می پرسید این جزئیات چه بوده است که ما مطمئنیم هر ایرانی از شنیدن شان نگران می شود؟ مثلا آیا می دانید که هم اکنون سرانه درآمد پزشکان در کشورمان 37 برابر سرانه درآمد دیگر ایرانیان است در حالی که این فاصله در اروپا کمتر از 3 برابر است؟ آیا می دانید بسیاری از پزشکان معتقدند سرانه های درمان و تعرفه های پزشکی باید بیشتر شود که نتیجه اش بیشتر شدن فاصله درآمدی این قشر با مردم عادی است؟ آیا خبر دارید هم اکنون 70 درصد هزینه های سلامت از جیب مردم پرداخت می شود؟ و.... حالا دل تان می خواهید خلاصه ای مباحث مطرح شده در این برنامه را در این گزارش بخوانید ؟
به گزارش جام جم آنلاین، محسن مقصودی، کارشناس برنامه ثریا دیشب با استناد به اظهار نظرهای وزیر سابق بهداشت و وزیر فعلی گفت: ابتدای سال 91 وزیر پیشین بهداشت میزان پرداخت از جیب مردم را 54.9 درصد و سهم دولت 20 درصد، بیمه های دولتی 18.6 درصد و بیمه های خصوصی 7.3 درصد بوده است. همچنین بر اساس اظهار نظر دیگری از او در مرداد سال گذشته میزان این پرداخت به 70 درصد رسیده بود.
پرداخت هزینه های درمان از جیب مردم به 90 درصد رسید؟!
مجری برنامه ثریا با استناد به اظهار نظر دیگری از وزیر فعلی بهداشت و درمان به نقل از یکی از نمایندگان مجلس از جلسه غیر علنی مجلس میزان پرداخت از جیب مردم را 90 درصد شده است. یعنی هر چه زمان میگذرد میزان پرداخت از جیب مردم افزایش یافته است و حالا هم آمار عجیب 90 درصد را اعلام کردهاند.
مقصودی با ارائه آمار دیگری درباره درصد خانوارهایی که هر ساله با هزینه های کمرشکن سلامت مواجه می شوند گفت: درصد خانوارهایی که با هزینه های کمر شکن سلامت مواجه می شوند یعنی تعداد خانواده هایی که هر ساله به دلیل هزینه های بالای سلامت به زیر خط فقر می روند.
به گفته او در کشور ما در سال های گذشته این آمار 4درصد بوده و در آمار های اخیر وزیر بهداشت این رقم را 7 درصد اعلام کرده است که به این معناست هر ساله 7درصد خانوارهای کشور به دلیل هزینه های کمرشکن سلامت به زیر خط فقر می روند.
کارشناس برنامه ثریا اضافه کرد: در سال 87 دولت با توسل به قانون تعزیرات و با توجه به رشد وحشتناک تعرفه های بخش خصوصی و فشار بر مردم، تعرفه هایی را برای بخش خصوصی تعیین کرد اما در عمل اجرا نشد لذا رشد این تعرفه های بخش خصوصی سهم زیادی در افزایش پرداخت از جیب مردم داشته است.
اختیارات نظام پزشکی 83 دلیل بسیاری از بی عدالتی ها
مقصودی علت این وضع را دادن اختیار تعیین تعرفههای بخش خصوصی و بیمارستانهای خصوصی به نهاد صنفی نظام پزشکی اعلام کرد.
به گفته این کارشناس اختیار تعیین تعرفهها در سال 83 از دولت گرفته شد و به نظام پزشکی داده شد که همان صنف پزشکان بوده و کاملاً در امر تعیین تعرفهها ذی نفع هستند و طبیعتاً میزان تعرفه ها را با توجه به منافع خود تعیین می کنند.
این کارشناس ادامه داد: مجموع این اتفاقاتی که رخ داده باعث شده است که میزان پرداخت از جیب مردم که در برنامه چهارم به 30 درصد میرسید نه تنها محقق نشده است بلکه به حدود 90 درصد رسیده است. اگر روند سال 82 به 83 ادامه پیدا میکرد و اختیار تعیین تعرفه های به بخش خصوصی داده نمیشد با روند نزولی موجود به میزان 30 درصد می رسیدیم اما محقق نشد.
او گفت: بعد از اتفاقی که در سال 83 رخ داد و پرداخت از جیب مردم با جهش مواجه شد و افزایش پیدا کرد در قانون برنامه پنجم نماینده های مجلس برای اینکه این مشکل را حل کنند اختیار تعرفه گذاری را از نظام پزشکی گرفته و آن را به دولت دادند اما متأسفانه اتفاق خاصی رخ نداد و دوباره تقریباً همان مسیر افزایش سهم مردم ادامه پیدا کرد.
وی درباره دلیل این امر و عدم اصلاح فاصله تعرفه های بخش خصوصی و دولتی اظهار داشت: علت این امر این است که متأسفانه در بخش های سیاستگذاری و شوراهای تصمیم گیری حوزه سلامت نیز پزشکان حضور جدی دارند و طبیعتاً مانع اصلاح امور می شوند و تعرفهها مانند سال 87 که پایین آمد کاهش نیافت.
پزشکان عمومی فقرای مدرک دار
کارشناس برنامه ثریا با تأکید بر کم بودن دستمزدهای پزشکان عمومی و اجحاف و ظلمی در حق آنان می شود اظهار داشت: عده ای با این بهانه که حقوقشان کم است خواستار افزایش بودجه ها و تعرفه ها هستند اما سرانجام این پول ها در جیب لایه نازک و قشر خاصی از پزشکان می رود و عملاً چیزی نصیب پزشکانی که به آنها ظلم می شود نمی گردد.
او با اشاره به میزان سهم بیمار و نیز بیمه ها در بخش دولتی و خصوصی گفت: بیمه ها وظیفه دارند در بخش دولتی تا 90 درصد تعرفههای دولتی را پرداخت کنند و 10 درصد را بیمار پرداخت کند. اما جالب است که در بخش خصوصی، بیمههای پایه تنها به همان اندازه 90 درصد تعرفه دولتی هزینههای بستری را تقبل میکنند و بخش بسیار زیادی از هزینه که با توجه به شکاف زیاد میان تعرفه های دولتی و خصوصی باقی می ماند مردم باید از جیب پرداخت کند و این همان عاملی است که میزان پرداخت از جیب مردم را به شدت بالا برده است.
زیرمیزی را برخی حق پزشکان می دانند!
کارشناس برنامه ثریا پ تأکید کرد: حدود 80 درصد خدمات بستری در بخش دولتی و 20 درصد در بخش خصوصی انجام میشود اما در دریافت هزینه ها این رقم برعکس است و حدود 80 درصد گردش مالی در بخش خصوصی و فقط حدود 20 درصد در بخش دولتی است.
مقصودی با استناد به اظهار نظرهای نمایندگان پزشکان در نظام پزشکی درباره واقعی نبودن تعرفه های خدمات در بخش خصوصی گفت: دکتر زالی رئیس سازمان نظام پزشکی اظهار نظر کرده است که "درآمد بالای پزشکان سرابی بیش نیست" و رئیس انجمن جراحان عروق ایران اظهار داشته استد که "تعرفه های پزشکی از دستمزد سلمانیها هم کمتر است" یا مشاور وزیر بهداشت در اظهار نظر دیگری اعلام کرده است" معضل زیرمیزی با تعرفههای فعلی به زودی حل نمیشود" این بدان معناست که مشاور وزیر عملاً زیرمیزی ها را توجیه می کند! همچنین در اظهار نظر دیگری نماینده وزارت بهداشت گفته است" نباید با زیرمیزی ها برخورد کرد".
مقصودی با اشاره به آماری در مورد نسبت درآمد پزشکان به سرانه درآمدی چند کشور در مقایسه با درآمد پزشکان در کشورمان ادعای پایین بودن درآمدهای پزشکان در کشورمان را به چالش کشیده و رد کرد.
وی گفت: میزان درآمد پزشکان به سرانه درآمدی در کشورهای آلمان 1.6، دانمارک 2، اسپانیا 2.4 ، در ایتالیا 2.6، انگلستان 3.1 و ... است و این در حالی است که در رقمی تعجب برانگیز نسبت درآمد پزشکان به درآمد سرانه در کشورمان ایران 37 برابر است که تفاوت بسیار بالایی با سایر کشور ها دارد.
۲ هزار پزشک با درآمد بالای ۵۰۰ میلیون
نماینده تیم تحقیق برنامه ثریا در انتهای ارائه کارشناسی خود با اشاره به آماری از درآمد پزشکان یکی از بیمارستان های معتبر سازمان تامین اجتماعی به بررسی صحت یا عدم صحت ادعای پایین بودن میزان درآمد پزشکان پرداخت.
وی با مقایسه درآمد پزشکان در این بیمارستان به ازای اشتغال تمام وقت به صورت ماهیانه با درآمد برخی مشاغل دیگر عمومی در جامعه اعلام کرد: اگر به صورت ماهیانه، دو برابر حقوق یک کارگر را یک میلیون تومان، حقوق تقریبی پرستاران حدود یک میلیون تومان، حقوق تقریبی یک مهندس ماهر و یک استاد دانشگاه 4 میلیون تومان باشد در بخش پزشکی حقوق یک متخصص ارولوژی 26 میلیون تومان، متخصص چشم 30 میلیون تومان، متخصص زنان و زایمان 31 میلیون تومان، متخصص گوش و حلق بینی 32 میلیون تومان، جراح قلب 38 میلیون تومان، ارتوپدی 49 میلیون تومان و جراح مغز و اعصاب 65 میلیون تومان ماهانه در بخش دولتی در آمد دارند اما باز هم اظهار می کنند درآمد آنها اندک است.
وی همچنین اظهار داشت: اگر اعداد اعلام شده در نمودار نشان داده شده را حدود 5 برابر کنیم که میزان اختلاف میان تعرفه های دولتی و بخش خصوصی است در آمد پزشکان در بخش خصوصی به صورت متوسط به دست می آید. یعنی یک جراح مغز و اعصاب در بخش خصوصی به طور متوسط در یک ماه حدود 300 میلیون تومان درآمد خواهد داشت.
مقصودی ادامه داد: جالب است اینکه در برخی اخبار اعلام شد که ما 300 پزشک در کشور داریم که بالای یک میلیارد تومان در ماه درآمد دارند و بخش اعظمی از آنها مالیات هم پرداخت نمی کنند و همچنین حدود ۲ هزار پزشک داریم که بالای 500 میلیون تومان در ماه درآمد دارند و پزشکانی هم داریم که به صورت معدود و شاخص که به شهادت برخی افراد مطلع و امین روزی 100 میلیون تومان درآمد دارند.
در کشور ما حقوق بیمار رعایت نمی شود
مقصودی در مورد رعایت حقوق بیمار از میهمان برنامه توضیح خواست؛ که فاطمه رخشانی معاون بهداشتی وزارت بهداشت گفت: پیش از اینکه بحث عدالت در سلامت بررسی شود باید این مسئله را بررسی کنیم که آیا از طرف مردم به خدمات رضایت دارند یا نه؟ یعنی اگر در سیستم سلامت ما بررسی شود؛ اگر مردم رضایتمندی لازم را ندارند باید قبول کنیم در جایی دچار مشکل هستیم.
وی تأکید کرد: لازمست اشاره کنم در آن نمودارهایی که شما نشان دادید اتفاقات عجیب و غریبی در حال رخ دادن است. یعنی در کشور ما عده ای به دلیل پرداخت هزینه های سلامت به فقر مطلق دچار میشوند؛ اکثر این افراد از دهک های پایین جامعه ما هستند
این مسئول گفت: برخلاف تصور ما که گمان میکنیم بیشتر هزینه ها به بستری شدن در بیمارستان مربوط میشود، اما این میزان، به هزینههای دارو باز می گردد؛ یکی از حقوقی که مردم در سیستم دارند، این است که بدانند بیماریشان چیست، خدماتی که دریافت می کنند چه چیزی است، بیماری با چه روشی قابل درمان است و به چه شیوهای باید عمل شود؛ اینکه مردم از بیماری خود و روش درمان آن آگاه نیستند سبب میشود هزینه های اضافهای را متحمل شوند.
ماجرای در آمدهای چند میلیارد تومانی
مجری برنامه در پرسش بعدی خود از آقای پزشکیان پرسید: برخی پزشکان ما درآمدی بالای 500 میلیون تومان دارند و برخی بالای یک میلیارد در ماه کسب می کنند، آیا این اخبار صحت دارد؟
مسعود پزشکیان، وزیر سابق بهداشت و درمان با اشاره به روند نا مناسب سیستم مدیریت درمانی کشور، علت اصلی مشکلات نظام سلامت را ضعف سیستم های مدیریتی در حوزه سیاست گذاری دانست.
وی آسیب شناسی این مسئله را فراجناحی دانست و افزود: در طول دوره دولتهای مختلف علت اصلی بروز شکاف جدایی مسئولان از مردم دانسته و افزود مادامی که مسئولین ما همچون مردم عادی با مشکلات درمان دست و پنجه نرم نکنند، نخواهند توانست با بی عدالتیهای سیستم درمان و مشکلات آن مواجه منطقی داشته باشند.
وی علت اصلی و ریشه مشکلات در سیستم سیاستگذاری را جدایی سفره مسئولان از مردم عادی دانسته و با اشاره به ترویج این ضد ارزش توسط مسئولان افزود وقتی مسئولی با تکریم یک پزشک در بخش خصوصی و پرداخت های غیر قانونی به وی او را تشویق و بزرگ می کند چرا باید پزشک دیگر که بعضاً استاد همان پزشک هم بوده است در بیمارستان دولتی خدمت کند و منتظر بیمه باشد تا نصف حقوق او را با چند ماه تاخیر بپردازد؟ در حالی که می تواند با فعالیت در بخش خصوصی و اخذ پول در یک روز معادل حقوق یک سال خود را کسب کند.
وی علت دیگر این مسئله را ضعف فرهنگی دانست و افزود: امروز اگر پزشکی بگوید من افراد را رایگان عمل میکنم باز هم مردم ما نسبت به او خوش بین نیستند و میخواهند پول اضافه پرداخت کنند. حال جامعه و مسئولان کدام امر را ترویج میکنند؟ مسلماً پزشکی که پول بیشتر دریافت کرده است!
پزشک ها چرا در بخش دولتی نمی مانند؟
وزیر سابق بهداشت نیز در پاسخ به سوال مجری درباره درجه بی عدالتی در جامعه پزشکی و نظام سلامت پاسخ داد هیچ شکی در این نیست که نظام سلامت و نظام پزشکی ما به شدت نا عادلانه است. پزشکانی هستند که پس از گذراندن دوره های طولانی تحصیلات ناچار باید دوره های طولانی مدتی را در مناطق محروم به عنوان طرح پزشکی سپری کنند در حالی که پرداختی به آنها و تکریم دولت اصلاً متناسب با زحمات آنها نیست.
وی افزود: در برخی روستاها و مناطق محروم پرداختی یک میلیون تومان دستمزد پزشک بعضا تا 7 ماه به تعویق می افتد و گاهی نیز 4۰ درصد آن پرداخت می شود. در چنین شرایطی که عوامل ضد تشویقی برای پزشکان لحاظ گشته، ماندن پزشک در بخش دولتی دیوانگی است.
پزشکیان عمق این بی عدالتی را بیشتر از این موارد دانسته و افزود: چرا باید برخی متخصصان ما شکاف درآمدی تا 80 برابر داشته باشند در حالی که تمام آنها به یک میزان زحمت کشیدهاند و درس خوانده اند. چرا باید دستمزد پزشکان در بخش های مختلف خصوصی و دولتی تا 40 برابر تفاوت داشته باشد. این مصداق بی عدالتی است ما باید بپذیریم که سیستم سلامت را رها کرده ایم. اگر این را پذیرفتیم می توانیم به رفع این مشکل ، امیدوار باشیم.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد