خودروی شما «کلاس» چندم است؟

خودروسازان تولیدات خود را به تناسب تقاضای مصرف‌کنندگان در چند کلاس عرضه می‌کنند. کلاس‌های متنوعی که روز به روز هم بر تعدادشان افزوده می‌شود.

خودروها را می‌توان بر حسب کاربرد، شکل و ظاهر و البته ابعاد آنها طبقه‌بندی کرد که منظور از کاربرد، شخصی، تجاری یا باری‌بودن آنهاست.

اگر بخواهیم به بررسی خودروها براساس اندازه و کاربرد بپردازیم؛ باید به فهرست بلندی از انواع مختلف آنها اشاره کنیم، اما قبل از آن باید یادآور شویم که اتومبیل‌ها از این منظر در دو استاندارد مختلف آمریکایی و اروپایی طبقه‌بندی می‌شوند که تقسیم‌بندی آمریکایی صرفا از کلمات توصیفی مثل کوچک، جمع‌وجور یا بزرگ در هر فرم خودرو استفاده می‌کند؛ ولی در استاندارد اروپایی با نامگذاری کلاس‌های مختلف به صورت A،B و... روبه‌رو هستیم.

خودروسازان معمولا سعی می‌کنند در همه کلاس‌ها خودرویی برای مشتری‌های خود داشته باشند تا به نیازهای متنوع علاقه‌مندان به برند خود پاسخ مناسبی داده باشند و به این وسیله به عنصر مهم بقا در یک محیط تجاری رقابتی یعنی وفاداری دست یابند.

علاوه بر این، دانستن درباره کلاس‌بندی خودروها برای ما خریداران هم خیلی مفید است؛ به طوری که آشنایی با کلاس‌های مختلف و برقراری تناسب بین نیازهایمان و ویژگی‌های هر مدل می‌تواند در انتخاب ماشین دلخواه و مناسب کمک فراوانی کند.

سدان‌ها

سدان یا سالون را می‌توان متداول‌ترین طرح بدنه اتومبیل به حساب آورد. خودروهای سواری صندوق‌داری که دو ردیف صندلی دارند و فضای کافی برای سرنشینان عقب خودرو ارائه می‌دهند و می‌توانند دو یا چهار در باشند.

انواع مختلف سدان‌ها عموما از تقسیم‌بندی «خودروهای خانوادگی کوچک» یا طبق استاندارد اروپا «کلاسC »‌ها حضور پررنگی دارند.

این گروه از خودروها اندازه متوسطی دارند و همان‌طور که از نامشان پیداست، مناسب استفاده یک خانواده هستند.

آنها را باید یک جورهایی بزرگ‌ترین ماشین‌های کوچک به حساب آورد. پرفروش‌ترین خودروهای دنیا در این طبقه جا می‌گیرند. «مزدا 3»، «هیوندای آوانته»، «رنو مگان» و «تویوتا کرولا» خودروهای خانوادگی کوچک هستند.

نمونه‌ای دیگر​خودروهای خانوادگی، «خودروهای خانوادگی بزرگ» و «بزرگ نیمه‌لوکس» هستند که در کلاس D استاندارد اروپا قرار دارند و البته جادارتر و قدرتمندتر از ماشین‌های کلاس C هستند.

این دسته از خودروها فضای رقابت مناسبی برای برندهای لوکسی همچون «مرسدس بنز» و «ب‌ام‌و» با مدل‌های موفق «مرسدس C کلاس» و «ب ام و سری3» مهیا ساخته‌اند البته خودروسازان شرقی نیز از بازار مناسب این گروه از سدان‌ها غافل نبوده‌اند و به عنوان مثال خودروهای موفق «تویوتا کمری» و «هیوندای سوناتا» را در این کلاس ارائه کرده‌اند.

جالب است بدانید دو خودروی «پژو 405» و «سیتروئن زانتیا»، بدون در نظر گرفتن زمان تولید سطح جهانی آنها که به دهه 1980 میلادی بازمی‌گردد نیز در این کلاس جا می‌گیرند.

دسته دیگر از سدان‌ها، «خودروهای لوکس متوسط» و «لوکس بزرگ» هستند که در کلاس یا طبقه‌ بندیE اروپا قرار می‌گیرند.

این کلاس خودروها در دهه 1960 میلادی و برای طبقه متخصصان موفق و مدیران میانی طراحی و معرفی شد و عموما به تجهیزات بیشتری نسبت به خودروهای کلاس D مجهز است.

«نیسان ماکسیما» یک خودروی لوکس متوسط است؛ ولی در همین کلاس E خودروهای لوکس بزرگی با امکانات فوق‌العاده قرار دارند. سدان‌هایی مثل «مرسدس بنز E کلاس»، «ب‌ام‌و سری 5» یا «هیوندای جنسیس».

اما دسته‌ای دیگر از سدان‌ها در گروه «خودروهای لوکس» یا کلاس F جا می‌گیرند. این سدان‌ها بزرگ‌ترین و البته گران‌ترین سواری‌های شخصی هستند و موتورهایی قوی با عملکرد بالا دارند.

خودروهایی همچون «لکسوس LS»، «مرسدس بنز کلاس S» و «ب‌ام‌و سری 7» جزو این دسته هستند.

کوپه‌ها هم ​ گونه‌های اسپرت سدان‌ها هستند که درهایشان معمولا از چهار به دو تقلیل یافته و عموما قسمت صندلی عقب در آنها از فضای کمی برخودار است.

نسبت توان موتور به وزن در این خودروها بالاست و همین ویژگی شتاب و قدرت مانور بی‌نظیری را برایشان به همراه آورده است.

در اینجا بد نیست به لیموزین‌های گرانقیمت هم اشاره کنیم. خودروهای مخصوص تشریفات و کشیده که سازندگان آنها با بیشتر ساختن فاصله بین دو محور سدان‌ها امکانات ویژه و عمدتا سفارشی برای سرنشینان عقب فراهم می‌آورند.

هاچ بک‌ها

شاید ساده‌ترین راه توصیف کلاس خودروهای هاچ‌بک این باشد که بدانیم خودرویی مثل «پژو 206» یک هاچ‌بک است.

هاچ بک‌ها سه یا پنج در هستند. صندوق عقبی در آنها وجود ندارد و از در پشتی آنها برای دسترسی به فضای کوچک بار یا داخل کابین استفاده می‌شود.

یک برند خودرو ممکن است بر پایه یک پلت‌فرم مشترک به صورت سدان، واگن استیشن و هاچ‌بک عرضه شود.

مثلا «تویوتا یاریس» هم به صورت سدان و هم هاچ بک عرضه می‌شود یا «پژو 206» نیز پس از سال‌ها حضور در کشورمان به صورت هاچ‌بک، چند سال است به صورت سدان هم عرضه می‌شود.

هاچ‌بک‌ها از جنبه اندازه و کارکرد عضو اصلی «گروه خودروهای شهری کوچک» یا کلاس B اروپا هستند. (خودروی پراید نیز در این دسته جای می‌گیرد) ماشین‌هایی برای تردد در شهر که به اندازه خودروهای کلاس (A خودروهای شهری بسیار کوچک) همچون اسمارت و فیات 500 کوچک نیستند و قابلیت تردد در خارج از شهر را نیز دارند.

هاچ‌بک‌ها حتی در کلاس C هم که همان گونه که اشاره شد «خودروهای خانوادگی کوچک» هستند حضوری چشمگیر دارند؛ به طوری که هاچ‌بکی مثل «فولکس واگن گلف» پرفروش‌ترین خودرو این کلاس بشدت رقابتی است.

جا دارد در اینجا به لیفت‌بک‌ها هم اشاره کنیم. سواری‌هایی که فرمی بین سدان و هاچ بک دارند؛ یعنی مثل سدان‌ها یک صندوق عقب دارند، ولی در آنها همانند هاچ بک‌ها همراه با شیشه عقب باز می‌شود.

«سیتروئن زانتیا» یک سواری لیفت‌بک به شمار می‌آید. فست‌بک هم گونه خاصی از سواری‌هاست که در آن سقف با شیبی ملایم و پیوسته به سمت عقب خودرو پایین می‌آید.

در این صورت سقف و صندوق عقب یکپارچه به نظر می‌رسند و دو جزء متمایز نیستند. در دهه 1930 میلادی ـ یعنی چند دهه قبل‌تر از معرفی طرح بدنه هاچ‌بک ـ اولین خودروهایی که برای بهینه کردن ویژگی‌های آیرودینامیکی شبیه قطره اشک بودند، ساخته شدند و ما امروز چنین طرح‌هایی را در اتومبیل‌هایی مثل «مرسدس بنز CLS» شاهد هستیم.

اس‌یو‌وی‌ها

SUVها یا همان شاسی بلندها خودروهایی هستند که شبیه به استیشن واگن‌ها، ستون عقب چهارم دارند و معمولا دو یا سه ردیف صندلی و یک فضای بار در قسمت آخر خود دارند.

سیستم تعلیق، توان موتور بالا و ارتفاع شاسی این قبیل خودروها مناسب برای رانندگی در خارج از جاده و مناطق ناهموار است و معمولا دو دیفرانسیل یا به اصطلاح 4WD هستند.

اس‌یو‌وی‌ها براساس استاندارد دسته‌بندی اروپا در کلاس J قرار دارند، ولی در استاندارد آمریکایی به چهار دسته اس‌یو‌وی‌های کوچک، جمع و‌جور، متوسط و بزرگ تقسیم می‌شوند.

