اسکار سیاسی برای آرگو

به گزارش جام‌جم، در هشتاد و پنجمین دوره مراسم اسکار جایزه بهترین فیلم از بین رقیبان قدرتمندی چون «جانگو آزاد شده» (کوئنتین تارانتینو)، «کتاب بارقه امید» (دیوید. ا. راسل) و «عشق» (میشائیل هانکه) به «آرگو» رسید. بن افلک در حالی جایزه بهترین فیلم اسکار را دریافت کرد که حتی نامزد بهترین کارگردانی هم نشده بود و این برخلاف رویه جاری اهدای این جایزه بود.

نکته جالب آن‌که میشل اوباما، همسر رئیس‌جمهور آمریکا از طریق ویدئو کنفرانس از کاخ سفید برنده بودن این فیلم را اعلام کرد. اتفاقی که تا پیش از این در تاریخ مراسم اسکار بی‌سابقه بوده است. جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین تدوین هم از دیگر جوایزی بود که به این فیلم اهدا شد.

فیلم «آرگو» روایتی هالیوودی از واقعه تسخیر سفارت‌ آمریکا به دست دانشجویان ایرانی و فرار شش دیپلمات آمریکایی از ایران به دست «تونی مندز»، مامور سازمان سیا است. این فیلم، پیش‌تر جوایز اصلی گلدن گلوب، انجمن تهیه‌کنندگان آمریکا، انجمن بازیگران آمریکا، انجمن کارگردانان آمریکا و انجمن نویسندگان آمریکا را هم کسب کرده بود.

واکنش سینماگران ایرانی

معرفی آرگو به عنوان بهترین فیلم اسکار، بازتاب زیادی در میان سینماگران و رسانه‌های داخلی و خارجی داشت. محمدمهدی عسگرپور، کارگردان سینما در واکنش به جایزه بهترین فیلم اسکار 2013 و چگونگی اعلام آن توسط همسر رئیس‌جمهور آمریکا به مهر گفت: جایزه «آرگو» بیش از آن‌که یک جایزه سینمایی باشد، یک جـــــایزه سیاسی تلقی می‌شود.

وی ادامه داد: سابقه اسکار اینگونه بوده که وقتی قرار است فیلمی اسکار بهترین فیلم را بگیرد، معمولا نامزد بهترین کارگردانی هم هست، اما امسال «آرگو» در میان پنج فیلم نامزد بهترین کارگردانی نبود. این موضوع جای تعجب دارد که فیلمی نامزد بخش کارگردانی نباشد، اما جــــایزه بهترین فیلم را بگیرد.

این کارگردان سینمای ایران با اشاره به این‌که جایزه اسکار اعتبار جدیدی برای «آرگو» در حوزه سینمایی و فرهنگی ایجاد نمی‌کند، توضیح داد: اما در محدوده سیاسی ممکن است برای آنها اعتبار بیشتری به ارمغان آورد. این جایزه به عنوان یک پالس کاملا مشخص از طرف یک جریان سینمایی است و دستاوردی سیاسی تلقی می‌شود. به اعتقاد من آکادمی اسکار امسال و در این دوره خیلی به اعتبار خود فکر نکرده و حتی به این بخش به گونه‌ای بی‌توجهی هم کرده است.

وی تاکید کرد: به هر حال من و خیلی از همکاران سینمایی‌ام این فیلم را دیده‌ایم. فارغ از مسائل سیاسی، «آرگو» در قد و قواره بهترین فیلم جایزه سال سینمای جهان یا همان اسکار نیست. این فیلم بیشتر در حوزه‌های سیاسی معنا پیدا می‌کند تا حوزه‌های فرهنگی. در هر صورت معتقدم آکادمی اسکار امسال به اعتبار خود کمتر فکر کرده و مدت‌ها طول می‌کشد تا اعتبار گذشته اش احیا و این اتفاق جبران شود.

عسگرپور در ارتباط با اعلام جایزه از سوی میشل اوباما و دخالت کاخ سفید در این جایزه سینمایی نیز گفت: این حرکت کاخ سفید نشان می‌دهد که این فیلم به کمک‌های بسیاری نیاز دارد تا یک اثر سینمایی معرفی و مطرح شود و آن خلأهایی که «آرگو» دارد، حداقل با چنین حرکت‌هایی پر می‌شود. به عقیده من خیلی واضح و مستقیم این حرکت را می‌شود سیاسی تلقی کرد.

همایون ارشادی، بازیگر سینمای ایران که در فیلم‌های بین‌المللی نیز ایفای نقش کرده است هم در این باره به مهر گفت: من به عنوان بازیگر سینمای ایران هیچگاه فیلم‌های خارجی را که درباره ایران ساخته می‌شود، نمی‌بینم؛ چراکه معتقدم فیلم‌هایی از این دست بیش از این‌که دغدغه شناخت ایران و ایرانی را داشته باشد منافع و اهداف سیاسی بنگاه‌های غرب را تامین می‌کند. به همین دلیل حاضر نیستم فیلم‌های سیاسی که خارج از کشورم درباره ایران ساخته می‌شود، ببینم.

وی در ادامه افزود: موضوعات مطرح شده در اغلب این آثار حقیقت ندارد و نمی‌توان به عنوان یک مرجع به فیلم‌هایی از این دست اعتماد و مراجعه کرد. ضمن این‌که طبق تعریف‌هایی که شنیده‌ام فیلم «آرگو» از جهت مضمون استناد تاریخی دچار مشکل است و جدا از محتوا به لحاظ ساختار هم اشکال‌هایی دارد.

ارشادی ادامه داد: من از جمله بازیگران کم‌حرف سینمای ایران هستم و بویژه از شش ماه گذشته تصمیم گرفته بودم با هیچ رسانه‌ای صحبت نکنم. اما کم و کیف اهدای این جایزه به شکلی بود که به عنوان یک ایرانی خودم را مسئول می‌دانم که نسبت به چگونگی اهدای این جایزه و ویدئو کنفرانس میشل اوباما و صحبت‌های بن افلک واکنش نشان دهم. معتقدم این نوع برخورد و اهدای جایزه برای یک ایرانی مساله ملی محسوب می‌شود و باید نسبت به آن واکنش نشان داد.

جبار آذین، منتقد و مدرس سینما نیز به فارس گفت: اسکار امسال با اهتزاز درآوردن پرچم یک اثر ضدایرانی و تحریف شده نشان داد که آمریکا باز همچنان در مسیر اسلام‌هراسی و ایران‌ستیزی گام برمی‌دارد.

واکنش رسانه‌ها

روزنامه واشنگتن پست نیز در گزارشی با عنوان «انتقاد رسانه‌های ایران از برنده شدن فیلم «آرگو» در اسکار به بازتاب خبر اهدای جایزه بهترین فیلم اسکار در رسانه‌های ایران پرداخته است.

این روزنامه در این گزارش آورده است: حضور غافلگیرکننده «میشل اوباما» در این رقابت‌ها نیز به نـوعی بر میزان انتقاد این رسانه‌ها افزود.

واشنگتن پست در ادامه گزارش خود آورده است: بقیه انتقادها نیز متوجه سخنرانی بن افلک هنگام دریافت جایزه اسکار بود، او گفته بود که می‌خواهد این جایزه را به دوستانش در ایران که هم‌اکنون در شرایط‌ وحشتناکی است، اعطا کند.خبرگزاری ایسنا با درج خبری با این عنوان که «بن افلک لطف هالیوود را به خود جبران کرد» به نقد سخنان وی هنگام دریافت جایزه اشاره کرده و نوشته است: آکادمی اسکار با تقدیر از «آرگو» هنر را فدای سیاست کرد. خبرگزاری مهر نیز اظهارات بن افلک‌ را درادامه سیاه‌نمایی‌های وی علیه ایران دانسته است. همچنین خبرگزاری فارس اهدای جایزه به آرگو را اتفاقی نادر در اسکار معرفی کرده است.

سایر جوایز اسکار

این واکنش‌ها در حالی به فیلم آرگو صورت گرفت که هشتاد و پنجمین دوره مراسم اسکار با اهدای بیشترین جوایز به فیلم‌های آرگو (بن افلک)، زندگی پی (آنگ لی) و بینوایان (تام هوپر) در سالن دالبی تیه‌تر شهر لس‌آنجلس برگزار شد.

در حالی که فیلم سینمایی «لینکلن» تازه‌ترین ساخته استیون اسپیلبرگ با بیشترین تعداد نامزدی (۱۲بخش) به نظر می‌رسید از اقبال بیشتری نسبت به فیلم‌های دیگر برخوردار باشد، اما فیلم سینمایی «زندگی پی» با چهار جایزه و همـچنین فیلم ضدایرانی «آرگو» و «بینوایان» با دریافت هر کدام سه جایزه بیشترین جوایز را از آن خود کردند.

در بخش‌های دیگر، جایزه بهترین کارگردان به آنگ لی (زندگی پی)، بهترین بازیگر زن به جنیفر لارنس(کتاب بارقه امید) و بهترین بازیگر مرد به دانیل دی- لوییس(لینکلن) برای بازی در نقش آبراهام لینکلن شانزدهمین رئیس‌جمهور آمریکا اهدا شد. جایزه بهترین فیلم خارجی زبان هم به «عشق» میشائیل هانکه (اتریش) رسید، این فیلم که نامزد دریافت پنج جایزه بود، تنها موفق به کسب همین جایزه شد.

هشتاد و پنجمین دوره مراسم اسکار با اهدای جایزه بهترین فیلمنامه اقتباسی به کوئنتین تارانتینو (جانگو آزاد شده)، بهترین فیلم بلند انیمیشن به فیلم «شجاع»، بهترین موسیقی به مایکل دانا، (زندگی پی)، بهترین صداگذاری به «بینوایان»، بهترین طراحی لباس به آناکارنینا و بهترین طراحی صحنه به «لینکن» همراه بود.

جایزه بهترین بازیگر مکمل زن هم به آن هاتاوی (بینوایان) و بهترین بازیگر مکمل مرد به کریستوف والتس(جانگو آزاد شده) تعلق یافت.

فیلم «اسکای‌فال» ساخته سام مندس هم در دو بخش بهترین تدوین صدا و ترانه برنده شد که در بخش تدوین صدا به طور مشترک با فیلم جنجال‌برانگیز «0 3 دقیقه بامداد» به کارگردانی کاترین بیگلو این جایزه را دریافت کرد. تازه ترین فیلم بیگلو فقط همین جایزه را از اسکار به دست آورد.