مصادره چوگان ایرانی

به گفته حمید سجادی، معاون ورزش قهرمانی و حرفه‌ای وزارت ورزش و جوانان، کشور کوچک قطر به‌دنبال ثبت جهانی چوگان به نام خویش، ‌قدم‌هایی را برداشته و گویا در این کار نیز تا حدود زیادی موفق شده است. هر چند مسئولان ورزش ایران اخیرا و به محض آگاهی از این اقدام غیرقانونی قطری‌ها، اقداماتی را صورت داده اند تا نظر سازمان بین‌المللی یونسکو را به این مهم جلب کنند؛ مانند این که چوگان ریشه در تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم دارد و ایرانیان نقش قابل توجهی در پویایی و رشد این رشته کهن داشته‌اند. اما از قرائن چنین به نظر می‌رسد که افزون بر مسئولان وزارت ورزش، دیگر نهادها و سازمان‌های فرهنگی کشور باید در این مورد با یونسکو به رایزنی پرداخته و اجازه ندهند به آسانی ورزشی که هویت ایرانی را در شناسنامه خویش دارد، به نام دیگران تقلبی سند بخورد.

طبق آنچه اعلام شده، یونسکو تاکنون به مدارک و اسناد ارائه شده از سوی مسئولان ورزش کشورمان توجه لازم نشان نداده تا این مساله چشم‌انداز بدی را پیش‌روی چوگان ایران قرار دهد. البته قطری‌ها در مصادره مفاخر دیگران ید طولایی دارند و در مراسم افتتاحیه بازی‌های آسیایی 2006 دوحه، خیام و ابن سینا را به نفع خویش مصادره کردند تا اعتراض ایرانی‌ها را دامن زده و در نهایت نیز خیلی ساده از کنار موضوع به این مهمی بگذرند. شاید اگر همان موقع مسئولان ایرانی اعتراض می‌کردند و با جدیت، موضوع را پیگیر می‌شدند امروز قطری‌ها به خود این اجازه را نمی‌دادند که نسبت به ورزشی کاملا ایرانی چون چوگان با مدارک جعلی ادعای مالکیت داشته باشند.

متاسفانه ورزش ایران جاهایی که باید قاطعانه برخورد کرده و قدرتمند از حقوق خود دفاع کند، رفتاری منفعلانه دارد و از این بابت کلی هم متضرر می‌شود. بد نیست اشاره کنیم پیش ازاین رئیس فدراسیون چوگان هم هشدار داده بود که قطری‌ها برای ثبت این ورزش به نام خود در تلاش هستند. وی گفته بود در شرایطی که تا 20 سال پیش هرجا مسابقه‌های چوگان برگزار می‌شد پرچم ایران به عنوان مادر این ورزش به اهتزاز در می‌آمد، کوتاهی‌های ما در این زمینه باعث شده قطری‌ها در صحنه‌های بین‌المللی این رشته را به نام خود مصادره کنند.

نام چوگان از نام چوبی که درآن استفاده می‌شود گرفته شده ‌است. این بازی در ابتدا عنوانی نظامی و جنگی داشت و سوارکاران ایرانی در آن استعداد اسب‌‌های جنگی خود را به‌نمایش می‌گذاشتند. امروزه بیش از ۷۷ کشور مسابقه‌های ویژه چوگان را برگزار کرده و کمیته بین‌المللی المپیک نیز آن را به‌عنوان رشته‌ای جهانی به رسمیت شناخته است.

حجت‌اله اکبرآبادی / دبیر گروه ورزش