سرقت، نتیجه شرایط اجتماعی است

وی ادامه می‌دهد: در سرقت‌های منجر به اجرای حد، شرایط مختلفی بررسی می‌شود. در واقع باید 16 شرط برای اجرای حد در سرقت وجود داشته باشد که شامل شرایط سارق، مال مسروقه و... است.

او درباره برخی باندهای سرقت که چند فقره دزدی در پرونده‌شان دارند، توضیح می‌دهد: به طور معمول هر یک از متهمان چنین پرونده‌هایی به تناسب جرمی که مرتکب شده، به اشد مجازات محکوم می‌شود. در این سرقت‌ها چون تعداد سارقان و دزدی‌ها زیاد است و مرتکبان این نوع سرقت‌ها به مشارکت در جرم محکوم می‌شوند، باید برای رضایت مالباختگان اقدام کنند. در چنین شرایطی شاکی می‌تواند به چند سارقی که در سرقت اموالش مشارکت داشته‌اند، مراجعه کند و مالش را پس بگیرد.

هاشمیان در پاسخ به این پرسش که آیا فرقی می‌کند سارقی بسادگی و از در وارد شود یا این‌که از دیوار بالا برود یا در و پنجره را بشکند، می‌گوید: به طور معمول نحوه ورود به مکان در مجازات فرقی ندارد. صرف ورود به خانه مردم جرم است و حتی اگر مالی سرقت نشود به عنوان ورود به عنف قابل پیگیری است و مجرم را می‌توان به مجازات قانونی محکوم کرد اما ممکن است وقتی سارق از پنجره وارد می‌شود، تخریب صورت بگیرد و وقتی بحث تخریب مطرح می‌شود، مجازات جداگانه‌ای برای آن در نظر گرفته خواهد شد.

همچنین قانونگذار در قانون جدید، بحثی را در قالب شروع به جرم مطرح کرده است یعنی اگر فردی به قصد سرقت وارد خانه شود اما مالی را نبرد، مجازات شروع به جرم برایش در نظر گرفته می‌شود.
یکی از سوالاتی که مردم همیشه با آن مواجه‌اند، این است که اگر دزدی وارد خانه‌شان شد، در برابر او مجاز به انجام چه اقداماتی هستند؟ بازپرس دادسرای ناحیه 27 تهران در این باره شرح می‌دهد: در اینجا بحث مشروعیت دفاع مطرح‌ می‌شود و در کل می‌توان گفت اقدام صاحبخانه باید مشروع باشد. این مشروعیت در پرونده‌های مختلف متفاوت است؛ مثلا گاهی صاحبخانه می‌تواند سارق را با یک لگد به زمین بیندازد و او را دستگیر کند و تحویل مراجع قضایی بدهد ولی گاهی دیده شده است صاحبخانه پس از دستگیری سارق، او را می‌کشد که دیگر نمی‌توان نام این کار را دفاع مشروع گذاشت. در واقع در برابر سارق به اندازه‌ای می‌توان خشونت به خرج داد که مشروع و عقلایی باشد. این‌که میزان دفاع چقدر است، خط‌کشی نشده و در واقع براساس این معیار، مقداری از خشونت مجاز است که فرد از خودش دفع ضرر کند و مجرم را تحویل مقامات قانونی بدهد.

هاشمیان همچنین درباره دلایل و عوامل دخیل در جرم سرقت خاطرنشان می‌کند: سرقت، نتیجه وضع اجتماعی است. ما پرونده‌های زیادی داریم که سارق به دلیل نیاز مالی، مرتکب جرم شده است. هرچند برخی از سارقان، مجرمان به عادت هستند و در هر شرایطی دست به سرقت می‌زنند اما خیلی از سرقت‌ها به علت مسائل مالی است.

