هرچند هنوز دیپلماتهای کشورمان در ژنو تلاش میکنند تا گامهای اولیه برای حل و فصل پرونده هستهای را محکم بردارند، اما بهنظر میرسد چه مذاکرات ژنو به فرجام روشنی حاکی از توافق هستهای پایدار و بلندمدت ایران و 1+5 برسد و چه همچنان نیازمند زمان بیشتری برای بحث و بررسی بسته های پیشنهادی باشد، دولت تدبیر و امید و در رأس آن رئیسجمهور باید نگاه خود را معطوف به داخل کشور کرده و برای نزدیک ساختن دیدگاههای جریانات اثرگذار داخلی نیز تلاش کند.
بیتردید مقایسه مذاکرات ایران با شش کشور خارجی با ضرورت گفتوگوی جریانات سیاسی داخلی با یکدیگر، قیاس معالفارق است، اما بهنظر میرسد هم برای تقویت موضع کشور بر سر میز مذاکره خارجی و هم به منظور رفع تنشها، اختلافات، سوءتفاهمها و رقابتهای منفی داخلی باید مدلی برای گفتوگو میان احزاب، تشکلها، جریانات و گروههای سیاسی تعریف شده و بر اساس آن نخبگان داخلی با نشستن بر سر یک میز، برای کاهش اختلافات هرچند ناچیز خود بهمنظور رفع کدورتهای غیرضروری تلاش کنند.
گرچه کم نیستند صاحبنظرانی که تاکید دارند هماکنون انسجام داخلی و اجماع نخبگان بر سر منافع کلان کشور وضع قابل قبولی دارد، اما به نظر میرسد که حتی برخی اختلافات محدود داخلی که گاهی خوراکی تبلیغاتی میشود برای کشورهای خارجی هم با گفتوگو قابلیت حل و فصل دارد.
هرچند برخی منتقدان، دولت را متهم میکنند که به سبب حجم بالای وقتی که مسائل بینالمللی از دولتیها گرفته، آنها کمتر فرصت کردهاند تا به چارهاندیشی برای کاهش اختلافات داخلی بپردازند، اما بهنظر میرسد که اکنون صد روز پس از تحویل گرفتن دولت و مسلط شدن کابینه بر فرصتها و تهدیدهای موجود در کشور و نیز کاهش بهانهجوییهای خارجی به لطف راهبردهای موفق دستگاه دیپلماسی، وقت آن رسیده تا دولت با کمک گرفتن از منتقدان داخلی خود، دایره نقشآفرینی جریان های قرار گرفته در درون چارچوب نظام را گسترش داده و مانع آن شود که برخی اختلاف سلایق، باعث شنیده نشدن صدای بخشی از جامعه شود.
این مذاکره داخلی شاید بتواند به شکلگیری توافقنامههایی کوتاهمدت و بلندمدت برای رفع چالشهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و بهویژه سیاسی بینجامد یا لااقل به این سمت و سو حرکت کند که اگر چنین شود، بیتردید آنچه رهبر فرزانه انقلاب درباره ضرورت استحکام ساخت درونی نظام فرموده بودند محقق شده و انرژی کشور بهجای هدررفت در مسیر اصطکاک فکری و اجرایی جناحهای داخلی، متمرکز در رشد و توسعه کشور شده و این امر بیتردید نقش مهمی در افزایش قدرت ایران در مذاکرات خارجی نیز خواهد داشت.
گرچه شاید دست یافتن به نتیجه مورد نظر در گفتوگوهای داخلی برخلاف مذاکرات خارجی به جای صد روز، نیاز به زمانی هزار روزه و حتی بیش از آن داشته باشد، اما نتیجه این وحدت درونی بیش از توافقهای بیرونی خواهد توانست به پیشرفت کشور کمک کند.
این مسیری است که بسیاری از کشورها آن را طی کردهاند و حالا وقت آن رسیده تا دولت اعتدال کلید خود را برای بازگشایی قفل اختلاف سلیقههای داخلی بهکار گیرد.
مصطفی انتظاری هروی - گروه سیاسی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد