پایانه ها از تهران کوچ می کنند

محمدرضا حاجی‌بیگی با اشاره به دلایل جا به جایی دو پایانه بزرگ غرب و شرق توضیح داد: زمانی که در پایتخت اقدام به ساخت پایانه‌های بزرگ مسافربری مانند شرق، غرب و جنوب شد، پیکره مسکونی شهر تهران با این پایانه‌ها فاصله زیادی داشت و به‌عبارتی این پایانه‌ها در خارج از بافت‌های مسکونی ساخته شده بود. اما اکنون با توجه به توسعه شهری 3 پایانه بزرگ تهران در داخل محدوده‌های مسکونی شهر قرار گرفته است.

  هم اکنون یکی از مشکلاتی که این پایانه‌ها با آن روبه‌رو هستند این است که اتوبوس‌های برون شهری برای خروج از این پایانه‌ها داخل ترافیک شهری قرار می‌گیرند و همین مسئله باعث اتلاف وقت برای رانندگان و مسافران خواهد شد.

از سوی دیگر این پایانه‌ها در کریدورهای ورودی شهر در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال اگر پایانه غرب را در نظر بگیریم با داشتن 3 هزار اتوبوس برون شهری و فضای 50 هکتاری‌ای که اشغال کرده و مهم‌تر از همه آلودگی‌هایی که فرودگاه مهرآباد در نزدیکی این پایانه در این محدوده از شهر ایجاد کرده است و از همه مهم‌تر مسیر وزش باد در تهران که غرب به شرق است باعث ورود بیشتر آلودگی‌ها به داخل و محدوده مرکز پایتخت شده است. با توجه به این مشکلاتی که به آن اشاره کردیم و با توجه به مشکل آلودگی هوا در تهران سزاوار نبود که برنامه‌ای برای جابه‌جایی 3‌پایانه بزرگ شهر تهران نداشته باشیم به همین خاطر طبق برنامه‌ریزی‌هایی که مدیریت شهری تهران انجام داد، در نظر گرفته شد تا این پایانه‌ها در فضای وسیعی که اشغال کرده است، محدودتر شده و از همه مهم‌تر این مراکز سفر به امکانات حمل و‌نقل عمومی درون شهری مجهز شوند.

مشکلات احداث پایانه شرق / رای زنی برای خرید 7 هزار هکتار زمین دولتی

حاجی بیگی ادامه داد:  15 سال پیش بود که برای جابه‌جایی پایانه شرق تهران برنامه‌ریزی‌هایی انجام شده بود و محلی در نظر گرفته شده بود که الان محل جدید این پایانه به عنوان ورودی شرق تهران شناخته می‌شود و فاصله زیادی با محل فعلی پایانه شرق تهران دارد.

اما مهم‌ترین مسئله‌ای که در این میان وجود داشت، این بود که بیشتر فضایی که برای پایانه جدید پایتخت در این محدوده در نظر گرفته شده بود، مالک خصوصی داشت و چندین بار که شهرداری تهران شروع به ساخت این پایانه در دوره‌های گذشته کرد، به همین دلیل، متوقف شد. سال گذشته طبق تصمیمات کلانشهری برنامه‌ریزی شد تا پایانه شرق تهران ساخته شود. دستور آن نیز از شورای شهر تهران گرفته شد اما در زمان ساخت به کانال بزرگی که آب‌های سطحی شمال شرق تهران را به سمت جنوب هدایت می‌کرد، روبه‌رو شدیم. وجود این معارض تاسیساتی باعث شد تا در ابتدا زیرساخت‌های شهری را در این محدوده ایجاد و بهسازی کنیم.

