فرشته مرگ پشت دروازه فوتبال ایران

محمد حمیدی

برتولت برشت چند هزار سال پس از ارسطو گونه ای دیگر از نمایش را با اصول و اهدافی دگرگونه به روی صحنه برد که با نمایش تا آن زمان تفاوت هایی اساسی داشت. تئاتر روایی برتولت برشت با استفاده از یک راوی در بطن نمایشنامه و متن های توصیفی خارج از دیالوگ و نیز چکیده ای از وقایع هر صحنه در آغاز پرده که با هدف زدودن هیجان در نزد تماشاگر صورت می گیرد، در صدد برانگیختن قوه تفکر تماشاگر است و او را به تقابل با آن چه که بر روی صحنه نمایش داده می شود، وا می دارد. اکنون تنها چند دهه پس از برشت فوتبال ایران اساس نمایش برشت و ارسطو را دگرگون کرده و نمایشی را به روی صحنه برده است که نه پایانی دارد، نه پیامی برای بیننده!
بخشی از نمایشنامه داوری در فوتبال ایران
پرده واپسین:
محمد مایلی کهن: امیدوارم جوی که علیه تیم‌های داوری ایجاد شده، اثرگذار نباشد. همیشه از جامعه شریف داوری حمایت کرده‌ایم. بازی‌هایی بوده که داوری به ضرر ما بوده اما کوچک ترین اعتراضی نسبت به آن نداشته‌ایم. اشتباهات داوری جزیی از بازی است. یقین بدانید که این یک جریان دو سویه است و نمی‌تواند یک سویه باشد و برای من کاملا این مسئله روشن است و بیشتر از این هم در این باره چیزی نمی‌گویم. اگر ارتباطی بوده، دوسویه است. طبق صحبت‌های خود آقایان، خودشان گفته‌اند که (در اینجا حرفش را می‌خورد). چرا کسی جرات نمی‌کند به ما زنگ بزند؟ در هر حال به نظرم در این زمینه در قهرمانی مظلوم واقع شده است.
پرده پیش واپسین:
افشین ناظمی: واقعیت این است که صحبت‌هایی را که دایی مطرح کرده، برای من پیش نیامده است. اعتقاد داریم که داوران هم مثل همه انسان‌ها اشتباه می‌کنند و در آینده هم اشتباهات آنها وجود دارد. امیدوار هستم جامعه داوری ما سالم بماند.
پرده پیش از پرده پیش واپسین:
علی دایی: من دو هفته‌ قبل از بازی با سپاهان مطمئن بودم که اگر قهرمانی برای ما سوت بزند، علیه ما موضع می‌گیرد. ایشان از من درخواستی کرده بود که رد کردم و به همین دلیل می دانستم که در فرصت ممکن علیه ما سوت می زند. عده‌ای برای من مدارکی آورده‌اند و حتی فایل صوتی داوران را پخش کرده‌اند،‌ اما جرات نمی‌کنم که آنها را به مراجع ذیربط ارائه کنم. وقتی من فوتبالی نتوانم نتیجه بگیرم پس مسائل دیگری دست به دست هم داده است و اگر امثال من دهان باز کنیم، بسیاری از مسائل روشن می‌شود. متاسفانه شماره تلفن‌ها را نمی‌دانم و شماره حساب‌ها را هم.
پرده ...:
عبدالله ویسی: اشتباهات داوری برای همه وجود دارد. پرسپولیس تیم بزرگی است و قهرمانی هم از داوران خوب ماست اما به شخصه مسائلی را که دایی عنوان کرد، تایید می‌کنم و خواستار دنبال کردن آنها هستم. خود فدراسیونی‌ها هم همه چیز را می‌دانند و باید هرچه سریع تر جلوی این مسائل را بگیرند. وقتی اشتباهات زیاد شود، سوء ظن به همراهش می‌آید و این به فوتبال ایران ضرر می‌زند.
