تخت طاووس (تخت خورشید)‌

تخت خورشید سال‌ها به همان نام نامیده می‌شد تا این که فتحعلی شاه با طاووس تاج‌الدوله ازدواج کرد. از همان زمان به مناسبت نام او، تخت به نام طاووس مشهور شد.

بعضی ایرانیان می‌پنداشتند تخت مذکور همان تخت طاووس هند است و با مقایسه و توصیفی که تاورنیه از تخت طاووس کرده و آنچه خود از تخت طاووس موجود دیده و استنباط کرده به این نتیجه رسیده که ادعای مدعیان باطل است و برای اطمینان و تائید نظر خود با ناصرالدین شاه مذاکره و از ایشان استفسار کرده و مطمئن شده تخت طاووس به امر فتحعلی شاه ساخته‌شده و به نام همسر او طاووس خانم، تخت طاووس نامیده شده است.

پس از درگذشت فتحعلی شاه، سال‌ها بعد ناصرالدین شاه که در ضبط و ربط جواهر و نفایس سلطنتی عنایت خاص داشت دستور داد تخت یاد شده را تعمیر کرده و تغییراتی جزئی در شکل ظاهر آن دادند، از جمله اشعاری که مضمون آنها کیفیت تعمیر تخت به امر ناصرالدین شاه است، در کتیبه اطراف تخت به خط نستعلیق خوش در مصراع‌های مجزا از یکدیگر روی زمینه زر، به مینای لاجوردی نگاشته شده است.

این مصراع‌ها فعلا مرتب و دنبال یکدیگر نصب شده و پیداست در تعمیر بعدی، آنها را در جای خود نشانده‌‌اند. تخت مذکور تا سال 1360 در تالار کاخ گلستان نگهداری می‌شد. در تاریخ 17 شهریور 1360 به خزانه جواهرات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انتقال یافت تا همواره با توجه به تجانس این تخت با جواهرات موجود در خزانه (موضوع قانون سال 1316 شمسی) نگهداری شود.