ضمن اینکه 17 هکتار از فضای جدیدی که برای پایانه شرق تهران در نظر گرفته شده به‌طور کامل تملک شده و 5 هکتار آن نیز در تملک بخش خصوصی قرار دارد. مشکلات قبلی حل شده است و حدود 7 هکتار از آن نیز تحت تملک بخش‌های دولتی است که در حال رایزنی برای خرید آن هستیم.
اجرای 27 درصد از زیر ساخت های فاز اول پایانه شرق

مدیرعامل سازمان پایانه‌ها و پارک‌سوارهای شهر تهران با اشاره به مشکلات ترافیکی که در جریان ساخت این پروه در سه راه تهران پارس ایجاد می شود گفت: در محدوده سه راه تهران‌پارس با مشکل ترافیکی روبه‌رو هستیم و از همه مهم‌تر اینکه به دلیل اجرای طرح تعریض خیابان دماوند ما ناچار هستیم که هر چه سریع‌تر به جابه‌جایی پایانه شرق تهران از این محدوده اقدام کنیم.

وی افزود : برای همین ما پیش‌بینی کرده‌ایم که در پایانه جدید شرق تهران حتما ایستگاه مترو در آن وجود داشته باشد تا مردم به سهولت با استفاده از خطوط مترو و سامانه اتوبوس‌های تندرو خود را به پایانه شرق جدید برسانند. برای اجرای این طرح بزرگ در حال انجام کارهای مطالعاتی برای ایجاد امکان دسترسی خطوط حمل‌و‌نقل عمومی به این محدوده هستیم. به همین خاطر در فاز اول 30 هزار متر زمین را برای راه‌اندازی این پایانه در نظر گرفته‌ایم و البته در فاز اول بخش‌هایی از طرح اصلی نیز اجرا می‌شود که هزینه این فاز طبق برآوردهایی که انجام شده است، 80 میلیارد تومان است. در واقع با اجرای فاز اول پایانه جدید شرق تهران هم امکان تعریض خیابان دماوند را ایجاد کرده‌ایم و هم اینکه بعد از اتمام مطالعات اولیه، توسعه خطوط مترو به آن فراهم شده است. در حال حاضر 27 درصد از زیرساخت‌های فاز اول این پایانه اجرا شده است .
آخرین وضعیت پایانه‌های جدید پایتخت

محمدرضا حاجی‌بیگی با اشاره به آخرین وضعیت پایانه های جدید پایتخت گفت:بر اساس گزارشی که به شهردار تهران  داده شده است سه پایانه غرب، شرق و جنوب باید از داخل شهر تهران جمع شود و دو پایانه بزرگ 30‌هکتاری یکی در محل جدید پایانه شرق تهران که اکنون مشغول به اجرای فاز اول آن هستیم و یکی دیگر در غرب تهران در محدوده بزرگراه آزادگان که زمین آن نیز خریداری شده است، ایجاد شود.

با ساخت این دو پایانه که نقشه‌ها و طرح‌های اجرایی آن نیز کاملا آماده است، با توجه به امکانات و تجهیزاتی که برای این دو پایانه در نظر گرفته‌ایم بتوانیم با جمع کردن پایانه غرب، جنوب و شرق تهران؛ این دو پایانه فعال شود وسفرهای مسیرهای شمالغربی، غرب و جنوب غربی را از طریق پایانه جدیدغرب و سفرهای مسیرهای شمال، جنوب و مرکزی را از طریق پایانه شرق ساماندهی کنیم. در واقع به نوعی 300 سفری را که به شهرهای مختلف کشور از طریق این سه پایانه انجام می‌شود، از طریق دو پایانه جدید غرب و شرق تهران انجام شود.

ایجاد 8 ایستگاه غیر متمرکز برای اتوبوس های برون شهری

وی درپاسخ به این پرسش که آیا پایانه بیهقی  نیز از تهران خواهد رفت گفت: پارک‌سوار بیهقی را برای سفرهایی که به شهرهایی که فاصله چندانی با تهران ندارند، حفظ کنیم. ضمن اینکه به‌دنبال این هستیم که 8 ایستگاه غیرمتمرکز که امکان توقف نیم‌ساعته برخی از اتوبوس‌های برون شهری را فراهم کند، در 8 نقطه تهران ایجاد کنیم تا مردم بتوانند با مراجعه به این ایستگاه‌ها سوار اتوبوس‌شوند و سفرهای برون شهری خود را به شهرها و استان‌های دیگر انجام دهند. این طرح را در برنامه 5 سال آینده سازمان پایانه‌ها و پارک‌سوارهای شهر تهران پیش‌بینی کرده‌ایم.

وی ادامه داد : به عنوان مثال سفر‌هایی که از تهران به اصفهان انجام می‌شود را در نظر بگیرد به جای اینکه مردم را به پایانه شرق، غرب یا پارکسوار بیهقی بکشانیم، اعلام می‌کنیم که بلیت‌های مورد نظر از طریق اینترنتی به این مسافران فروخته می‌شود و اعلام می‌کنیم که در یک ساعت معین در ایستگاه غیرمتمرکز باغ فردوس حاضر شوند تا سفر خود را به شهر اصفهان یا هر شهر دیگری انجام دهند. این کار باعث می‌شود سفرهای درون شهری را که شهروندان مجبور هستند برای رسیدن به پایانه‌های پایتخت انجام دهند ساماندهی و مدیریت می‌کنیم تا اینکه یک شهروند مجبور نباشد از شمال تهران خود را به پایانه شرق، غرب یا جنوب برساند تا بتواند سفر خود را انجام دهد.

تمایل ترکیه برای مشارکت در ساخت پایانه های مسافربری

حاجی بیگی با تاکید بر این که اگر شهردار تهران  با اصل طرح موافقت کنند، باعث خواهد شد تا 90 هکتار فضایی که به عنوان مثال در محدوده پایانه غرب توسط اتوبوس‌های دودزا برون شهری اشغال شده که اگر حاشیه‌های این پایانه را نیز در نظر بگیریم بیشتر خواهد شد؛ ساماندهی ‌شود. با این کار اتوبوس‌های برون شهری وارد شهر نمی‌شوند چرا که در داخل پایانه‌های جدید تمامی خدمات مانند تعمیرگاه، توقفگاه و... در نظر گرفته شده است.

این مسئول اضافه کرد : از همه مهم‌تر اینکه براساس طرح دو پایانه جدید غرب و شرق تهران هتلی برای مسافران در نظر گرفته شده است تا مسافرانی که وارد شهر تهران می‌شوند در داخل شهر سرگردان نشوند و به راحتی بتوانند در داخل پایانه اقامت داشته باشند.

مطالعات سازمان پایانه ها و پارک سوار های کشور نشان می‌دهد که بیشتر افرادی که از طریق اتوبوس سفر می‌کنند، کسبه‌ای هستند که کارهای اداری و تجاری خود را انجام می‌دهند. با توجه به اینکه تکمیل این دو پایانه کاربزرگی است و به رقمی در حدود 1000 میلیارد تومان بودجه نیاز دارد که باید توسط پیمانکاری انجام شود که توانایی بالایی داشته باشد.

حاجی بیگی به این مسئله نیز اشاره کرد که برای اجرای این طرح مدیریت شهری، معاونت حمل‌و‌نقل و ترافیک و سازمان پایانه‌ها این تمایل را دارد که اجرای کامل این طرح را به بخش خصوصی‌ای که توانایی لازم را داشته باشند، واگذار کند.

به عبارت دیگر این سازمان  هم می‌تواند این طرح را به صورت سرمایه‌گذاری مشترک انجام دهد و هم اینکه از توان سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی استفاده کند. هم اکنون کشورهایی مانند ترکیه تمایل خود را برای اجرای این طرح اعلام کرده‌اند. هم اکنون سازمان پایانه ها و پارک سوارهای کشور درصدد ایجاد کارگروهی زیر نظر شهردار تهران است  تا بعد از تایید نهایی این طرح از سوی شهردار تهران و دریافت مصوبه‌های لازم از شورای شهر تهران کارهای نهایی آن را که اعلام فراخوان برای جذب سرمایه‌گذار است انجام دهد. (مهر)