه سومی بسازیم: روایت عقلانی مستند، و قابل گفت‌وگو از مسائل سیاسی.»
او تأکید می‌کند که در سردبیری این برنامه، اصل اول «طراحی بحث» است، نه صرفا انتخاب موضوع. «من موضوع را انتخاب نمی‌کنم و به تعریف مسأله می‌پردازم. هر قسمت برنامه باید مسأله‌ای مشخص را هدف بگیرد، با گزاره‌های دقیق، زاویه‌های متنوع و البته گویندگان صاحب‌نظر، از اقتصاد گرفته تا عدالت اجتماعی، مهاجرت نخبگان یا حکمرانی محلی؛ همه اینها با ریشه‌های سیاسی گره خورده‌اند.»
از نگاه داوودی، یکی از نقاط تمایز دور یک میز در اعتماد به مخاطب است: «ما به شعور سیاسی شنونده احترام می‌گذاریم. مخاطب ما راوی نمی‌خواهد و بیشتر علاقه‌مند به تحلیل است. بنابراین، سطح تحلیل‌ها در این برنامه بالاست. حتی در موضوعات پیچیده و سنگین هم مسیر روایتگری حفظ می‌شود و مطالب به شکل قابل درک باقی می‌ماند.»
او درباره نحوه همکاری با مجری و تهیه‌کننده هم می‌گوید: «همکاری من با خانم شعار و آقای ماهر به‌عنوان تهیه‌کننده، آقای اشراقی در جایگاه کارشناس ــ مجری و خانم رهگذر به‌عنوان مدیر گروه، یک کار جمعی حرفه‌ای است. ما برنامه را با منطق محتوایی واحد اما با تنوع اجرایی می‌سازیم. این انسجام محتوایی در کنار انعطاف اجرایی، راز موفقیت برنامه است.»
   
چالش‌های برنامه‌سازی در حوزه سیاست
 فریدون ماهر ازجمله تهیه‌کنندگان باسابقه رادیوتهران است که سابقه طولانی در ساخت برنامه‌های سیاسی رادیو دارد. او با شناخت دقیق از فضای سیاسی کشور و تجربه اجرایی در تولید برنامه‌های گفت‌وگومحور، در حفظ انسجام محتوایی و اجرایی برنامه نقش کلیدی دارد.
ماهر در توصیف کار خود می‌گوید: «تهیه‌کنندگی در برنامه‌ای مثل دور یک میز، صرفا مدیریت زمان یا چینش آیتم‌ها نیست؛ بلکه هنر خلق فضای گفت‌وگو با حفظ توازن میان چالش، تحلیل و اخلاق رسانه‌ای است. این برنامه به‌دلیل ماهیت سیاسی‌اش، از جنس مدیریت لحظه‌ای است. باید آماده‌ مواجهه با واکنش‌های متنوع، گفت‌وگوهای داغ و گاه حساسیت‌های محتوایی باشید.»
او تأکید می‌کند:«آنچه در این برنامه اهمیت دارد، پیوستگی حرفه‌ای در نبود تهیه‌کننده اصلی است. مخاطب نباید تفاوتی در کیفیت احساس کند.این یعنی‌تهیه‌کننده بایدهم به سبک برنامه وفاداربماندوهم انعطاف لازم برای اقتضائات روزراداشته باشد.»
   
مجری در نقش تحلیلگر
«اجرا در برنامه‌ای مثل دور یک میز، نه‌فقط هنر واژه‌پردازی، که مهارت درک،هدایت و خلق معناست.» این را محمدرضا اشراقی می‌گوید؛ کارشناس ــ ‌مجری برنامه‌ای که با حضور چهره‌های تخصصی و مسئولان، یکی از جریان‌سازترین تولیدات سیاسی و اجتماعی رادیوتهران شده است.
اشراقی در توصیف فضای برنامه می‌گوید: «ما وارد میدان تحلیل عمیق شده‌ایم. دیگر زمان گفت‌وگوهای تزئینی و بی‌اثر گذشته است. ما تلاش داریم از فرم عبور کرده و به محتوای ماندگار برسیم. مخاطب امروز، پرسشگر و پیگیر است و از مجری توقع دارد زبان ذهن او باشد. وظیفه من، نه تزریق اطلاعات، بلکه تسهیل درک تحولات است.»
او به نقش متفاوت مجری در این قالب اشاره می‌کند: «برخلاف بسیاری از برنامه‌ها که مجری صرفا معرفی‌کننده یا رابط است، در دور یک میز، مجری یک تحلیلگر فعال است؛ کسی که باید هم بر محتوا، هم مهارت‌های ارتباطی و هم شجاعت طرح سؤال‌های سخت اشراف داشته باشد.»
اشراقی به همراهی و تعامل با تهیه‌کننده و سردبیر برنامه نیز اشاره می‌کند: «خانم شعار و آقای ماهر به‌عنوان تهیه‌کننده، نظم اجرایی برنامه را با ظرافت فوق‌العاده‌ای مدیریت می‌کنند و دکتر داوودی با نگاه عمیق تحلیلی، ستون‌فقرات محتوایی را می‌چیند. من در این مسیر باید تعادل میان تخصص و روایت را حفظ کنم. گاهی لازم است بحث چالشی باشد و گاهی نیز باید فرصت تنفس فکری برای مخاطب فراهم کرد.»
او در پاسخ به این که آیا اجرای این برنامه برایش دشوار است یا لذت‌بخش می‌گوید: «ترکیب هر دو. سخت است چون باید در لحظه تصمیم بگیری، واکنش نشان دهی و گاهی مسیر بحث را عوض کنی. اما لذت‌بخش است چون مخاطب آن را جدی می‌گیرد. وقتی پیامی را می‌بینم که می‌گوید «جواب سوالم را گرفتم» این یعنی مأموریت ما به نتیجه رسیده.»
   
صریح و مردم‌محور
«در شبکه‌ای مثل رادیوتهران، نمی‌توان از مسئولیت اجتماعی رسانه غفلت کرد؛ به‌ویژه در حوزه‌ای مثل سیاست که با تمام سطوح زندگی مردم درآمیخته است.» 
نوشین رهگذر، ازجمله مدیران باسابقه‌ای است که سال‌ها تهیه‌کننده حرفه‌ای رادیو بوده و بیش از ۲۳ سال سابقه برنامه‌سازی در رادیوتهران دارد و حالا به‌عنوان مدیر گروه کنار تیم برنامه دور یک میز را همراهی می‌کند. رادیوتهران، با همین نگاه راهبردی، از تولد و تداوم برنامه‌ای چون دور یک میز دفاع می‌کند؛ برنامه‌ای که به گفته او «پاسخ دقیق رسانه‌ای به نیاز 
زمانه ما» است.
رهگذر در تشریح ضرورت طراحی چنین برنامه‌ای می‌گوید: «تهران، قلب تپنده ایران است؛ شهری با انبوهی از مسائل پیچیده، مردمی آگاه و توقعی بالا از رسانه. ما در اتاق‌فکر رادیوتهران احساس کردیم زمان آن رسیده که رسانه رادیویی از لایه سطحی عبور کرده و به لایه تحلیل برسد؛ تحلیلی که نه نخبگان را فراری دهد و نه مردم را سردرگم کند.»
او برنامه دور یک میز را ترکیبی از چند سیاست محتوایی کلان می‌داند: «ما با این برنامه، سه هدف را دنبال می‌کنیم: نخست، پیوندزدن سیاست با دیگر حوزه‌ها مثل اقتصاد، فرهنگ و اجتماع؛ دوم، ارتقای سطح گفت‌وگوی رسانه‌ای میان مسئولان و مردم و سوم، ایجاد یک مرجع گفت‌وگوی قابل‌اعتماد برای شنوندگان رادیوتهران.»
رهگذر درباره تیم تولید این برنامه نیز می‌گوید: «خانم سیده‌فاطمه شعار و آقای فریدون ماهر در جایگاه تهیه‌کننده، برنامه را با تسلط کامل پیش می‌برند. دکتر داوودی محتوای برنامه را از گزاره‌سازی نجات داده و به ساختار تحلیلی رسانده و آقای اشراقی هم در اجرا، پل ارتباطی حرفه‌ای میان مسأله و مخاطب است.»
او در پایان تأکید می‌کند: «دور یک میز، از برنامه‌هایی است که می‌خواهیم نه‌فقط برای امروز، بلکه به‌عنوان یک الگو برای آینده رادیوتهران توسعه‌اش دهیم. الگویی که نشان می‌دهد می‌توان هم حرفه‌ای بود، هم صریح و هم مردم‌محور.»

ورود سیاست به لایه‌های مختلف زندگی
با ورود به فصل جدید فعالیت‌های رادیوتهران، «دور یک میز» به‌عنوان یک برنامه هدفمند، درصدد است سیاست را در لایه‌های مختلف زندگی شهری و اجتماعی درهم‌آمیزد. این برنامه که با حضور کارشناسان برجسته و با رویکردی تحلیلی تولید می‌شود، نه‌تنها به‌دنبال روشن‌کردن ابعاد مختلف مسائل سیاسی است، بلکه می‌خواهد پیوندی محکم‌تر میان مردم و مسئولان از طریق گفت‌وگوی واقعی و مستند ایجاد کند.این برنامه که از شنبه تا چهارشنبه هر روز ساعت ۱۲:۳۰ به مدت ۹۰ دقیقه روی آنتن می‌رود، در تلاش است تا جایگاه ویژه‌ای در رسانه‌های صوتی و تصویری به‌دست‌آورد و تجربه‌ای تعاملی، هوشمند و محتوایی برای مخاطبان ارائه دهد که با آن درگیر شوند وبه همین دلیل از ظرفیت تصویر برای ماندگاری بیشتر هم بهره گرفته است. علاقه‌مندان می‌توانند این برنامه را از طریق برنامه کاربردی ایرانصدا و یا سایت رادیوتهران به نشانی radiotehran.ir هم ببینند و هم بشنوند.