براساس آمار حدود 200 هزار افغان در استان کرمان حضور دارند که بیش از یکصد هزار نفر آنها به صورت غیرمجاز وارد کشور شده و بیهیچ مدرک شناسایی در این استان زندگی میکنند.
تبعات منفی حضور آنها باعث شده است فرصتهای شغلی از جوانان کرمانی گرفته شود. بیشترین میزان بروز جرایم خشن در استان کرمان نیز توسط همین افاغنه غیرمجاز صورت میگیرد.حضور افاغنه در شهر کرمان پیامدهای نامطلوب اجتماعی، امنیتی، فرهنگی و بهداشتی متعددی به همراه داشته است.
در بعد اجتماعی افاغنهای که به ایران پناهنده شده، در دو یا سه دهه قبل ازدواج کرده و تعدادی از فرزندان آنها در ایران به دنیا آمدهاند، حالا دیگر جزئی از شهروندان ایران محسوب میشوند و حتی بعضی از آنها پس از ازدواج با دختران ایرانی، بچههای دو رگه ایرانی و افغانی را به جامعه تحویل دادهاند.
طبق بررسیها حدود 80 هزار فرصت شغلی استان کرمان در اختیار افاغنه قرار دارد و این اتباع بیگانه در حرفههایی مانند کارهای ساختمانی، صافکاری و نقاشی خودرو، باغداری و کشاورزی گوی سبقت را از رقبای ایرانی خود ربودهاند و حرف نخست را در این مشاغل میزنند.
«شوتی»هایی که افاغنه را قاچاق میکنند
متاسفانه با وجود اقدامات گسترده نیروهای انتظامی و امنیتی استان کرمان در کنترل مسیرهای اصلی و فرعی که از طریق آنها افاغنه غیرمجاز به نقاط مختلف استان کرمان و کشور انتقال مییابند، همچنان شاهد قاچاق این افراد به شهرهای مختلف هستیم و قاچاق افاغنه در شهرستانهای شرقی کرمان به یک منبع درآمد پربار برای عدهای از افراد سودجو تبدیل شده است.
یک منبع مطلع در شهرستانهای جنوبی استان کرمان که خود از نزدیک بارها شاهد چگونگی قاچاق افاغنه بوده است، در گفتوگو با جامجم میگوید: باندهای قاچاق افاغنه به داخل ایران به صورت یک زنجیره به هم متصل عمل میکنند، بهگونهای که ابتدا در داخل افغانستان افاغنهای که قصد سفر به ایران دارند توسط این افراد که به آنها نفر میگویند شناسایی میشوند و پس از به توافق رسیدن هزینه انتقال آنها به د اخل ایران و قاچاق به مقصد مورد نظر؛ قاچاقچیان با عبور دادن افاغنه از کوهها و دشت های صعبالعبور مرزهای ایران و افغانستان آنها را به داخل ایران منتقل کرده و به محلهایی که از قبل مشخص شده، میبرند. در آنجا آنها را در صندوق عقب و داخل خودروهایشان به طرز اسفباری میگنجانند و به مقصد مورد نظر انتقال میدهند.
وی میافزاید: بسیاری از افاغنه نیز با پرداخت مبالغی به رانندهها در جعبههای بار اتوبوسهای عبوری در محورهای زاهدان به کرمان پنهان میشوند و رانندگان این اتوبوسها با چیدن ساک مسافران در دو طرف آنها، افاغنه را از دید مسافران و ماموران انتظامی پنهان میکنند تا به مقصد برسانند.
وی با بیان اینکه قاچاقچیان انسان برای انتقال هر یک از افاغنه به داخل کشور و مقصد مورد نظر حدود یک میلیون تومان دریافت میکنند و این مبلغ با توجه به دور و نزدیک بودن مقصد مورد نظر کم و زیاد میشود، تصریح میکند: افاغنه تا زمانی که به مقصد مورد نظر در داخل ایران نرسند پولی به قاچاقچیان پرداخت نمیکنند، بلکه پس از اینکه به مقصد مورد نظر در داخل ایران رسیدند با خانوادهشان در افغانستان تماس میگیرند و از آنها میخواهند مبلغ مورد نظر را به نماینده قاچاقچیان انسان در افغانستان پرداخت کنند.
این منبع آگاه میافزاید: قاچاق برهایی که در داخل ایران افاغنه غیرمجاز را قاچاق میکنند نیز دستمزد خود را از طرفشان در افغانستان دریافت میکنند.
تهدید جان مردم کرمان
یکی از خطراتی که در راه قاچاق افاغنه جان مردم استان کرمان ر ا تهدید میکند، سرعت بسیار بالای خودروهای حامل افاغنه غیرمجاز است که از مسیرهای اصلی و فرعی شهرستانهای شرقی کرمان عبور میکنند؛ خودروهایی که طی چند سال گذشته سرعت بسیار بالای آنها تصادفات مرگباری را رقم زده و جان دهها نفر از افاغنه غیرمجاز و مردم ساکن مناطق شرقی کرمان را گرفته است.
از ابتدای سال جاری تاکنون در دو مورد تصادف جداگانه خودروهای حامل افاغنه غیرمجاز با دیگرخودروهای عبوری در محور ریگان ـ ایرانشهر 20 نفر کشته شدهاند که از این تعداد 17 نفر آنها افاغنه غیرمجاز بودند، افاغنه غیرمجازی که 15 نفر آنها فقط در برخورد یک دستگاه خودروی سمند حامل آنها با یک دستگاه وانت تویوتا که هزاران لیتر نفت گاز را به خارج از کشور قاچاق میکرد، کشته شدند و در آتش سوختند.
محمدصادق دادالهپور،معاون فرماندار شهرستان ریگان در گفتوگو با خبرنگار ما با بیان اینکه روزانه تعداد زیادی خودروی حامل افاغنه غیرمجاز از محور ایرانشهر ـ ریگان با سرعت بسیار بالا عبور میکند، میگوید: آنچه که مردم شهرستان ریگان را آزار میدهد، سرعت بسیار بالای این خودروهاست که در هر کدام از آنها حدود 15 نفر افغانی سوار شدهاند.
راهکار پیشنهادی
ممنوعه اعلام کردن استان کرمان برای حضور افاغنه بهترین راهکار برای جلوگیری از حضور و اقامت آنها در این استان است؛ راهکاری که در چند سال گذشته بارها توسط مسئولان مختلف اجرایی و انتظامی استان کرمان مطرح شده است اما هر بار که پیشنهاد ممنوعه اعلام کردن کرمان برای حضور افاغنه مطرح شده، تعدادی از فرمانداران برخی از شهرستانهای کرمان که به حضور افاغنه در شهرستانهایشان و کار کردن آنها در باغات و مزارع کشاورزی نیاز دارند، با این پیشنهاد مخالفت کردهاند.
با وجود این در چند سال گذشته نیروی انتظامی استان کرمان به طور جدی با حضور افاغنه غیرمجاز در کرمان برخورد کرده و هزاران نفر از آنها را جمعآوری و به افغانستان برگردانده است، اما متاسفانه پس از مدت کوتاهی این افراد از راههای مختلف دوباره به ایران بازگشته و در کرمان ساکن شدهاند.
با وجود این در آخرین جلسه شورای تامین استان کرمان که با حضور وزیر کشور تشکیل شد، بحث ممنوع اعلام کردن کرمان برای حضور افاغنه به طور جدی مطرح و مورد موافقت قرار گرفت و مقرر شد، پس از ابلاغ مصوبات آن از سوی وزارت کشور به استان کرمان اجرایی شود، اما تاکنون اقدامی در این خصوص صورت نگرفته است.
در این میان دکتر محمدرضا پورابراهیمی، نماینده مردم شهرهای کرمان و راور در مجلس شورای اسلامی که پیشنهاد ممنوع اعلام کردن کرمان برای حضور افاغنه را در جلسه شورای تامین استان مطرح کرده است، میگوید: این افراد از یک سو فرصتهای شغلی را از جوانان ما میگیرند، از سوی دیگر برخی از آنها با دختران ایرانی ازدواج کرده و فرزندانی با تابعیت دوگانه دارند که اگر بهطور جدی برای آن تصمیمگیری نشود در آینده به یک مشکل بزرگ برای کشور تبدیل میشود.
وی میافزاید: این مشکل باید منطقی حل شود و افاغنه بهعنوان اتباع بیگانه داخل کشور در قالب برنامهای مشخص و براساس ضوابطی خاص ساماندهی شوند. حتی همانند دیگر کشورهای منطقه مالیات و عوارض بپردازند.
نمایندگان استان کرمان در مجلس شورای اسلامی به طور جدی پیگیر خواسته مردم این استان برای اجرای طرح ممنوعیت حضور افاغنه هستند.لازم به ذکر است خبرنگار جامجم برای اعلام نظر مسئولان امنیتی و انتظامی استان کرمان در این خصوص با آنها در نیروی انتظامی و استانداری تماس گرفت، اما آنها از گفتوگو در اینباره خودداری کردند.
حکمت قاسم خانی - جامجم کرمان
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد