امسال هم شبکههای مختلف تلویزیونی با برنامههای شاد، فرهنگی و خانوادگی، حالوهوای یلدایی را به خانههای مردم آوردند و رادیوهای گوناگون با روایتهای صمیمی،قصهگویی و موسیقی زنده، شنوندگان را همراهی کردهاند. این برنامهها در هر دو حوزه بر سنتهای ایرانی تأکید داشته و با رویکردهای نوین، به نشاط اجتماعی، همدلی و هویت ملی پرداختهاند.
از مجریان خاطرهانگیز تا جوانان خلاق در قاب تلویزیون
یکی از ویژگیهای برجسته برنامههای یلدایی امسال، تنوع گسترده در انتخاب مجریان است که ترکیبی از چهرههای نوستالژیک، جوان و باتجربه را نشان میدهد. درشبکه یک، ویژهبرنامه«ایران دوستداشتنی»با اجرای مشترک امیرحسین مدرس و حسین رفیعی پخش شده است؛ همکاری این دو مجری پس از ۲۸سال،حس نوستالژیک و شادی را برای مخاطبان دهههای ۷۰ و ۸۰ زنده کرد. شبکه دو با برنامه «دو نقطه» با اجرای نیما کرمی چهرهای شناختهشده در برنامههای فرهنگی و آموزشی تنوع تازهای به مجریان افزوده و با سبک پویا و جذاب، مخاطبان نوجوان را هدف قرار داده است. شبکه سه با برنامه «یلدای جوانی» به اجرای ایمان قیاسی، فضایی پرانرژی و جوانپسند ایجاد کرده است.در شبکه نسیم، بازگشت برنامه «برمودا» بااجرای کامران نجفزاده، برنامه «هزارویک» با اجرای هومن حاجیعبداللهی و حضور عروسک محبوب جنابخان (با صداپیشگی محمد بحرانی)، و ویژهبرنامههایی مانند «با ترانه» به اجرای سامان ارسخان، تنوعی از سبک طنز تا گفتوگوی جدی فراهم آورده است. شبکه امید با «شبکه بازی» و شبکه سلامت با «یلدای حال خوب»، از مجریان متخصص و محبوب استفاده کردهاند.این ترکیب چهرهها از نسلهای مختلف، نشاندهنده تلاش تلویزیون برای جذب مخاطبانی با سنین و سلیقههای متنوع است.
مهمانانی از چهرههای معروف تا افراد گمنام
برنامههای یلدایی۱۴۰۴ با دعوت از مهمانانی از اقشارمختلف اجتماعی، تنوع چشمگیری در محتوا ایجاد کردهاند. در شبکه یک، برنامه «ایران دوستداشتنی» میزبان هنرمندان، قهرمانان ورزشی (مانند مدالآوران پارالمپیک)، خانواده شهدا، شاعرانی چون علیرضا قزوه و سیدمحمدجواد شرافت، خوانندگان خاطرهانگیز دهههای ۷۰و۸۰ و حتی بازیگران سریالهای درحال پخش بود.شبکه دو دربرنامه دونقطه با دعوت از چهرههای محبوب برای رقابتهای فرهنگی و ادبی، تنوع منحصربهفردی ساخت و مهمانانی انتخاب کرد که نهتنها سرگرمکننده بودند بلکه به ترویج زبان و ادبیات فارسی کمک میکردند.شبکه سه در یلدای جوانی، بر معرفی جوانان شاخص در حوزههای علمی، فرهنگی، هنری، اجتماعی و ورزشی تمرکز داشته و با حضور خوانندگان مطرح، فضایی امیدبخش برای نسل جوان ایجاد کرده است. شبکه امید با محوریت قصهگویی پدربزرگها و مادربزرگها و پویش «قصه ما»، مهمانانی از نسلهای قدیمی دعوت کرد. شبکه نسیم در برمودا افرادی را آورد که سالها در گفتوگوهای تلویزیونی دیده نشده بودند و در دیگر برنامههای این شبکه، مهمانان طنزپرداز و سلبریتیهایی حضور داشتند که هدفشان ایجاد لبخند روی لب مخاطبان بوده است. شبکه سلامت نیز مهمانانش را مرتبط با حال خوب و سلامت انتخاب کرد و در یلدا، آگاهی درباره مراقبت شخصی و جمعی را به مخاطبان هدیه داد. این تنوع مهمانان از نخبگان علمی و قهرمانان ملی تا خانوادههای معمولی برنامهها را به آینهای واقعی از جامعه ایران تبدیل و پیوند بین نسلها را تقویت کرد.
برنامهسازی هر شبکه براساس رسالت خود
تلویزیون در شبکههای مختلف با رویکردی چندبعدی، آیین یلدا را پاسداشت و برنامهها را از نظر موضوعی و فرمی متنوع و همسو با رسالت هر شبکه طراحی کرده است. موضوعات اصلی شامل پاسداشت آداب و رسوم محلی اقوام، شاهنامهخوانی، حافظخوانی، موسیقی محلی، نمایش طنز، قصهگویی خانوادگی و تقویت همدلی اجتماعی بوده است.در شکل اجرا نیز تنوع زیادی دیده میشود: برنامههای گفتوگومحور مانند «ایران دوستداشتنی» در شبکه یک با آیتمهای طنز و صداهای نوستالژیک رادیویی، نگاهی جامع به سراسر ایران داشتند؛ دو نقطه در شبکه دو با رقابت چهرههای محبوب و تمرکز بر آموزش زبان فارسی در قالبی پرنشاط، یلدا را فرصتی برای ترکیب سرگرمی و آموزش فرهنگی دانست و موضوعات را از فضای سنتی به سمت جذابیت برای نوجوانان برد؛ برنامههای جوانپسند مانند یلدای جوانی در شبکه سه؛ برنامههای شعر و ادب در شبکه چهار؛ ویژهبرنامه «سییلدا» در شبکه تهران با جشن سهگانه (راهاندازی شبکه، میلاد امام محمد باقر(ع) و شب یلدا) و حضور هنرمندان و چهرههای فرهنگی؛ شبکه نسیم با بازگشت برندهای محبوب برمودا و هزار و یک به سبک طنز و گفتوگو؛ و شبکه سلامت با یلدای حال خوب و تأکید بر جنبههای روانشناختی.این تنوع موضوعی و شکلی از فرهنگی-سنتی تا سرگرمی مدرن برنامهها را برای سلیقههای گوناگون جذاب کرد و یلدا را به نمادی از وحدت در کثرت تبدیل کرد.
اتفاقات نوآورانه در برنامههای یلدایی
امسال چندین نوآوری در برنامههای یلدایی، تلویزیون را از حالت روتین خارج کرده است. برجستهترین آن، همکاری دوباره امیرحسین مدرس و حسین رفیعی پس از ۲۸ سال در ایران دوستداشتنی شبکه یک است که حس نوستالژیک قویای ایجاد میکند. در شبکه دو، برنامه دو نقطه با اجرای نیما کرمی که اخیرا در سومین همایش «نشان فردوسی» جایزه پاسداشت زبان و ادب فارسی را دریافت کرده بود نوآوری چشمگیری داشت؛ این رویکرد، آموزش زبان فارسی به نوجوانان را در قالبی زنده و شیرین برجسته کرد و یلدا را به فرصتی برای ترویج هویت فرهنگی تبدیل کرد.برنامه یلدای جوانی شبکه سه، با ترکیب جشنواره انتخاب جوان برتر سال (در همکاری با وزارت ورزش و جوانان) و معرفی استعدادهای جوان در حوزههای نوآوری، علمی و کارآفرینی، نگاهی امیدبخش و آیندهنگرانه داشت. پویش سراسری قصه ما در شبکه امید، با دریافت آثار نوجوانان و تمرکز بر روایت خاطرات نسل قدیمی، مشارکت مخاطبان را افزایش داده است. بازگشت فصل جدید برمودا در شبکه نسیم پس از وقفه، آیتمهایی مانند خانواده شاهنامهخوان و نمایشهای طنز زنده در شبکه یک و تأکید بر پویشهایی چون «خانواده ایران، ملت تاریخساز» برای یادآوری همدلی ملی، از دیگر نوآوریها بودند که برنامهها را به ابزاری برای تقویت نشاط اجتماعی تبدیل کردهاند.
امواج متنوع رادیویی با سوژههای یلدایی
رادیو بهعنوان بال دیگر رسانهملی، برای یلدا کم نگذاشته و برنامههایی متنوع برای سلایق مختلف تدارک دیده است تا میزبان خوبی برای شنوندگان باشد. رادیو ایران با برنامههای «همیشه خوش به حال تو» و «یلدا و لبخند» به اجرای پریچهر بهروان و علیرضا جاویدنیا، بر بررسی آیینهای یلدا در اقوام مختلف، تفأل به حافظ با صدای پیشکسوتانی مانند امیر نوری و رشید کاکاوند، مستندهای آیینی و بخشهای طنز تمرکز کرده است. رادیو نمایش برنامه شب یلدا را با حضور هنرمندانی چون میرطاهر مظلومی، نادر سلیمانی و بهرام ابراهیمی روی آنتن برد. رادیو فرهنگ با برنامههای «چله ایرانی» و هزار و یک شب، به روایت فلسفه چله، شاهنامهخوانی، خاطرهگویی و تجلیل از پیشکسوتان پرداخت. رادیو جوان برنامههایی شاد و پرانرژی داشته است. رادیو صبا با «یلدا کنار» به اجرای آرمان غفاریان و حضور بازیگران سریال «نون خ»، گفتوگو با خانواده شهدا و مرور آیینهای جهانی یلدا پرداخته و رادیو پیام با برنامه «دور هم باشیم» شامل گزارش از استانها، نقالی شاهنامه و موسیقی یلدایی، فضایی صمیمی ایجاد کرده است. رادیو گفتوگو در «به وقت یلدا» به یلدای اقوام و خوراکیهای سنتی پرداخته و رادیو ورزش با «یک دقیقه وقت اضافه»، دورهمی با ورزشکاران داشته. این تدارک رادیویی با تأکید بر هویت ایرانی، همدلی خانوادگی و نشاط اجتماعی، مکمل برنامههای تلویزیونی شده و یلدا را به لحظهای برای تقویت پیوندهای فرهنگی در سراسر کشور تبدیل کرده است.