فرصتهای گردشگری از دست رفته سال 91

 گردشگران خارجی که قصد سفر به کشورهای معروف جهانگردی آسیا و خاورمیانه را داشتند سال 2012 با اغتشاشات داخلی آن کشورها مواجه شدند. در مقابل، ایران با برگزاری اجلاس سران عدم تعهد نشان داد کشوری امن حتی برای حضور بالاترین مقامات دولتی است و به دلیل نوسانات نرخ ارز، به کشوری ارزان قیمت برای توریست های خارجی تبدیل شده است.  انتظار می رفت در چنین شرایطی متولیان گردشگری ایران از این فرصت ها استفاده کرده و با حضور در 35 نمایشگاه بین المللی برگزار شده در سال 2012 این ظرفیت ها را برای جذب گردشگر معرفی می کرد.

اما صنعت گردشگری ایران این فرصتها را از دست داد؛ فرصتی که شاید در هیچ زمان دیگری همه آنها را به یک باره در اختیار نداشته باشد هرچند که برخی از آنها تهدید بود اما می شد با اجرای تدبیر مناسبی، این تهدیدها را به نفع ایران تمام کرد.

یکی از این تهدیدها در سال 91 ، نوسانات نرخ ارز و کاهش ارزش ریالی ایران در مقابل پول کشورهای دیگر بود. اگر چه این نوسانات به ضرر مردم تمام شد اما ایران را در منطقه، به کشوری ارزان قیمت برای سفر تبدیل کرد به عنوان مثال اگر گردشگری بابت یک روز حضور خود در ایران تا یکی دو سال پیش باید 500 دلار پرداخت می کرد، اکنون با وجود بالا رفتن ارزش پولی کشورهای دیگر و در مقابل کاهش ارزش پولی ایران، می تواند با همان 500 دلار، سه روز اقامت کند. بنابراین ارزان بودن سفر به یک کشور خارجی که همیشه مد نظر هر گردشگری از هر جای دنیاست یکی از ویژگی های ایران در سال 91 یا 2012 بود که زمینه جذب گردشگران خارجی را فراهم می کرد.

از سوی دیگر، گران شدن سفرهای خارجی و حذف ارز مسافرتی باعث شد تا مسافرت های خارجی و خروج ارز از کشور کمتر شود. اگر چه این موضوع نیز موجب محدودیت در سفرهای ایرانیان شد اما در مقابل، گردشگران ایرانی به دیدن جاذبه های کشور راغب تر شدند تا سفر به خارج آن هم با گرانی نرخ ارز.

سازمان میراث فرهنگی از فرصت کاهش نرخ ارز برای ورود گردشگر استفاده نکرد

اما متولیان گردشگری در این زمینه نیز فعالیت چشم گیری نداشتند، این موضوع را حتی، مهرداد لاهوتی یکی از نمایندگان مجلس هم  تایید کرد و گفت: سازمان میراث فرهنگی می تواند در صنعت گردشگری تاثیر گذار باشد و فعالیت هایش را به سمت ارز آوری بیشتر کند اما متاسفانه این اتفاق رخ نداده و آژانسهای گردشگری فعال در این صنعت نیز بیشتر مشتاق به خروج گردشگر از ایران هستند و به بخش ورود گردشگر و ارز به ایران کمتر می پردازند.

لاهوتی تصریح کرد: اکنون مسافرت به خارج از کشور برای ایرانیان گران شده ولی برای گردشگران خارجی سفر به ایران بسیار ارزان است به همین دلیل سازمان می‌توانست در این حوزه بیشتر فعال شود اما این کار را انجام نداد.

تبلیغ برای امنیت ایران در مقابل ارائه تصویرهای نا امن رسانه های دشمن

اما در مقابل نوسانات نرخ ارز و تبدیل این تهدید به فرصت، برگزاری اجلاس سران کشورهای عدم تعهد موضوعی بود که اگرچه نشان دهنده جایگاه ایران در مقابل کشورهای دیگر و توانمندی دیپلماسی کشورمان  بود اما برگزاری این اجلاس نشان داد تبلیغات منفی علیه ایران صحت ندارد و ایران کشوری امن است چرا که میزبان سران 45 کشور و هفت هزار مهمان از 105 کشور جهان بود.

