دریایی از نور

می‌گویند تاریخچه این الماس به اساطیر و افسانه‌ها می‌رسد. نقل است که بر دسته شمشیر افراسیاب نصب بوده و رستم آن را در جنگ با تورانیان تصاحب کرده است.

در حمله امیر تیمور به غارت رفت و به دست محمدشاه گورکانی در هند رسید. این الماس همراه زوج دیگرش کوه نور (که اکنون روی تاج ملکه انگلستان نصب شده‌است) توسط نادر شاه افشار در جنگ با هند به دست آمده و در سال ۱۷۳۹ میلادی به ایران آورده شدند.

ظاهرا محمدشاه گورکانی هنگام تسلیم به نادر آن را در عمامه خود مخفی کرده که توسط سربازان پیدا می‌شود.

دریای نور پس از قتل نادرشاه افشار به نوه او شاهرخ‌میرزا (آخرین پادشاه سلسله افشاریه) رسید و سپس به دست امیرعلم خان خزیمه و بعد به محمدحسن‌خان‌ قاجار و بعد به لطفعلی‌خان زند و سرانجام به دست آغامحمدخان قاجار افتاد.

همچنین نقل است ناصرالدین شاه معتقد بود این جواهر یکی از گوهرهای تاج کورش بزرگ بوده‌است.

شاه قاجار بسیار به این گوهر علاقه‌مند بود تا جایی که برای تولیت این گوهر قیمتی منصبی مخصوص قرار داده بود که تصاحبش افتخاری برای رجال محسوب می‌شد.

این جواهر در زمان محمدعلی‌شاه و هنگام شکست وی از مشروطه‌خواهان به سفارت روسیه برده شد. مشروطه‌خواهان هم بیکار ننشستند و برای پس‌گرفتن کوه نور دست به هر کاری زدند و بالاخره هم موفق شدند.

این حرکت شاه مستبد باعث شد مجلس شورای ملی دست به کاری اساسی بزند و کل جواهرات ملی و از جمله این الماس را ملی اعلام کند تا از دسترس شاهان مصون بماند. این الماس هم‌اکنون در موزه بانک مرکزی واقع در خیابان فردوسی تهران قرار دارد.

اگر یافته‌های تاورنیه ‌ـ‌ جواهرشناس معروف فرانسوی ـ درست باشد، باید گفت وزن این الماس بسیار بیشتر بوده، اما به دو قسمت تقسیم شده است.

او در سال‌های قبل از انقلاب چند مرتبه به ایران سفر کرد و مدتی هم در اصفهان اقامت داشت. این جواهرشناس که به دربار ایران رفت و آمد داشت و درباریان یکی از پر‌و‌پا‌قرص‌ترین مشتریان او به حساب می‌آمدند، زمانی که نیم‌تاج فرح پهلوی و الماس نصب شده روی آن را به نام نورالعین در موزه دید، رازگشایی جالبی انجام داد.

او در کتاب خودش عنوان کرده دریای نور و نورالعین در اصل یک قطعه الماس بوده که آن را به دو تکه تقسیم کرده‌اند. یک تکه‌اش دریای نور است و یک تکه دیگر ۶۰ قیراط وزن دارد که نیم‌تاج فرح پهلوی را با آن تزئین کرده‌اند که از زیبایی بی‌نظیری برخوردار است.

نورالعین، درشت‌ترین برلیان پشت گلی سندگذاری شده جهان است که همراه چند الماس زرد‌رنگ بزرگ نیم‌تاج را زینت داده‌اند. این نیم‌تاج پلاتین با ۳۲۴ قطعه الماس ریز و درشت زینت داده شده که در خزانه جواهرات ملی نگهداری می‌شود.