مجموعه تلویزیونی «ماتادور» ساخته فرهاد نجفی که این روزها از شبکه یک پخش میشود، تجربهای تازه در ژانر پلیسی و اکشن است، اما آنچه بیش از هر چیز بر نوآوری در این مجموعه دلالت دارد نه فضای پلیسی آن ـ که پیش از این در سریالهای مشابه تجربه شده بود ـ بلکه فرم روایت و صورتبندی قصهگویی آن است. بر این اساس به نظر میرسد کارگردان این سریال، بیش از آن که بر روایت قصه تاکید کند سراغ تکنیک روایی و تحولی در زبان تصویری سریال رفته است. این گونه است که در ماتادور، این شیوه روایت و صورتبندی قصه و تکنیک است که آن را از دیگر آثار پلیسی ساخته شده در این ژانر متفاوت میکند.
ماتادور، قصه خطی سادهای دارد و روایت قاتلی حرفهای است که برای خرابکاری و ترور شخصیتهای مهم سیاسی استخدام شده و به ایران سفر میکند. کارگردان اما سعی کرده این قصه را با دستاویز قرار دادن ابزارهای گوناگون بصری و تکنیکی به گونهای به تصویر بکشد که با اکشنهای پرهیجان و استاندارد دنیا برابری کند. در این میان اما آنچه کمتر مورد توجه قرار گرفته، این است که آیا قصه ظرفیت و قابلیت لازم را برای ارائه در این فرم داشته یا خیر؟ اگر میبینیم گونه اکشن یا پلیسی این گونه در جهان مورد اقبال قرار میگیرد، فقط به دلیل جذابیتهای تکنیکی و ساختار هیجانانگیزش نیست و بخشی از موفقیت این گونه آثار به قصه پرکشش و جذابش بازمیگردد، اما در اینجا در بسیاری از لحظات، قصه از فرم جا مانده و بیننده فقط صحنههایی میبیند که بدون این که در خدمت روایت داستان باشد، در کنار هم چیده شده است. این در حالی است که در آثار سینمایی و تلویزیونی فرم و محتوا همواره کنار هم معنی پیدا میکند و بدونشک هموزن و متناسب نبودن آنها به کلیت اثر لطمه جدی وارد میکند. همان گونه که فرم بدون محتوا، مانند یک ظرف خالی و بدون کاربرد است، محتوای بدون فرم هم بیفایده است و جذابیتی برای مخاطب درپی نخواهد داشت.
هرچند ماتادور سر و شکل بسیار شیکی دارد، در برخی صحنهها و به لحاظ تکنیکی فراتر از آثار مشابه داخلی است و از تلاش کارگردان برای تولید یک اثر پلیسی استاندارد حکایت دارد، اما این تمرکز و توجه بیش از اندازه به فرم و قالب اثر به پاشنه آشیل آن تبدیل و به کاهش جذابیت آن منجر شده است.
عرفان جلالی / گروه رادیو و تلویزیون
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد