خبری از رکوردزنی در صادرات صنایع دستی نیست

به گزارش خبرنگا ما،‌ هر چند صادرات صنایع دستی طی مدت مذکور در مقایسه با یازده ماه مشابه در سال 1390 با سهم ارزشی 52 درصد و سهم وزنی 64 درصد از یک روند و رشد صعودی برخوردار بوده است، اما نسبت به رقم هدف‌گذاری انجام شده برای صادرات صنایع دستی که تا پایان سال 91 پیش بینی شده بود فاصله زیادی را نشان می‌دهد.

براساس آخرین آمار رسمی اعلام شده در مورد صادرات که از سوی گمرک منتشر شده است، میزان صادرات اقلام صنایع دستی با مبلمان چوبی طی یازده ماهه سال 91 به لحاظ ارزشی رقمی بیش از 719 میلیون دلار بوده است که این رقم به گفته مسئولان صنایع دستی با احتساب ماه پایانی سال که آمارش از میان آمار صادرات غیرنفتی سال 91 استخراج و در اردیبهشت اعلام خواهد شد، تغییر چندانی نخواهد کرد.

پیشتر و سال گذشته محمد حسن صالحی‌مرام، معاون پیشین صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور در گفت‌وگویی با جام‌جم اظهار امیدواری کرده بود با اقدامات انجام شده از جمله شکل گرفتن کارگروه گردشگری و صنایع دستی در دولت، برپایی نمایشگاه‌ها، ایجاد مراکز عرضه و فروش صنایع دستی در خارج، ایجاد شبکه رادیو تلویزیونی و افزایش تسهیلات در نظر گرفته شده برای حمایت از این بخش، رکورد تازه‌ای در صادرات صنایع دستی ثبت شود و میزان صادرات این بخش به 1.5 میلیارد دلار برسد.

اما گذشت زمان نشان داد که پیش‌بینی فعالان بخش خصوصی صنایع دستی که تحقق چنین رقمی را با توجه به فراهم نبودن شرایط دور از دسترس می‌دانستند، درست از آب درآمد.

منوچهر عبدلی، رئیس اتحادیه صنایع دستی کشور درباره دلایل تحقق نیافتن رقم هدف‌گذاری شده صادراتی به جام‌جم گفت: تحقق نیافتن رقم هدف‌گذاری صادرات صنایع دستی به این دلیل است که امکانات زیربنایی برای افزایش تولید و صادرات صنایع دستی فراهم نشد و منابعی که برای حمایت از این بخش در نظر گرفته شده بود (500 میلیون دلار) در ماه‌های پایانی سال یعنی دی و بهمن به نظام بانکی ابلاغ شد در نتیجه هنوز کسی موفق به دریافت آن نیز نشده است.

مرداد سال گذشته بود که تفاهم‌نامه‌ای بین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و صندوق توسعه ملی به امضا رسید تا با اختصاص 500 میلیون دلار از منابع صندوق توسعه ملی به‌صورت پرداخت وام با کارمزد 4 درصد به توسعه‌ صنایع دستی و طرح‌های گردشگری کمک شود.

عبدلی در مورد آمار صادرات صنایع دستی نیز گفت: فکر می‌کنم صادرات واقعی صنایع دستی کمتر از رقم‌های اعلام شده باشد به این دلیل که برخی کالاها با تغییر کد تعرفه در آمارها محاسبه می‌شود مثلا کالایی که قبلا جزو صنایع دستی نبوده حالا طبق تصمیم‌گیری‌های جدید اضافه شده است. مثلا اگر سرامیک با محصول چینی و بهداشتی دریک گروه تعریف می‌شده حالا کد و تعرفه‌اش جدا می‌شود و جزو صنایع دستی حساب می‌شود؛ بنابراین می‌تواند در آمار تاثیر بگذارد.

وی افزود: برای افزایش صادرات ابتدا باید تولید افزایش یابد و تولید زمانی افزایش پیدا می‌کند که برنامه‌های حمایتی انجام شود و از صفر تا صد تولید دیده شود؛ یعنی مواد اولیه، طراحی بانک‌های اطلاعاتی، توجه به بسته‌بندی، جمع‌آوری کالا و محصول و نیز بحث جایگاه‌سازی در خارج از کشور؛ البته در این که بخش صنایع دستی رو به توسعه است و جایگاهش بالاتر رفته شکی نیست ولی چنین آماری نمی‌تواند صحیح باشد.

45 رشته صنایع دستی دارای کد تعرفه صادراتی می‌شود

احمد بالان، مسئول بازرگانی معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی هم درباره صادرات صنایع دستی به خبرنگار ما گفت: اقلام عمده صادرات در سال گذشته شامل زیورآلات سنتی، شیشه، سفال، سرامیک، گلیم و زیلو بوده و بیشترین صادرات صنایع دستی به کشورهای امارات متحده عربی، عراق، ترکیه و افغانستان صورت گرفته است.

وی گفت: آمار ارائه شده برای صادرات صنایع دستی مربوط به محصولاتی است که کد تعرفه صادراتی از گمرک دریافت کرده‌اند.

به گفته بالان، اکنون از مجموع 362 رشته و زیرمجموعه صنایع دستی، 70 درصد محصولات قابلیت صادرات را دارند که از این میزان تعداد 97 رشته یعنی حدود 30 درصد، دارای کد تعرفه‌های صادراتی هستند.

براساس هماهنگی‌های انجام شده با گمرک قرار است امسال 45 رشته دیگر صنایع دستی از قابلیت کدتعرفه صادراتی برخوردار شوند.

مسئولان بازرگانی معاونت صنایع دستی سازمان میراث بر این باورند که افزایش 64 درصدی صادرات این محصولات نشان از بهبود سهم محصولات صنایع دستی کشور در بازارهای بین‌المللی دارد و بی‌شک در نتیجه بهبود مستمر کیفیت مناسب این محصولات صورت می‌گیرد.

این را هم باید در نظر گرفت که بخش عمده‌ای از صادرات محصولات صنایع دستی از طریق بار همراه مسافر است که به دلیل درج نشدن آمار آن در گمرکات کشور، میزان خروج آن مشخص نیست.

سیما رادمنش - گروه فرهنگ و هنر