چگونه مقامات جهان را مقابل دوربین بنشانیم؟

در روزهای اخیر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در گفت‌وگویی با تاکر کارلسون، خبرنگار آمریکایی شرکت کرد و مواضع کشورمان را تشریح کرد‌؛ اتفاقی که پیشتر در‌خصوص دیگر مقامات کشورمان در این سطح شاهدش بوده‌ایم اما پرسشی که در این میان از منظر رسانه‌ای مطرح می‌شود، چگونگی دست‌یابی به تولید و پخش برنامه‌هایی در این سطح در رسانه‌های ایرانی است. 

محمد دلاوری، مجری صداوسیما که تلاش‌هایی در این زمینه انجام داده است، در گفت‌وگویی با ایسنا به تحلیل ویژگی‌های یک مجری توانمند برای گفت‌وگوهای چالشی با سران جهان پرداخت و فقدان مستمر چنین برنامه‌هایی در ایران را مورد انتقاد قرار داد.  

وی با اشاره به تجربیات خود در مصاحبه با مقامات خارجی، برطرف‌کردن این غیبت را به‌ویژه در شرایط کنونی، نیازمند نمایش توانمندی‌های ملی برای رویارویی با چالشی اساسی خواند. 

او درباره فقدان چنین برنامه‌هایی در صداوسیما و دیگر رسانه‌های ایران معتقد است: هر برنامه‌ای برای ریشه‌دار شدن و موفقیت، نیازمند سال‌ها فعالیت مستمر است. برنامه‌ای که بخواهد رؤسای جمهور یا مقامات عالی را دعوت کند، باید اعتبار و نام‌آشنایی جهانی داشته باشد تا مخاطبانش به او اعتماد کنند. ما تاکنون چنین زیرساختی نداشتیم، برنامه‌های‌مان عمر کوتاه، اعتبار ناکافی و سرمایه‌گذاری محدود دارند. مانند چراغی هستند که خاموش و روشن می‌شوند. 
دلاوری افزود: هیچ تولیدکننده بزرگی از روز اول مورد پذیرش بازار نیست. متأسفانه در رسانه‌های ایران معمولا زمانی به فکر ساخت محصول می‌افتیم که به‌طور اضطراری به آن نیاز داریم، درحالی‌که نهاد رسانه‌ای آن‌قدر قوی نیست که توان تحمل تندبادها را داشته باشد. 

دلاوری با اعتقاد به این‌که مجری در بستر یک برنامه قدرتمند شکل می‌گیرد، تصریح می‌کند: رهبران سیاسی با مجری‌های گمنام مصاحبه نمی‌کنند و این خیلی طبیعی است. یادگیری مصاحبه سخت است‌؛ یک بخش از آن آموزش است و بخش دیگر در عمل اتفاق می‌افتد. شما این کار را در درازمدت انجام می‌دهید و بعد آزموده می‌شوید. همه این‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری مادی و معنوی است. 

او درباره نقش صداوسیما در این زمینه و موانع ساختاری تولید چنین برنامه‌هایی می‌گوید: هر رشته‌ای امکانات خاص خود را می‌طلبد. برنامه‌های گفت‌وگومحور به‌دلیل ماهیت فصلی، کمتر حامی مالی جذب می‌کنند. حامیان ترجیح می‌دهند پشت برنامه‌های سرگرمی برخوردار از بیننده دائمی بایستند تا برنامه‌های سیاسی پُرریسک. این عوامل باعث می‌شود کشتزاری ایجاد نشود تا محصولی برداشت شود. 

نمونه‌ای مانند مصاحبه خبرنگار ایرانی با گورباچف مستمر نبود

این مجری درباره تجربه شخصی خود در زمینه گفت‌وگو با مقامات بین‌المللی و ضرورت برنامه‌ریزی بلندمدت چنین ساختارهایی توضیح می‌دهد: در سفرهای خارجی‌ام تلاش می‌کردم با شخصیت‌های مهم گفت‌وگو کنم. این حوزه جذاب اما دشوار است و دسترسی به آن سهل‌الوصول نیست. نمونه‌های گذشته مانند مصاحبه خبرنگار ایرانی با گورباچف یا فعالیت‌های مرتضی غرقی نیز جدی و مستمر نبوده‌اند. 

دلاوری درباره مطالب اخیر مطرح شده درباره درخواست مصاحبه یکی از مجری‌های سابق صداوسیما با ترامپ، می‌گوید: حتی پیشنهاد مجری‌ای مثل رضا رشیدپور برای مصاحبه با ترامپ، بدون پشتوانه شهرت بین‌المللی، شانسی اندک دارد. این اقدام کار خوبی است، تلاش‌شان را می‌کنند، شاید هم اتفاق بیفتد اما در حالت مرسوم، رهبران جهانی ابتدا اعتبار مجری را می‌سنجند؛ این‌گونه نیست که ناگهانی درخواست بدهیم و ناگهانی پذیرفته شویم. مدلش این‌طور است که یک نفر شهرت پیدا می‌کند، مقامات جهان میزان اعتبارش را می‌سنجند و تمایل پیدا می‌کنند در برنامه‌‌اش شرکت کنند. حوزه‌های دیگر هم همین‌طوراست؛ مثلا در حوزه اقتصادی شخصیت‌های مهم اقتصادی نگاه می‌کنند به‌ این‌که این مجری چند‌سال است مجری است، چقدر توان اجرا و چقدر اعتبار دارد و در نهایت دست به انتخاب می‌زنند. در مورد رهبران سیاسی به‌مراتب این موضوع حساس‌تر و سخت‌تر و مهم‌تر است و امیدوارم این اتفاق بیفتد. 

در لحظات اضطرار تازه به فکر ساخت ویژه‌نامه نیفتیم

دلاوری در پایان برای مرسوم‌شدن چنین ساختارهایی در تلویزیون و بین رسانه‌ها پیشنهاد می‌دهد: برای لحظات اضطرار از پیش برنامه‌ریزی کنید. باید در حوزه‌های کلیدی، برنامه‌های معتبر و قدرتمند داشته باشیم تا در زمان نیاز، از آنها بهره ببریم. متأسفانه حتی در حوزه‌های کوچک هم تفکر بلندمدت وجود ندارد. موفقیت تنها با حوصله و برنامه‌ریزی درازمدت ممکن است.