فلسفه‌های عامه‌پسند به روایت کتاب‌های عامه‌پسند

مردم اصولا به عکس آنچه خیلی‌ که ساده انگار و نسخه پیچند فکر می‌کنند، فلسفه دوستند. چون فلسفه به نظر آنها عمیق‌ترین و نهایی‌ترین جایگاه مسائل اصلی انسانی است.

فلسفه به آنها خطی می‌دهد برای اندیشیدن، مذاکره کردن، منطقی حرف زدن و یافتن نسبت‌های زندگی روزمره.

فلسفه می‌تواند به آدم‌ها کمک کند تا قدرت رویارویی با مشکلات و خرد نشدن زیر چرخ توهم انگیز مصائب کوچک و ناچیز را داشته باشند. فلسفه به آدم‌ها سکوت کردن هم می‌آموزد، فضیلتی که وقتی چیزی را نمی‌دانیم ما را موقر و متین آشکار می‌کند و از آزمون تظاهر نجاتمان می‌دهد؛ فضیلتی که پاسخ ابلهان متعددی است که در یک روز پیش رویمان ظاهر می‌شوند.

فلسفه پایانی دارد پر سکوت، اما آرام و حکیمانه از جنس جمله می‌دانم که هیچ نمی‌دانم سقراط که بهترین دانایی‌هاست. به همین دلیل فلسفه عرصه شادی‌هاست.

 مردم به این دلایل دوستدار فلسفه هستند؛ عام و خاص هم ندارد، هر چند  فلسفه عوام با فلسفه خواص کمی متفاوت است و برای یکی عام و برای دیگری خاص است، اما این‌که بگوییم فلسفه برای عوام نیست و خود را خلاص کنیم، حرف دقیقی نیست. می‌توان در هر بستری با خیال راحت و با دانستن مخاطب به فلسفه پرداخت و نگران مخاطب نبود.

دنیای سوفی

این کتاب در شکل یک رمان، تاریخ فلسفه و مفاهیم اساسی آن را بیان می‌کند. یوستین گردر، نویسنده نروژی که خود دانش‌آموخته الهیات و فلسفه است، آثاری داستانی با مایه‌های فلسفی خلق کرده، کتاب‌های او بیشتر ضمن فلسفی بودن، همه فهم هستند و به لحاظ داستانی و ادبی قدرتمند محسوب می‌شوند. . دنیای سوفی را حسن کامشاد بسیار روان و خواندنی ترجمه کرده است. بسیاری از علاقه‌مندان به فلسفه که به طور تخصصی اهل فلسفه نیستند و البته بسیاری از کسانی که می‌خواهند شروع به مطالعه و تحصیل فلسفه کنند از دنیای سوفی شروع می‌کنند.

تسلی‌بخشی‌های فلسفه

این کتاب نوشته آلن دوباتن یکی از مهم‌ترین کتبی است که می‌تواند برای عوام قابل فهم باشد و مخاطب اصلی‌اش مردمی هستند که درگیری تخصصی با فلسفه ندارند و این مقوله را صرفا برای زندگی بهتر می‌خواهند. کتاب می‌کوشد تا با استناد به آثار شش فیلسوف بزرگ،راه حل‌هایی برای مشکلات روزمره ما ارائه کند. اثر جذاب و لذت‌بخش است و بشدت قابل پیگیری. لحن، رها و طناز و در عین حال عمیق و ملموس دوباتن باعث می‌شود  هر انسانی با خواندن این کتاب به فلسفه علاقه‌مند و وابسته شود. این کتاب از سوی نشر ققنوس چاپ شده است و ترجمه روان و دقیقی دارد،تسلی بخشی‌های فلسفه تا به حال چند بار تجدید چاپ شده است.

معنای زندگی

معنای زندگی چیست؟ این پرسش به گونه‌ای سهل و ممتنع است. در نظر اول ممکن است بسیار ساده به نظر برسد. اگر از مردم چنین سوالی بپرسید هرکدام بسادگی جوابی خواهند داد؛ میهن‌پرستی، خانواده، ورزش و... به اعتقاد ایگلتون بسیاری از مفاهیمی که عامه مردم هنوز به عنوان معنای زندگی می‌شناسند برمبنای قومیت بنا نهاده شده است نظیر میهن پرستی و خانواده؛ اما چنین ارزش‌هایی از سوی توفان گونه‌گونی مدرنیته درهم نوردیده شده  و در زندگی جدید ما به چالشی جدی کشیده شده است. تری ایگلتون، نویسنده چپگرای معاصر با زبان طناز و دقیق خود در کتابی خواندنی تلاش می‌کند به پرسش اصیل معنای زندگی پاسخ دهد و این روش را ابتدا با تحلیل خود مساله معنا و زندگی و نیاز ما آدم‌ها به معنا داشتن زندگی می‌شکافد. این کتاب از سوی انتشارات آگه در قطع پالتویی و با ترجمه خوب عباس مخبر در بازار موجود است.

زندگی کوتاه است

زندگی خصوصی فیلسوفان بیشتر جالب و خواندنی است. کتاب کم‌حجم زندگی کوتاه است به بخشی مهم از زندگی قدیس آگوستین از زبان معشوقش می‌پردازد. یوستین گردر، نویسنده دنیای سوفی در بوئنوس آیرس پایتخت آرژانتین یک نسخه دست نوشته قدیمی را از یک کتاب‌فروشی خریداری کرد که در آن فلوریا آملیا حاصل چند سال زندگی خود با آگوستین را در نامه‌ای عاشقانه می‌نویسد.

آگوستین در سال ۴۰۰ میلادی کتابی به نام اعترافات نوشته بود و با برشمردن گناهان و خطاهای خود اشاراتی ضمنی به زنی دارد که 12 سال از زندگی‌اش را با او گذرانده بود، ولی او را ترک می‌کند تا از تمام لذت‌های این جهانی چشم پوشد و به رستگاری روحی و نجات معنوی برسد.کتاب چند ترجمه خوب به فارسی دارد که از آن میان می‌توان به ترجمه گلی امامی که از سوی انتشارات فرزان روز چاپ شده و همچنین ترجمه مهرداد بازیاری که توسط انتشارات هرمس به چاپ رسیده است، اشاره کرد.

پرسش‌های زندگی

این کتاب نوشته فرناندو سوتو با ترجمه عباس مخبر اثری خواندنی است که با پیش کشیدن مفاهیم عمده فلسفی و طرح آنها به زبانی ساده بیشتر از درگیر کردن مخاطب با تاریخ  فلسفه، او را به تامل دربار مفاهیم و مسائل اصلی زندگی دعوت می‌کند. خود نویسنده درباره کارش می‌گوید: هدف این کتاب، هم بسیار فروتنانه و هم بلندپروازانه است.

فروتنانه، به این دلیل که هدف اصلی آن ارائه مضمون‌های عمده فلسفه غرب است، اما نه به شیوه‌ای تاریخی، بلکه در قالب یک سلسله پرسش و مسائل مربوط به زندگی روزمره.  اما این اثر همچنین بلندپروازانه است، چون به همان اندازه می‌خواهد دعوتی به فلسفه برای هر شخص عادی باشد.

مخاطبان من در وهله اول کسانی هستند که فلسفه را  سنتی قابل احترام به شمار نمی‌آورند، بلکه آن را شیوه‌ای از تفکر می‌دانند که هنوز معتبر است و در مواجهه با مسائل روزمره می‌توانند از آن بهره گیرند.