نوار قلب، جای معاینه و مصاحبه با بیمار را نمی‌گیرد

واقعیت این است که سن، جنس و عوامل خطر مهم‌ترین فاکتورهایی است که مشخص می‌کند چقدر برای یک بیمار احتمال وجود تنگی رگ‌های قلبی وجود دارد. جنس مذکر، سن بالا، وزن زیاد، بی‌تحرکی، دیابت، کشیدن سیگار، بالا بودن کلسترول خون و بالا بودن فشار خون عواملی است که وجود هر کدام یا با هم میزان احتمال تنگی رگ‌های قلب را مشخص می‌کند.

فرض کنید خانمی سی ساله بدون فشار خون و دیابت و با وزن مناسب دچار درد سینه می‌شود.

اگرچه احتمال این که در چنین فردی حمله قلبی ایجاد شود غیرممکن نیست، ولی بسیار نادر است.

به این ترتیب یک پزشک می‌تواند با دیدن نوار قلب طبیعی از چنین بیماری با خیال راحت به او اطمینان دهد درد سینه‌اش به دلیل مشکلات قلبی نیست.

بیمار دیگری را نظر بگیرید: یک مرد 65 ساله با سابقه دیابت و فشار خون. وقتی چنین فردی دچار درد قفسه سینه می‌شود، حتی اگر نوار قلب تغییرات چندانی را نشان ندهد، باز احتمال وجود حمله قلبی رد نمی‌شود و باید بیمار را بستری و تحت مداوا قرار داد.

نوع درد نیز مهم است که بدون صحبت و صرف وقت بر بالین بیمار نمی‌توان آن را موشکافی کرد.

اول این که در بیشتر بیماری‌های قلبی علامت بیمار به صورت درد نیست، بلکه به صورت فشار، احساس خفگی، احساس چنگ زدن یا احساس گره خوردن قفسه سینه است. در این موارد معمولا احساس تنگی نفس یا احساس مرگ ایجاد می‌شود.

نکته دوم این است که دردهای قلبی زمانی بیش از دو دقیقه طول می‌کشد و معمولا بین 10 تا 20 دقیقه دوام دارد و به آرامی از بین می‌رود.

این در حالی است که دردهای برق‌آسا و ناگهانی که چند ثانیه زمان دارد و ناگهان ایجاد شده و از بین می‌رود اصولا مربوط به قلب و تنگی رگ‌های کرونر نیست و بر اثر تحریک رشته‌های عصبی عضلات قفسه سینه یا دیافراگم است.

نکته سوم این است که دردهای قفسه سینه که بر اثر تنگی رگ‌های کرونر ایجاد می‌شود، اصولا با فعالیت بدنی یا هیجانات شدید به وجود می‌آید و با استراحت از بین می‌رود.

به همین دلیل است که وقتی یک نوار قلب را به پزشک با‌تجربه‌ای نشان می‌دهید و از او تشخیص می‌خواهید، او حتما شرایط بیمار را سوال می‌کند زیرا این نوار قلب نیست که بیماری را تشخیص می‌دهد بلکه شرایط بیمار اهمیت بیشتری دارد و بدون در نظر گرفتن آنها تشخیص خوبی داده نمی‌شود.

متاسفانه در سال‌های اخیر بکرات پزشکان جوانی را دیده‌ام که وقتی به بالین بیمار می‌روند بدون این که به او و شرایطش توجه کنند و دقایقی را به مصاحبه و معاینه او اختصاص دهند، بسرعت به سراغ آزمایش‌ها و عکس‌های او رفته و بدون توجه به خود بیمار دنبال تشخیص بیماری او هستند.

واقعیت این است که چنین رویکردی موجب تشخیص‌های غلط و هدر رفتن هزینه و وقت بیماران و سیستم سلامت شده و روشی کاملا غلط است.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد