ترافیک دندانپزشکان در پایتخت

اینها بخشی از گفته‌های روز گذشته رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی است که بصراحت از توزیع ناعادلانه دندانپزشکان در کشور حکایت دارد.

نکته قابل تامل اینجاست که با وجود ترافیک بالای دندانپزشکان در تهران، در بسیاری از شهرستان‌ها ـ بخصوص در مناطق محروم ـ با کمبود دندانپزشک روبه‌رو هستیم و حتی در برخی شهرهای دور افتاده، حتی یک دندانپزشک هم وجود ندارد.

باقر شهنی‌زاده نیز در گفت‌و‌گو با فارس به همین مشکل نظام درمان پرداخته و توضیح داده است که در کشور ما پراکندگی جغرافیایی دندانپزشکی براساس آمار جمعیتی است و چون مراکز استان‌ها، سطح رفاه و تسهیلات بهتری دارند و همچنین توان اقتصادی مردم ساکن در این مناطق برای پرداخت هزینه‌های دندانپزشکی بالاست، تعداد دندانپزشکانی که در این مناطق ساکن می‌شوند، به مراتب بالاتر از دیگر نقاط است.

این کارشناس هم تائید می‌کند که بسیاری از شهرستان‌ها فاقد دندانپزشک هستند و به گفته او، این موضوع به این دلیل است که شرایط اقتصادی و پیشرفت در این شهرستان‌ها برای دندانپزشک و خانواده‌هایشان وجود ندارد.

در حالی که به گفته این کارشناس، تعداد دندانپزشکان در ایران 28 هزار نفر است، تخمین زده می‌شود حدود 18 هزار نفر از آنان دندانپزشک عمومی باشند؛ اما توزیع این 28 هزار دندانپزشک به حدی ناعادلانه است که گاه در یک خیابان پایتخت، چند دندانپزشک وجود دارد، ولی گاهی تا شعاع چند کیلومتر در مناطق محروم، یک دندانپزشک هم وجود ندارد.

وقتی خدمت در مناطق محروم خریدنی می‌شود

برای توزیع عادلانه دندانپزشک در کشور، در کنکور سراسری سال 61 برنامه‌ای اجرا شد که به موجب آن، سهمیه مناطق یک، دو و سه به وجود آمد. در این سهمیه برای ساکنان مناطق دو و سه امتیازاتی قائل شدند تا داوطلبان این مناطق، به ازای بالاتر رفتن شانس قبولی در کنکور، پذیرفته‌شدگان رشته دندانپزشکی موظف می‌شدند که به اندازه همان شش سال آموزش رایگان در دانشگاه، در مناطق محروم خدمت کنند.

اما به گفته دبیر وقت شورای آموزش تخصصی دندانپزشکی وزارت بهداشت، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز درمانی از این مصوبه غافل مانده‌اند و آن را بدرستی به کار نگرفتند.

اکبر فاضل تاکید کرد که حدود 30 هزار دندانپزشک عمدتا بعد از انقلاب در کشور فارغ‌التحصیل شدند که نیمی از آنها به مناطق دو و سه اختصاص دارد؛ یعنی با یک حساب سرانگشتی حدود ده هزار دندانپزشک باید تعهدشان را در مناطق خود ایفا می‌کردند، اما این تعداد به این مناطق نرفتند و کسی نبوده است که در سیستم آنها را به کار گیرد و از آنها بپرسد با این امتیازی که از مناطق محروم دریافت کرده‌اید، چرا به درستی استفاده نکردید.

همچنین در آیین‌نامه ارائه مدرک فارغ‌التحصیلی دندانپزشکان نیز بندی وجود دارد که طبق آن می‌توانند آموزش رایگان تحصیل خود را خریداری کنند و به گفته فاضل، دندانپزشکان شش سال آموزش تحصیل خود را به نرخ خیلی ارزان حدود سه میلیون تومان می‌خرند، در حالی که هزینه تحصیل مقطع پیش‌دبستانی سه تا چهار میلیون تومان است.

پیشگیری فراموش شده است

مطابق قواعد جهانی نظام سلامت، اگر بودجه‌های پیشگیری افزایش یابد، به همان میزان نیز بودجه‌های درمان کاهش پیدا می‌کند.

رئیس انجمن دندانپزشکان عمومی ایران نیز با اشاره به همین نکته عنوان می‌کند: ما به جای این‌که برای درمان برنامه‌ریزی کنیم، باید برای بهداشت فکری کنیم و گام‌های مؤثری در این زمینه برداریم.

به اعتقاد شهنی‌زاده، در این مسیر باید افرادی که با ریسک بالا و پوسیدگی بالا به دندانپزشکی مراجعه می‌کنند، بلافاصله تحت درمان قرار بگیرند؛ همچنین بعد از رویش اولین دندان دائم در شش سالگی بلافاصله شیارهای آن را با روش فیشورسیلانت بست تا از پوسیدگی پیشگیری کرد.

وی با بیان این‌که میزان پوسیدگی دندان‌ها، تعداد دندان‌های از دست رفته و تعداد دندان‌های پر شده در ایران نسبت به استاندارد جهانی بالاست، تاکید می‌کند که در دنیا میزان پوسیدگی 5‌/‌1 تا 7‌/‌1 است ولی در ایران این آمار در حدود 3 است.

اگر مجلس، بیمه دندانپزشکی را تأمین کند تا هزینه از دوش افراد برداشته شود، این کار به اعتقاد شهنی‌زاده مهم‌ترین عامل کمک‌کننده در جهت پیشگیری از پوسیدگی دندان است.

دندانپزشکان بیماران خاص را پذیرش نمی‌کنند

رئیس بنیاد امور بیماری‌های خاص نیز با انتقاد از تبعیض در ارائه خدمت دندانپزشکی عنوان می‌کند که بیماران خاص از جمله هموفیلی‌ها، تالاسمی و نیز بیماران مبتلا به هپاتیت در گرفتن خدمات دندانپزشکی مشکل دارند و براحتی پذیرش نمی‌شوند، در حالی که بارها از وزارت بهداشت خواسته‌ایم برای خدمات دندانپزشکی این بیماران فکری کند.

فاطمه هاشمی‌رفسنجانی تاکید دارد که ‌مشکلات زیادی در پذیرش بیماران خاص در دندانپزشکی‌ها وجود دارد، مثلاً بیماران هموفیلی، خونریزی می‌دهند و در مورد بیماران مبتلا به هپاتیت پزشکان حساس هستند و براحتی آنها را پذیرش‌نمی‌کنند.

وی گفت: این مساله باعث شده که ما بارها از وزارت بهداشت بخواهیم تا واحد دندانپزشکی را برای این بیماران ایجاد کند که تاکنون اتفاق نیفتاده و فقط دوره‌ای در بیمارستان امام خمینی(ره)، مرکزی ایجاد شد که آن هم محدود بود.با وجود این‌که برای بیماران خاص در شهرستان‌ها مشکل است که به تهران بیایند، هاشمی پیشنهاد می‌دهد که باید در کلینیک‌های بیماران خاص، بخش دندانپزشکی برای بیماران ساخته شود.

به گفته هاشمی‌رفسنجانی، بحث بیماران خاص و مساله دندانپزشکی آنها از جمله مسائلی است که بنیاد بیماری‌های خاص از حدود چهار تا پنج سال پیش روی آن فعالیت می‌کند.

رئیس بنیاد امور بیماری‌های خاص یادآوری می‌کند که بنیاد ما در مورد درمان‌های روتین و دائم این بیماران برنامه‌ریزی دارد. مثل تزریق خون تالاسمی‌ها، داروهای بیماران هموفیلی یا مراکز درمانی برای دیالیزی‌ها، بقیه فعالیت‌ها مربوط به خود وزارت بهداشت است و باید امکاناتی را ایجاد کند که تاکنون در رابطه با دندانپزشکی صورت نگرفته، اما در مورد اقدامات دیگر خدماتی انجام شده است.