تالار شیشه‌ای روی موج صعود با چاشنی هیجان

شاخص بازار سرمایه طی دو ماه گذشته در یک فرآیند افزایشی از حدود ۲/۴یلیون واحد به ۳/۲یلیون واحد رسیده بود.
 ۱۸ آبان این کانال را از دست داد، ۲ آذر دوباره کانال ۳/۲یلیون را پس گرفت اما ۴ آذر سقف ۳/۳ میلیون را شکست و ۱۵ آذر کانال ۳/۴میلیون را فتح کرد. شاخص کل ۱۸ آذر وارد کانال ۳/۵ میلیون واحد شد و ۲۲ آذر برای اولین بار در تاریخ خود کانال ۳/۶یلیون واحد را تصاحب کرد.
داده‌های سازمان بورس نشان می‌دهد دیروز ارزش کل معاملات خرد (سهام و صندوق‌های سهامی) و پایانی(TAL) به ۱۵ هزار و ۲۸۸ میلیارد تومان رسید که نشان‌دهنده افزایش مشارکت معامله‌گران در بازار است. بازار سهام روز گذشته معاملات خود را پرقدرت آغاز کرد، به طوری که بیشتر گروه‌ها با افزایش تقاضا مواجه شدند. با این حال ۸۳ درصد نمادهای معاملاتی (حدود ۷۰۰ نماد) در محدوده مثبت دادوستد شدند و بسیاری از نماد‌ها به صف خرید نشستند.
در معاملات نخستین روز هفته، بیش از ۱۳۵۰ میلیارد تومان پول حقیقی وارد سهام و صندوق‌های سهامی شد که در مقایسه با روز‌های گذشته افزایش محسوسی داشت. بیشترین ورود پول حقیقی به گروه صندوق‌های سهامی اختصاص یافت و در مقابل، صندوق‌های درآمد ثابت بیشترین خروج سرمایه حقیقی را ثبت کردند.
​​​​​​​
علت جهش‌های اخیر بازار سهام چیست؟
شاخص کل بورس تهران به عنوان نماگر بازار سهام در حالی با روند صعودی به عدد چهار میلیون واحد نزدیک شده که نوسان و اصلاح در ذات این بازار است. در شرایطی که بررسی‌های بنیادی شرکت‌ها و صنایع، نشانه روشنی از جهش سودآوری نشان نمی‌دهد و نگرانی نسبت به گزارش‌های فصلی و محدودیت‌های انرژی در نیمه دوم سال پابرجاست،‌ این پرسش مطرح می‌شود که رشد اخیر بورس تا چه اندازه ریشه در هیجانات دارد؟علیرضا توکلی‌کاشی، کارشناس بازار سرمایه، درباره رکوردشکنی‌های اخیر شاخص کل بورس گفت: وقتی وضعیت شرکت‌ها و صنایع را به ‌صورت تفکیکی تحلیل می‌کنیم، نشانه‌های خاص و اتفاقات بنیادین ویژه‌ای که بتواند این رشد پرشتاب را توجیه کند چندان دیده نمی‌شود. حتی در این میان، نگرانی‌هایی نسبت به گزارش‌های عملکرد فصل سوم و چهارم سال شرکت‌های وجود دارد؛ چراکه می‌دانیم در نیمه دوم سال، محدودیت‌های ناشی از سرما و کمبود گاز و برق تشدید می‌شود و این موضوع می‌تواند به کاهش تولید در بسیاری از واحدهای صنعتی بینجامد.
او افزود: از منظر تحلیل بنیادی، اتفاق جدیدی رخ نداده است. با این حال، از سوی دیگر باید به این نکته توجه داشت که بورس در یکی دو سال گذشته با افت قابل‌‌توجهی مواجه بوده و تا حدی به سطوحی پایین‌تر از ارزش‌های تعادلی خود رسیده بود؛ بنابراین بخشی از رشد اخیر را می‌توان در قالب اصلاح این افت سنگین و بازگشت بازار به نقاط تعادلی ارزیابی کرد، البته این روند طی یک سال گذشته کجدار و مریز در جریان بوده است.
توکلی‌کاشی تصریح کرد: اکنون که شاخص از محدوده سه میلیون و ۳۰۰ تا سه میلیون و ۴۰۰ هزار واحد عبور کرده و به سمت چهار میلیون واحد حرکت می‌کند، به نظر می‌رسد بخش قابل‌‌توجهی از این حرکت، ناشی از هیجانات بازار باشد. از منظر بنیادی، در شرایط فعلی چنین ظرفیتی در سودآوری شرکت‌ها و متغیرهای واقعی اقتصاد دیده نمی‌شود. این کارشناس بازار سهام با بیان این‌که یکی از محرک‌های این رشد می‌تواند تحت‌تأثیر جهش‌های ارزی و افزایش نرخ دلار باشد، گفت: به نظر می‌رسد مهم ترین دلیل رشد بازار در روزهای اخیر نیز همین موضوع بوده است.
وی تاکید کرد: بررسی تاریخی بازار سرمایه در حدود ۳۴ سال اخیر نشان می‌دهد که گزاره‌ای مبنی بر لزوم ثبات یا رشد ارزش دلاری بازار، الزاما توسط داده‌های تاریخی تایید نمی‌شود. در مقاطعی شاهد بوده‌ایم که نرخ دلار ثابت بوده اما بازار سهام رشد کرده و حتی ارزش دلاری بازار تا چند برابر افزایش یافته است. در مقابل، دوره‌هایی نیز وجود داشته که نرخ دلار افزایش یافته اما شاخص بورس نه‌تنها رشد نکرده بلکه ثابت مانده یا حتی کاهشی شده و در نتیجه ارزش دلاری بازار افت شدیدی را تجربه کرده است. بنابراین رابطه خطی و قطعی میان رشد دلار و رشد شاخص بورس، از منظر آماری قابل دفاع نیست. با این حال، باید پذیرفت که نرخ دلار اثر روانی قابل‌‌توجهی بر بازار دارد. از منظر بنیادی نیز افزایش نرخ ارز می‌تواند برای شرکت‌های صادرات‌محور یک عامل مثبت تلقی شود؛ چراکه این شرکت‌ها در صورت فروش محصولات خود با نرخ‌های بالاتر، درآمد و سود بیشتری شناسایی می‌کنند و در نتیجه قیمت سهام آنها افزایش یافته و شاخص کل نیز تحت‌تأثیر قرار می‌گیرد.