این مقام قضایی، راهکارهای کاهش سرقت را این‌گونه شرح می‌دهد: برای کاهش جرم فقط یک شاخص را نمی‌توان پشنهاد کرد. مثلا بستن در و پنجره یک راه است اما برای پیشگیری از جرم، در کنار آن فرهنگسازی هم لازم است. ما الان خرده فرهنگ‌هایی داریم که سرقت را بد نمی‌دانند. گروهی از هموطنان که نامی از آنها نمی‌برم چنین طرز تفکری دارند و معتقد هستند سرقت کار بدی نیست. به این دلیل است که رسانه‌ها بویژه صدا وسیما باید فرهنگسازی کنند. در کنار آن اقدامات پیشگیرانه شخصی نیز باید انجام شود.

آگاهی دادن به سارقان که چه مجازاتی در انتظارشان است، همچنین برخوردهای شدید قانونی می‌تواند موثر باشد. به همین دلیل است که می‌گویم باید دنبال چند شاخص گشت نه صرفا یک مورد. وقتی همه اینها انجام شود می‌توان انتظار داشت که جرم سرقت کاهش یابد.

وی اضافه می‌کند: همه سارقان، سارقان به عنف نیستند و خیلی از سارقان، دزدان معمولی هستند که بیشتر هدفشان بردن اموال است و اگر ببینند که خانه‌ای دارای استحکامات بیشتری است اصلا سراغ آن نمی‌روند کما این‌که در مورد خودرو هم همین طور است و ما شاهد آن هستیم که تعداد سرقت‌های پراید خیلی بیشتر از تعداد سرقت‌های مثلا بنز است چون بنز ایمنی‌های حداقلی را دارد و سارق دنبال آن نمی‌رود مگر این‌که خیلی حرفه‌ای باشد ولی چون خودروهایی مانند پراید ایمنی ضعیفی دارند، بیشتر مورد سرقت قرار می‌گیرند. افزایش ایمنی می‌تواند از افزایش سرقت‌ها جلوگیری کند. در مورد سرقت خانه هم استفاده از دوربین مدار بسته و نصب نرده می‌تواند بازدارنده باشد. تجهیزات ایمنی حتی در صورت بازدارنده نبودن باعث بالا رفتن ریسک سرقت و افزایش احتمال دستگیری سارق می‌شود. مثلا ما در اینجا روزی ده‌ها سرقت پراید داریم اما مدتی قبل یک بی.ام.وی سرقت شده و حتی جی.پی.اس خود رو را هم برداشته بودند اما جی.پی.اس دوم فعال شده بود و سارقان از وجود آن خبر نداشتند و همین امر باعث دستگیری متهمان شد. این خودش به نوعی پیشگیری از سرقت محسوب می‌شود.

او به مردم برای این‌که طعمه سارقان نشوند پیشنهاد می‌کند: اولین اقدام باید مجهز کردن خانه و خودرو به وسایلی مانند دزدگیر، نرده و قفل فرمان و قفل‌های محکم‌تر باشد. در اصطلاح بهتر است مردم مال خود را محکم نگه دارند. این اولین اقدام پیشگیرانه می‌تواند باشد. دومین اقدام هم بحث قانون است که باید از طریق سیستم قضایی و انتظامی پیگیری شود.

وی ادامه می‌دهد: وظیفه جامعه هنری با حمایت بخش دولتی این است که فیلم بسازند، با مردم مصاحبه و از شکات گزارش تهیه کنند. لازم است از هر دو گروه سارق و مالباخته که درگیر سرقت می‌شوند گزارش تهیه شود تا هر بخش از برنامه پیام خاصی برای مخاطب داشته باشد؛ مثلا به مردم بگویند با فلان شیوه اموال خود را محافظت کنید و به سارقان هم بگویند که چه چیز در انتظارشان است. الان در مورد مواد مخدر خیلی اطلاع‌رسانی می‌شود اما در مورد سرقت آن طور که باید، اطلاع‌رسانی رسانه‌ای انجام نمی‌شود و این در حالی است که فراگیری آن خیلی زیاد است.