دریا و چشم انداز توسعه پایدار صنایع

 جام جم آنلاین اصفهان؛پروژه انتقال آب از دریای عمان به اصفهان، بدون شک یکی از پیچیدهترین و بزرگترین پروژه های زیرساختی ایران در دهه های اخیر به شمار می آید. این پروژه در شرایطی که اصفهان و بسیاری از مناطق مرکزی ایران با بحران آب دست به گریبان هستند، نقش حیاتی در حفظ توسعه صنعتی و ثبات اجتماعی منطقه ایفا می کند. رسیدن آب دریا به اصفهان فقط برای سیراب کردن صنایع نیسست، بلکه این پرويه می تواند به صورت غیر مستقیم زاینده رود را پرآب و از فرونشست زمین در این منطقه جلوگیری کند.

***  چندی قبل و در یک رویداد تاریخی که میتواند چهره توسعه در فلات مرکزی ایران را دگرگون کند، پروژه عظیم انتقال آب از دریای عمان به استان اصفهان به بهره برداری رسید. این ابرپروژه ملی که با سرمایه گذاری صنایع بزرگ و حمایت دولت به مرحله اجرا درآمده، نویدبخش فصل تازه ای در تأمین آب پایدار برای یکی از مهمترین قطب های صنعتی و فرهنگی کشور است. اصفهان که به نگین فلات مرکزی ایران شهرت دارد، سالهاست با بحران کم آبی دست و پنجه نرم می کند. کاهش بارندگی، خشکی زاینده رود و برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، این منطقه را با چالش های جدی مواجه کرده است. با توجه به بروز بحران آبی و نیاز این استان به حمایت های ملی، پروژه انتقال آب از دریای عمان به عنوان راهکاری بلندمدت و پایدار طراحی و به اجرا در آمد. این پروژه شامل شیرین سازی آب دریا در سواحل سیریک در استان هرمزگان و انتقال آن از طریق خط لوله به طول تقریبی ۸۰۰ تا ۱۰۸۰کیلومتر به استان اصفهان می باشد که در دو فاز اصلی تعریف شدهاست. در فاز اول انتقال ۷۰ میلیون مترمکعب آب در سال در برنامه قرار گرفت و به مرحله بهره برداری هم رسید و فاز دوم، ظرفیت انتقال را به ۲۰۰میلیون مترمکعب در سال افزایش می دهد. نکته حائز اهمیت اینکه این پروژه امکان توسعه تا ۴۰۰ میلیون مترمکعب در سال را دارد.

 * احیای زاینده رود

با اینکه صنایع بزرگ و مادر زیادی در استان اصفهان وجود دارد، اما کاهش وابستگی آنها به آب زاینده رود و زنده نگه داشتن این رودخانه زیبا با شهرت جهانی، یکی از مهمترین اهداف پروژه عظیم انتقال آب از هرمزگان به اصفهان تعریف شده است. آنطور که کارشناسان اعلام کرده اند، در فاز اول و با انتقال ۷۰ میلیون مترمکعب آب که معادل کل مصارف صنایع بزرگ اصفهان است، برداشت از این رودخانه تاریخی قطع می شود و این امر فرصتی بی بدیل برایاحیای اکوسیستم زاینده رود و بازگشت حیات به این شریان آبی منطقه فراهم می کند. در همین راستا استاندار اصفهان نیز تأکید می کند: "این پروژه نه تنها یک دستاورد بزرگ برای اصفهان، بلکه گامی مؤثر در راستای توسعه پایداربا رویکرد «آب صفر و کربن صفر» است و امیدواری ها برای احیایزاینده رود و رونق صنایع موجود اصفهان را افزایش داده است."

* پشتیبانی صنایع برای اشتغالزایی

 صنایع بزرگ اصفهان شامل فولاد مبارکه، ذوب آهن و پالایشگاه اصفهان که سال ها با محدودیت های آبی مواجه بوده اند، حالا با تأمین آب پایداراز سمت دریا، دوباره امکان برنامه ریزی برای توسعه و افزایش رقابتپذیری خود را به دست می آورند. اتفاقی که برای حفظ اشتغال موجود و ایجاد فرصت های شغلی جدید در منطقه نیز بسیار حیاتی است. انتقال آب به فلات مرکزی برکات زیادی به همراه دارد. زیرا با اینکه هدف اصلی این پروژه تأمین آب صنایع است، اما به گفته مسئولان، بخشی از آب انتقالی به مصارف شرب و کشاورزی اختصاص خواهد یافت. این امر به بهبود پایداری منابع آبی شرب و توسعه کشاورزی پربازده هم کمک شایانی خواهد کرد. ناگفته نماند، اجرای این پروژه عظیم ملی، خود به ایجاد هزاران فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در مراحل مختلف طراحی، ساخت و بهرهبرداری منجر شده است. با تثبیت صنایع موجود و امکان توسعه آیندهآنها، اقتصاد اصفهان دوباره جان گرفته و از مهاجرت های ناشی از کمآبی نیز جلوگیری می شود. * پروژه ای با مدل نوآورانه برای مشخص شدن عظمت این پروژه نگاهی به ابعاد فنی و اجرایی آن می اندازیم. وقتی طرح آماده می شد، ساحل سیریک در استان هرمزگان که به دریای عمان متصل است به عنوان مبدأ تعیین و با یک مهندسی حساب شده و لوله گذاری ۱۰۸۰ کیلومتری در فاز اول و ۹۲۰ کیلومتر در فاز دوم، مقصد، صنایع بزرگ استان اصفهان اعلام شد. در این پروژه، قطر لوله ها برای خط اصلی ۲۰۰۰ میلیمتر و برای انشعابات هم ۱۶۰۰ میلیمتر تعریف شد و ۱۵ باب ایستگاه پمپاژ هم برایانتقال آب تا ارتفاع ۳۴۰۰ متری در دستور ساخت قرار گرفت. این پروژه با مدل نوآورانه ای اجرا شده که در آن صنایع بزرگ مصرف کننده آب، سهامداران اصلی هستند. حضور و مشارکت شرکت های فولاد مبارکه، ذوب آهن اصفهان، پالایشگاه اصفهان و سایر صنایع بزرگ  به عنوان سهامداران سرشناس، تضمینی برای تخصیص بهینه آب و مدیریت کارآمد پروژه به شمار می آید.