سال 92 به نام سال «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی» نامگذاری شد.
حماسه سیاسی، زیرا در سال 92 شاهد چند رخداد مهم سیاسی خواهیم بود که مهمترین آنها انتخابات ریاستجمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا در خرداد ماه است.
پایان ریاستجمهوری احمدینژاد و دولت دهم، تنفیذ و شروع به کار رئیسجمهور جدید، معرفی کابینه یازدهم و رای اعتماد مجلس به اعضای دولت جدید و شروع به کار دولت جدید از دیگر رخدادهای مهم سیاسی سال جدید است که حداقل تا شهریور ماه کشور با آنها مواجه است و سال حماسه اقتصادی است، چون اولاً عرصه اقتصاد همچنان از مهمترین عرصههای چالش نظام سلطه با ماست و دیگر اینکه باید مراقبت کرد فضای سیاسی کشور این عرصه را تحتالشعاع قرار ندهد.در ذیل به اهم عوامل موثر در تحقق حماسه سیاسی میپردازیم.
1) مشارکت گسترده و آگاهانه مردم
وقتی سخن از انتخابات به میان میآید، مشارکت و حضور مردم از مهمترین لوازم آن است، ولی این مشارکت زمانی جنبه حماسی پیدا میکند که اولاً گسترده و انبوه باشد و دیگر اینکه آگاهانه اتفاق بیفتد.
آگاهی از اهمیت انتخابات در این مقطع و همچنین آگاهی از انتخابشوندگان، افکار و مواضعشان، برنامههایشان، جریانهای حامی آنها و در مجموع پیامد انتخاب هریک از آنها؛ آگاهیای که سرانجام به انتخاب اصلح بینجامد.
2) حضور همه جریانهای سیاسی معتقد به نظام
یکی دیگر از عوامل موثر در خلق حماسه سیاسی، حضور همه جریانهای سیاسی معتقد به نظام است.
در موضوع مشارکت جریانهای سیاسی، شاهد یک افراط و تفریط بین خود جریانهای سیاسی هستیم. برخی بر یک خودباوری یا به عبارت بهتر خودمحوری پافشاری دارند که ایران فقط باید بهدست جریان خودشان ساخته شود و جریانهای دیگر توان و شایستگی و صلاحیت لازم برای این کار را ندارند! و برخی با یک رویکرد تفریطی بر این باورند که همه جریانها با هر نوع سلیقه و حتی بالاتر، هر نوع باور و اعتقادی اعم از این که نظام جمهوری اسلامی ایران را قبول دارند یا نه و به قانون اساسی و الزامات آن پایبند هستند یا نه، میتوانند و باید در مسئولیتهای کلان امکان حضور و مشارکت داشته باشند!
روشن است که هر دو دیدگاه از مسیر اعتدال خارجند و راه وسط، حضور و مشارکت همه جریانهای سیاسی معتقد به نظام و پایبند به قانون اساسی است.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی نیز در سخنرانی اول فروردین در حرم رضوی در این باره چنین فرمودند: «انتخابات مخصوص یک جریان و سلیقه خاص سیاسی نیست بلکه وظیفه و حق همه کسانی است که دل در گرو منافع ملی و استقلال کشور دارند.»
لذا براساس نظر رهبر انقلاب، حضور در انتخابات هم وظیفه همه جریانهای سیاسی باورمند به نظام و هم حق آنهاست.
3 ـ وحدت و همدلی مسئولان
سومین عامل موثر در خلق حماسه سیاسی خصوصاً در مقطع کنونی، وحدت و همدلی مسئولان ارشد کشور است. این عامل از طرفی موجب خواهد شد مردم با دلگرمی و انگیزه بیشتری در انتخابات حضور یابند و از طرف دیگر، دشمنان را از دل بستن به اختلافات مایوس و دست آنها را برای مانور سیاسی و رسانهای خواهد بست.
4 ـ رعایت قانون
از جمله موانع اساسی برای شکلگیری یک انتخابات حماسی، پایبند نبودن به «قانون» است.
این مانع میتواند هم از سوی نامزدها بهوجود بیاید، هم جریانهای حامی آنها، هم دستگاههای مسئول در امر انتخابات و هم احیاناً بخشهایی از مردم لذا همه باید مراقب باشند و اجرای دقیق قانون را مبنای اصلی رفتار و اقدامات خود قرار دهند؛ نکتهای که در جریان فتنه 88 متاسفانه از سوی برخی نامزدها و حامیانشان زیر پا گذاشته شد و آن خسارتهای غیرقابل جبران پدید آمد.در اینجا توجه و تاکید بر این مهم ضروری است که همه سازوکارهای قانونی لازم برای رفع هر گونه شبههای وجود دارد و هیچ خلأیی از این ناحیه نیست که بتواند نگرانی و دغدغهای را موجب شود.
5ـ رعایت اخلاق
اخلاق پنجمین عامل خلق حماسه سیاسی در سال 92 است.
به نظر میرسد پایبندی به موازین اخلاقی در جامعه ما، با ترازی که انتظار میرود، فاصله بسیار دارد. این ضعف اخلاقی در همه عرصهها از جمله «اخلاق سیاسی» قابل توجه و نیازمند برنامهریزی و انجام اقدامات جدی برای جبران آنهاست.
وقتی سخن از اخلاق سیاسی به میان میآید، ضرورت فراگیری سبک زندگی سیاسی مطابق با موازین اسلامی مطرح میگردد که اگرچه همه اقشار را دربر میگیرد اما اولویت و پیشقدمی متوجه دولتمردان، سیاستمداران، جریانهای سیاسی و رسانههاست.اخلاق رقابت، اخلاق شکست و اخلاق پیروزی از جمله زیرشاخههای اخلاق سیاسی است که مخاطبان اصلی این عرصه باید آن را فرا بگیرند و مهمتر این که آنها را به کار بندند.
مهدی فضائلی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد