قوچ لرستان به خاطره‌ها می‌پیوندد

یک کارشناس ارشد محیط‌زیست و تنوع زیستی در گفت‌وگو با مهر اظهار کرد: تا اوایل دهه 1340 گله‌های 600 سری گوسپند کوهی دورگه ارمنی ـ اصفهان در اشترانکوه لرستان دیده می‌شدند.

مهران کوشان افزود: پس از شهریور 1320و رواج مجدد قاچاق اسلحه میان عشایر وضعیت حیات وحش لرستان به‌شدت در معرض تهدید قرار گرفت به طوری که در نیمه دوم قرن نوزدهم ورود تفنگ‌های گلوله‌زنی باعث نابودی مرال، شوکا، گوزن زرد و شیر آسیایی و کاهش تعداد گوسپندان کوهی و پازن و آهو شد.

این کارشناس محیط‌زیست عنوان کرد: این در حالی است که در سال 1340 در محدوده کنونی اشترانکوه قرق اختصاصی تیان (تیون) شکار ممنوع اعلام شد و در سال 1349 با اضافه شدن مناطق مهمی چون سفیدکوه و پریزکوه و گزرسون منطقه‌ای به وسعت 93950 هکتار با نام منطقه حفاظت شده اشترانکوه شکل گرفت.

کوشان افزود: ایجاد مناطق ممنوع‌التعلیف نقش بسزایی در احیای پوشش گیاهی داشت و خلع‌سلاح روستاهای اطراف باعث ایجاد امنیت در زیستگاه و افزایش تدریجی گونه‌های شاخص منطقه همچون پازن‌های پاکوتاه و فاخر منطقه شد. وی ادامه داد: در اواخر دهه 1350عملا پوشش مدیریتی از این زیستگاه رخت بربست و در این بین وضع گونه مهاجری چون قوچ در مقایسه با گونه‌های نسبتا ساکن چون پازن بشدت در معرض تهدید قرار گرفت.

به گفته این کارشناس محیط‌زیست، هرچند منطقه 70 قله اراک به عنوان یکی از مهم‌ترین زیستگاه‌های زمستانی قوچ از شرایط بهتری برخوردار بود ولی هنگام مهاجرت به زاگرس برای استفاده از مراتع تابستانی در کنار فشار گله‌های بزرگ دام و رقابت بر سر منابع و احتمال شیوع بیماری‌های دامی و حمله سگ‌های گله و شکار باعث کاهش شدید جمعیت گوسپند کوهی شد. وی همچنین به دیگر عوامل کاهش جمعیت قوچ در لرستان اشاره و بیان کرد: نبود قانون و مدیریت برای بهره‌برداری پایدار از جنگل‌ها و بویژه چرای دام باعث ریشه‌کنی پوشش جنگلی و عقب‌نشینی آن طی سال‌ها شده است. کوشان معتقد است در این شرایط تاکنون تنها گونه‌هایی چون پازن، گوسپند کوهی، خرس قهوه‌ای و پلنگ توانایی زیستن در شرایط جدید را داشته‌اند.

وی ادامه داد: در مجموع تخریب و تصرف زیستگاه‌ها و وفور انواع سلاح در کنار ضعف قوانین و مجریان قانون و بی‌اطلاعی جامعه از ارزش والای زیگونگی، همگی دست در دست هم داده که تا چند دهه دیگر گوسپند کوهی سفیدکوه هم مانند مرال شکوهمند پاپی به خاطره‌ها بپیوندد.