این وضعیت دلایل متعددی دارد؛ نخست، دلیل فرهنگی بوده و در جامعه ما مصرف آنتیبیوتیک بهعنوان دارویی که بیماری را سریعا از بدن خارج میکند، خوشایند و رایج است. دوم، هزینه درمان در ایران نسبتا پایین است. نه به این معنا که مردم توان مالی بالایی دارند بلکه به دلیل تفاوت در سرانه هزینهها. از طرفی علاقه عمومی به مصرف آمپول و سرم نیز مطرح است. حتی پدیده خوددرمانی نیز به مصرف نابجای آنتیبیوتیک دامن میزند.متأسفانه مصرف آنتیبیوتیک در کشور بهطور کامل مطابق با پروتکلهای وزارت بهداشت و صرفا براساس تجویز پزشکان انجام نمیشود. پدیده خوددرمانی و دریافت دارو بدون نسخه همچنان یکی از مشکلات جدی است. هرچند این اقدام ممنوع است اما در عمل داروسازان داروخانهها در برخی موارد به تشخیص خود آنتیبیوتیک تجویز میکنند.
از سوی دیگر، آمار مصرف آنتیبیوتیک در ایران با خطاهایی همراه است.بخشی از داروهای تولید داخل سالهاست به کشورهای همسایه مانند افغانستان و عراق منتقل میشود. بسیاری از افراد دراین کشورها بهطور سنتی ازداروخانههای مرزی ایران دارو تهیه میکنند، زیرا قیمت آنتیبیوتیک در ایران پایینتر است و نیازی به پرداخت بیمه ندارند. این موضوع باعث میشود میزان فروش داخلی بیش از واقعیت به نظر برسد و آمار مصرف دچار انحراف شود.
راهکارهای مقابله با مصرف نابجای آنتیبیوتیک در کشور، پیش از هرچیز نیازمند سیاستهای دقیق در کنترل نسخ و تجویز سرانه داروست. بهعبارت دیگر اجرای پروتکلهای استاندارد درمانی و نظام ارجاع، همراه با فرهنگسازی در جامعه، میتواند نقش مهمی در کاهش مصرف بیرویه داشته باشد و مردم را نسبت به عوارض آنتیبیوتیکها آگاه کند.