در این باره، اکبر غمخوار، عضو هیات مدیره انجمن صنفی مسافرتی تهران گفت: اجلاس عدم تعهد با کیفیت بسیار خوبی برگزار شد اما تنها کاری که متولیان گردشگری در این ارتباط کردند برگزاری نمایشگاه سوغات و صنایع دستی بود درحالی که این اجلاس بزرگترین رویداد برای نشان دادن امنیت گردشگران در این کشور بود و می بایست در کنار حضور سران عدم تعهد، جاذبه های گردشگری نیز تبلیغ می شد.

وی گفت: زمانی که اخبار اتفاقات سیاسی آن اجلاس کار می شد، باید درباره گردشگری نیز تبلیغات می شد و نشان می داد که امکانات کشورمان برای اقامت و ترانسفر انقدر مناسب هست که میزبانی سران کشورهای عدم تعهد را بر عهده گرفته ایم بنابراین می توانیم میزبان گردشگران نیز باشیم.

از آب گل آلود در صنعت گردشگری خاورمیانه ماهی نگرفتیم

برگزاری اجلاس سران و نمایش امنیت ایران درست مقابل تبلیغات رسانه های دشمن برای نشان دادن فضای نا آرام در ایران بود حتی این تبلیغات سوء به حدی بود که برخی از گردشگران اروپایی از سفر کردن به کشورهای خاورمیانه در هراس بودند و ایران را نیز نا امن می دانستند چرا که اخبار بحران های لیبی و مصر و ... بسیار زیاد منتشر می شد.

با این حال در زمانی که کشورهایی از جمله، یمن، مصر، بحرین، تونس، ترکیه، سوریه و ... درگیر مسائل سیاسی بودند و بسیاری از گردشگران خارجی خود را به دلیل اغتشاشات سیاسی از دست دادند، صنعت گردشگری ایران می توانست گردشگران این کشورها را جذب کند.

ایران می توانست زمانی که اخبار سیاسی نگران کننده ای از کشورهای جذب کننده گردشگر در کشورهای همسایه، کشورهای آسیایی و خاورمیانه منتشر می شد، به تبلیغ جاذبه های گردشگری موجود در ایران بپردازد و از این راه، گردشگرانی که حاضر نبودند به این مقاصد بروند را به سمت خود جذب کند.

شرکت در 6 نمایشگاه از 35 نمایشگاه گردشگری بین المللی

تبلیغ گردشگری ایران در کنار مسائل سیاسی آن هم در زمانی که برگزاری اجلاس سران عدم تعهد داغ ترین اخبار رسانه ها بود، در نمایشگاههای بین المللی گردشگری نیز تاثیر بسیاری داشت. در این باره، فعالان گردشگری و شرکت کننده در نمایشگاههای خارجی، شرکت در 35 نمایشگاه گردشگری بین المللی را به متولیان پیشنهاد کرده بودند که اگر چه معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی با حضور در 25 نمایشگاه موافقت کرد اما در نهایت تنها در 6 نمایشگاه گردشگری ایران غرفه داشت.

یکی از دلایل عدم شرکت در نمایشگاههای گردشگری که مکانی برای مذاکره فعالان این صنعت و نمایش جاذبه های گردشگری است، نداشتن بودجه لازم بود که منوچهر جهانیان معاون گردشگری کشور آن را تایید کرد و البته در ادامه به خبرنگار مهر گفت: شرکت در این نمایشگاهها در مقابل هزینه زیادی که می کنیم تنها نیم درصد تاثیر دارد.

این درحالی است که فعالان گردشگری از جمله، محمدعلی واقفی عضو هیات مدیره جامعه تورگردانان ایران با این موضوع مخالف هستند. وی به خبرنگار مهر گفت: وقتی در شبکه های تلویزیونی خارجی تبلیغ نمی کنیم و نمی توانیم در نمایشگاههای خارجی شرکت کنیم دیگر باید در کجا می توان هم صنفان این صنعت در کشورهای دیگر را دید و با آنها برای ورود گردشگر به ایران وارد مذاکره شویم؟

در این میان همه این رویدادها، متولیان گردشگری درگیر جابه جایی مدیران و برنامه ریزی برای آینده ای بودند که تجربه نشان داده چندان امیدی به اجرای آن نیست.

فاطیما کریمی (مهر)