شگفتانه یمنی

 یسرائیل کاتس جمعه شب سید عبدالملک الحوثی رهبر انصارالله را به ترور تهدید کرده و مدعی شد پرچم اسرائیل روزی بر فراز صنعا برافراشته خواهد شد؛ ادعایی که بلافاصله با تمسخر و واکنش تند رهبران یمنی روبه‌رو شد.

حزام الاسد این تهدید‌ها را نشانه شکست و درماندگی دشمن دانست و خطاب به کاتس هشدار داد: «جهنم در انتظار توست». او تأکید کرد صنعا برای صهیونیست‌ها دورتر از خورشید است و دست دشمن هرگز به آن نخواهد رسید. در همین حال، محمد الفرح نیز با لحنی کنایه‌آمیز یادآور شد: «درباره اشغال صنعا حرف می‌زنید، در حالی که حتی قادر به بازپس‌گیری یک کشتی نیستید». 

این چهره برجسته مقاومت با اشاره به فلج شدن بندر ایلات در پی حملات موشکی و پهپادی یمن تصریح کرد، پیش از سخن گفتن درباره پایتخت یمن، بهتر است صهیونیست‌ها به فکر راه‌اندازی دوباره بندر‌های تعطیل‌شده خود باشند. باتوجه به اظهارات اخیر مقامات انصارالله می‎توان گفت که این جنبش با سلاح‌های تازه و طرح‌های غافلگیرکننده آماده گسترش جبهه نبرد علیه تعرض‎های دشمن صهیونی است.

واکاوی نقشه جنگی یمن

در سطح استراتژیک، جنبش انصارالله از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، روی دو هدف محوری تمرکز کرده است، ابتدا نشان دادن همبستگی عملی با مقاومت فلسطینی و فشار آوردن به اسرائیل برای پایان دادن به عملیات در غزه، و سپس نقش‌آفرینی به‌عنوان بازیگری تأثیرگذار در توازنِ منطقه‌ای از طریق ایجاد هزینه و اختلال در مسیر‌های دریایی و بندری که برای اقتصاد و لجستیک اسرائیل حیاتی‌اند. این رفتارِ سیاست‌ورزانه هم به عنوان بازاریابی سیاسی داخلی و هم به‌منظور تقویت جایگاه ضمنی در «محور مقاومت» قابل فهم است.

از منظر تاکتیکی، انصارالله جنگ نامتقارن را به‌کار برده است: ترکیب حملات پهپادی، موشک‌های ضدکشتی و کروز، قایق‌ها/ وسایل سطحی خودران (USV) و عملیات هدف‌گیری بنادر و کشتی‌های مرتبط با اسرائیل و شرکت‌هایی که با اسرائیل کار می‌کنند. آنها از «حمله موجی» و هم‌پوشانی سلاح‌ها برای ایجاد مشکلات دفاعی و پارازیت در سامانه‌های پدافندی دشمن بهره برده‌اند و گاهی ادعا کرده‌اند که تأسیسات و بنادری، چون ایلات (ام‌الرشراش) هدف قرار گرفته‌اند، دستاوردی که به تعطیلی عملیاتی و کاهش شدید ترافیک بندر انجامیده است. این الگوی تاکتیکی موجب واکنش نظامی و نیروی دریایی ائتلافِ بین‌المللی و حملات هوایی علیه سامانه‌ها و سکو‌های شلیک‌کننده در یمن شده، اما در عین حال نشان‌دهنده تحول توان عملیاتی انصارالله در حوزه دریایی و پهپادی است.

در سطح عملیاتی-استراتژیک انصارالله تلاش کرده بین «افزایش فشار» و «پرهیز از تشدید فراتر از یک حد مشخص» تعادل برقرار کند؛ از یک‌سو عملیات‌های پرهزینه و نمادین (هدف قرار دادن بنادر و کشتی‌ها، آزمایش ضدکشتی‌ها و حملات به اهداف در جنوب اسرائیل) را ادامه می‌دهد تا اهرم فشارش را حفظ کند؛ و از سوی دیگر در مقاطع مشخصی وارد آتش‌بس یا توافق‌های موقت با بازیگران خارجی برای حفظ ظرفیت‌های رزمی و بازسازی سامانه‌ها شده است.

این شیوه، هم پیچیدگی واکنش‌های بین‌المللی (تحریم‌ها، حملات تلافی‌جویانه آمریکا و متحدان) و هم پیامد‌های اقتصادی برای اسرائیل و خطوط حمل‌ونقل جهانی را نشان داده، تأثیری که به‌خصوص بر عملکرد بندر ایلات و مسیر‌های عبوری از دریای سرخ منعکس شده است. در مجموع، اقدامات انصارالله از منظر راهبردی به‌دنبال ایجاد هزینه‌های مداوم برای اسرائیل و جلب توجه بین‌المللی به محاصره غزه بوده است، گرچه همین راهبرد ریسک واکنش نظامی فراتر و افزایش هزینه‌های انسانی و اقتصادی در منطقه را نیز به همراه داشته است.

شکست حملات صهیونی

در ماه‌های پس از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، پاسخ نظامی مستقیم و غیرمستقیم به حضور و عملیات انصارالله در دستور کار قرار گرفت؛ موج اول برخورد‌ها بیش‌تر بر هدف‌گیری زیرساخت‌ها و مراکز ادعاشده نظامی در استان‌های تحت کنترل انصارالله متمرکز بود و در برخی مقاطع بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای (ایالات متحده، انگلستان و متحدان) نیز حملاتی به پایگاه‌ها و تاسیسات مرتبط با انصارالله انجام دادند تا موج حملات دریایی و تهدیدات علیه ناوبری در دریای سرخ را کاهش دهند. گزارش‌ها از حملات مشترک نیروی دریایی و هوایی آمریکا و بریتانیا در ژانویه ۲۰۲۴ حکایت دارد که ده‌ها هدف در چندین منطقه یمن مورد اصابت قرار گرفت.

از اوایل ۲۰۲۴ تا تابستان ۲۰۲۵ نوع و دامنه عملیات‌ها تغییر کرد؛ ضربات هوایی و موشکی گاه شامل هدف‌گیری بنادر، تاسیسات لجستیکی و نهاد‌های اداری در صنعا و سایر شهر‌ها بود و در مواردی حملاتی به زیرساخت‌های حیاتی گزارش شد؛ با این حال انصارالله هم‌زمان توانایی حمله دریایی، پهپادی و موشکی خود را حفظ و حتی توسعه داد و عملیات‌هایی را علیه کشتی‌ها و بنادر مرتبط با اسرائیل و متحدانش انجام داد که اختلال قابل‌توجهی در گذرگاه‌های دریایی ایجاد کرد. نهاد‌های تحلیلی و پیگیری بحران دریای سرخ نشان می‌دهند که درپی این رویارویی‌ها ترافیک تجاری تغییر مسیر داد و پیامد‌های اقتصادی جهانی به‌جا گذاشت.

تا ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۵، حملات مستقیم اسرائیل به اهدافی در یمن (از جمله ادعا‌هایی درباره اهداف در حد بنادر و تاسیسات) شدت یافته و حتی مواردی با تلفات غیرنظامی و آسیب به رسانه‌ها و زیرساخت‌های شهری گزارش شد؛ اما نکته محوری این است که این ضربات نتوانستند انصارالله را به‌طور راهبردی شکست دهند یا توان عملیاتی آن را ریشه‌کن کنند؛ این جنبش همچنان مناطق تحت کنترل را اداره می‌کند، توانایی حمله دریایی و موشکی‎ را حفظ کرده و بار‌ها عملیات علیه اهداف مرتبط با اسرائیل را ادامه داده است؛ بنابراین تا امروز اگرچه ضرباتِ هدفمند خسارت‌زا بوده‌اند و هزینه‌های انسانی و زیرساختی بالا داشته‌اند، نتیجه کلانِ مورد انتظار برای «شکست انصارالله» محقق نشده است و این واقعیت سبب شده تا پاسخ‌های منطقه‌ای انصارالله نیز ادامه یابد.