پرده ...:
مولایی (بدنساز پرسپولیس): حقیقت این است که وقتی من در راه‌آهن بودم، دو نفر از کسانی که نامشان در پرونده فعلی هست به من گفتند که از سرپرست قبلی تیم پولی گرفته‌اند تا یک بازی را برایشان دربیاورد و بخشی از آن پول باقی مانده است. آنها از من خواستند که کاری کنم تا آن پول به آنها داده شود. من هم ماجرا را با دایی در میان گذاشتم که او گفت قبلی های ما هر اشتباهی کرده‌اند به ما مربوط نیست. دو هفته قبل از بازی با سپاهان، یکی از اهالی مشهد که قهرمانی را می‌شناخت، تصمیم داشت که تیم فوتسال پرسپولیس را به مشهد ببرد. او از من خواست که این مساله را با دایی در میان بگذارم که دایی هم قبول نکرد در این باره کاری انجام دهد. من نه از تبانی کسی اطلاع دارم و نه این که کسی پولی گرفته باشد. تنها نکته‌ای که در جلسه کمیته رسیدگی به تخلفات حرفه‌یی فوتبال گفتم همان ماجرای یک‌ سال قبل بود.
پرده ...:
پرویز سیار (پیشکسوت داوری): نمی‌شود تصور کرد که کسی مثل علی دایی بدون سند و مدرک به کسی اتهام وارد کند. افراد بسیار شریفی در جامعه ورزش مانند مجید جلالی، بیژن ذوالفقارنسب و علی دایی کار می‌کنند و من می‌توانم دهها نام دیگر را هم بیاورم. چرا شخصی مانند دایی حرفی می‌زند که به یک داور بربخورد؟ یعنی او این قدر ناآگاه است که چنین حرفی را بدون سند و مدرک بزند؟ این جاست که به ضرب المثل معروف "تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها" می‌رسیم. ضمن این که دایی "مردم" نیست و کاملا سنجیده حرف می‌زند. این مساله دردناک است. یعنی دایی که یک آدم منطقی است، مدت‌ها سکوت کرده و حالا که خیلی دردش آمده تصمیم گرفته این حرف‌ها را بزند. دایی راست می‌گوید چون نمی‌شود قبول کرد که داور از فاصله به آن نزدیکی صحنه را درست تشخیص ندهد. در این زمینه من هم به دایی می‌پیوندم.
پرده ...:
امیر عابدینی (مدیرعامل باشگاه داماش): قطعا آقای قهرمانی اشتباه کرده است. اتفاقات رخ داده در بازی باید موشکافانه بررسی شود. محسن قهرمانی در آن صحنه کاملا اشتباه کرد. به جای این که از اشتباهات دفاع کنیم باید در تلاش برای برخورد و رفع این اشتبا‌هات باشیم. این که بیاییم صورت مساله را پاک کنیم کار درستی نیست. این که بگوییم در فوتبال فساد و یا زد و بند وجود ندارد، حرف درستی نیست. باید پذیریم این مسائل در فوتبال وجود دارد و با آن برخورد کنیم.
پرده ...:
مهدی محمدنبی (دبیرکل فدراسیون فوتبال): باشگاه‌ها باید قواره‌شان را حفظ کنند که این اختلالات در فوتبالمان وجود نداشته باشد، این‌ها به ضرر فوتبال ایران است و به آن ضربه می زند.
پرده ...:
فردوسی‌پور (گزارشگر، تهیه کننده تلویزیونی): در آیین نامه کمیته انضباطی فیفا آمده است که اگر کسی از مسائلی شبیه رشوه اطلاع دارد و آنرا خبر نمی‌دهد، شریک محسوب می شود.
پرده ...:
محمدصادق درودگر (مدیرعامل ملوان بندرانزلی): بیشترین ضرر از داوری را ما داشته ایم اما نمی‌خواهم راجع به شخصی حرف بزنم. در فصل 90 - 89 در بوشهر بازی داشتیم. سرمربی مان آمد و گفت تماس گرفته‌اند که فلان قدر پول بدهید تا بازی را به نفع تان دربیاوریم. ما این مسئله را به قاضی شرفی گفتیم و ایشان گفتند نگران نباشید و داور را عوض می‌کنم که این مسئله به گوش داور بازی رسیده بود. به هرحال به دلیل پیشگیری ما در آن دیدار اتفاق خاصی نیفتاد و کار با تساوی به پایان رسید. آنها سی میلیون از ما خواسته بودند.
پرده ...:
محمد رویانیان (مدیرعامل باشگاه پرسپولیس): برخی دلال‌ها هستند که این‌گونه رابطه برقرار می‌کنند که کلاهبرداری می‌کنند و باید با آنها برخورد شود. گاهی این افراد می‌گویند رابط یک داور هستند و از باشگاه‌ها پول طلب می‌کنند. در حالی که شاید داور از این ماجرا بی‌خبر باشد. مثلا یک فردی مدیر یک باشگاه را به مراسمی دعوت می‌کند و می‌گوید که در آن جلسه فلان شخص حضور دارد. متعاقبا همین حرف را با آن شخص مورد نظر هم می‌گوید و آن وقت در آن مراسم صحبت‌های خاصی رد و بدل می‌شود. ما از این‌گونه دلال‌های شرط‌بند، قمارباز، واسطه‌گر و مانند اینها در فوتبالمان داریم.
پرده ...:
فریدون اصفهانیان (رئیس کمیته داوران فدراسیون فوتبال): داور در یک دیدار اشتباه کرده و اشتباهش را هم پذیرفته است. ما هم قبول داریم که این اشتباه نیز صورت گرفته بنابراین دیگر نیازی نیست که این همه جاروجنجال شود. همه چیز آرام است و جامعه داوری جو شلوغی ندارد اما برخی از افراد که سعی می‌کنند داوری را به حاشیه ببرند، می‌خواهند این جو را خراب کنند. آنها دارند شلوغ می‌کنند در حالی که ما اشتباه داور را قبول ‌کرده‌ و طبق آیین‌نامه با او برخورد می‌کنیم.
این نمایش ادامه دارد ...
این نمایش سالهاست ادامه دارد و پایانی ندارد. همچنان که آغازش نیز بر کسی روشن نبوده است. نمایش بی سر و تهی که در نهایت تنها و تنها بذر دلزدگی و مرگ را در ورزشگاه های ما می پراکند و فوتبال ما را با همه شیرینی و تلخی هایش به قهقرای نیستی و نابودی می کشاند.
آری فوتبال نیمه جان ما اندک اعتماد اندک تر تماشگرانش را رفته رفته از دست می دهد. تماشاگری که در سرما و گرما از دور و نزدیک به ورزشگاه رفته و با دارایی ناچیز خود رویایی قهرمانی تیمش و دیدار نزدیک ستاره اش را می دید اکنون باید به جای دیگری چشم بدوزد و اسطوره هایش را در غربت جست و جو کند. عاشقان فوتبال زمانی که بدانند سوت داور معنا و جهت دار به صدا در آمد یا نیامد و قهرمانی و سقوط تیم شان در جای دیگری بیرون از زمین فوتبال رقم خورده است پر واضح است دیگر راه سخت رفتن به ورزشگاه را به خود هموار نکرده و وقت نداشته آزاد خود را جای دیگری صرف می کنند. در این صورت است که فوتبال می ماند و خودش.
جام جهانی 2006 آلمان روزهای پایانی خود را سپری می کرد که ایتالیا با فاش شدن رسوایی تبانی و رشوه خواری بزرگ ترین باشگاه هایش رو به رو شد. در ادامه نه قهرمانی آتزوری و نه خریدهای بزرگ و پر سروصدا نتوانست اعتماد از دست رفته را بازگرداند و آبروی از دست رفته سری A را دوباره جمع آوری کند.
تبانی در دسته های پایین تر فوتبال ایران زنگ خطری بود که چندی پیش به صدا درآمد ولی گویا همه خود را به خواب خرگوشی زده اند و صدایش را حتی در همین نزدیکی ها نشنیده اند. مرگ پشت در فوتبال باشگاهی ما ایستاده و در می زند. کسی صدایش را نمی شنود؟
...