«اس‌یو‌وی‌های کوچک» شاسی بلندهای کوچکی هستند که​ روی پلت‌فرم خودروهای کلاس C ساخته شده‌اند. ماشین‌های جیپ آشنایی که تا چندی پیش زیاد در خیابان‌ها می‌دیدیم (جیپ رانگلر) یک مینی اس‌یو‌وی معروف و شناخته شده است.

«اس‌یو‌وی‌های جمع و جور یا کامپکت» از پرفروش‌ترین انواع این کلاس از ماشین‌ها هستند؛ چراکه بیشتر به درد استفاده در شهر‌ها می‌خورند.

این خودروها عموما ​ روی پلت‌فرم خودروهای کلاس D و البته C ساخته می‌شوند. «سوزوکی گرند ویتارا»، «کیا اسپورتیج» و «مرسدس بنزGLK » نمونه‌های شناخته شده اس‌یو‌وی‌های جمع و جور هستند.

«اس‌یو‌وی‌های متوسط» هم نسبتا بزرگ هستند و قابلیت‌های خارج جاده یا بیابانی آنها بیشتر است.

خودروهایی که معمولا روی پلت‌فرم کلاس‌هایE و D ساخته می‌شوند. از بین انواع این شاسی‌بلندهای خوش‌استیل می‌توان به « تویوتا پرادو»، «مرسدس بنز کلاس M»، «لکسوس RX » و «هیوندای سانتافه» اشاره کرد.

«اس‌یو‌وی‌های بزرگ یا فول ـ سایز» نیز اصولا برای استفاده در بیابان‌ها و عبور از انواع و اقسام ناهمواری‌ها ساخته شده‌اند.

«تویوتا لندکروزر»، «کیا موهاوی» و «جمس یوکان» در این کلاس از اس‌یو‌وی‌ها جای می‌گیرند.

بد نیست در اینجا به کراس‌ اوورها یا CUV‌ها هم اشاره‌ای ​کنیم. در بالا به اس‌یو‌وی‌های جمع و جوری مثل «کیا اسپورتیج» اشاره کردیم. اینچنین شاسی‌بلندهایی یک کراس‌اوور هستند.

ماشین‌هایی که طراحان و سازندگان آنها لذت رانندگی یک شاسی بلند و البته ویژگی‌های حرکتی‌ گریز‌ناپذیر آن همچون نقطه ثقل بالا و دو دیفرانسیل​ بودن را با ویژگی‌های یک سواری جمع و جور مثل پلت‌فرم یکسان، مصرف سوخت پایین به علت استفاده از موتور کوچک‌تر و فرمان‌پذیری یک سدان ترکیب کرده‌اند تا بتوانند به تقاضای بخش بزرگی از بازار، پاسخ راضی‌کننده‌ای داده باشند.

ام.پی.‌وی‌ها

خودروهای چندمنظوره یا مینی‌ون‌ها برای استفاده بیشتری از فضای کابین برای حمل مسافر یا بار طراحی شده‌اند. ماشین‌هایی که انعطاف‌پذیری بالایی در چیدمان و تعداد صندلی‌های درون کابین و حجم بار قابل حمل دارند. ام‌پی‌وی‌ها عمدتا دماغه‌دار هستند و با توجه به گستردگی کاربرد آنها این‌روزها پرطرفدار هم شده‌اند.

ام‌پی‌وی‌ها جزو کلاس M استاندارد اروپا به حساب می‌آیند. ام‌پی‌وی‌های کوچک خودروهای چند منظوره یا همان ون‌های خیلی کوچکی هستند که معمولا روی پلت‌فرم خودروهای کلاس B ساخته می‌شوند. این گروه از ون‌ها در سال‌های آغازین قرن بیست و یکم معرفی شدند.

«سیتروئن C3 پیکاسو»، «نیسان نوت» و «فیات آیدئا» مینی ام‌پی‌وی هستند.دسته دیگر ام‌پی‌وی‌ها، مینی‌ون‌های جمع و جور هستند.

معمولا سخت است که تفاوتی بین ام‌پی‌وی‌های کوچک و جمع و جور قائل شویم. این خانواده از ون‌ها روی پلت‌فرم یک خودروی خانوادگی کوچک (کلاس C)‌ ساخته می‌شوند. «مرسدس بنز B کلاس» جزو این طبقه‌بندی قرار می‌گیرد.

ام‌پی‌وی‌های بزرگ هم ون‌های بزرگ و جاداری هستند که روی پلت‌فرم خودروهای خانوادگی بزرگ (کلاس D)‌ ساخته می‌شوند.

«کیا کارنیوال» نمونه‌ای از بزرگ‌ترین گونه ام‌پی‌وی‌هاست.

امیر نادرپور - جام جم