وقتی وضع هورمون‌ها مختل می‌شود

بنابراین مهم است بدانیم چه زمانی هورمون‌ها از وضع عادی خارج می‌شود و تعادلشان به هم می‌خورد. یعنی باید علائم ناشی از تعادل نداشتن هورمونی را بشناسیم و بدانیم در مواجهه با آنها چه کاری باید انجام داد.

بسیاری از خانم‌ها که نگران این موضوع هستند، تصور می‌کنند اختلالات هورمونی فقط با بروز مشکلاتی در وضع عادت ماهانه مشخص می‌شود؛ در صورتی که این مورد فقط یکی از نشانه‌های نداشتن تعادل هورمون‌هاست و در کنار آن ممکن است موارد دیگری هم وجود داشته باشد؛ البته نکته مثبت این است که می‌توان با تغییرات ساده و روش‌های درمانی خاصی این مشکلات را تا حد زیادی برطرف کرد و به همین دلیل هم متخصصان توصیه می‌کنند پس از روبه‌روشدن با نشانه‌های نداشتن تعادل هورمونی حتما به پزشک مراجعه کنید.

تغییرات هورمونی قبل از بلوغ و نزدیک دوره یائسگی

علائم ناشی از تغییرات هورمونی میان خانم‌ها در سنین مختلف، متفاوت است. دکتر فرناز مشیری با بیان این مطلب، می‌گوید: شروع تغییرات هورمونی در سنین پایین و قبل از بلوغ با نشانه‌هایی مانند افزایش رشد قدی و نمایان‌شدن صفات ثانویه جنسی مشخص می‌شود و پس از آن بلوغ اتفاق می‌افتد.

زمانی که فرد به بلوغ می‌رسد به این معنی است که تغییرات هورمونی در بدنش ایجاد شده، اما آن‌طور که دکتر مشیری، جراح و متخصص زنان و زایمان به جام‌جم می‌گوید: تا زمانی که این تغییرات هورمونی کامل شود و تخمک‌گذاری صورت بگیرد، ممکن است اختلالاتی در وضع عادت ماهانه وجود داشته باشد که این دوره حتی می‌تواند چند سال هم ادامه یابد و دقیقا شرایطی مانند این در دوره یائسگی هم اتفاق می‌افتد. بنابراین تغییرات هورمونی در سنین قبل از بلوغ و همین‌طور برای کسانی که نزدیک به دوره یائسگی هستند، با بی‌نظمی و بروز اختلال در عادات ماهانه مشخص می‌شود.

این وضع را پیگیری کنید

درست است که اختلالات هورمونی می‌تواند با بروز مشکلاتی در وضع عادات ماهانه خودش را نشان دهد، اما این مطلب نباید باعث شود فردی که قاعدگی‌های نامرتب دارد، چنین موضوعی را ساده بگیرد.

دکتر مشیری نیز با تاکید بر این موضوع، یادآور می‌شود: هرگونه تغییری در وضع قاعدگی خانم‌ها باید پیگیری شود و لازم است ابتدا مطمئن شویم هیچ‌گونه مشکل مهمی در این زمینه وجود ندارد. فقط در این مواقع است که می‌توان وضع هورمونی و اختلالات قاعدگی را به شرایط قبل از بلوغ یا یائسگی ارتباط داد.

از بلوغ تا یائسگی

بسیاری از مشکلاتی که برای خانم‌ها پیش می‌آید در سنین بین بلوغ و یائسگی است. در این سال‌ها هم اختلالات هورمونی و نامتعادل‌بودن هورمون‌ها می‌تواند با علائمی نمایان شود که به گفته دکتر مشیری، اختلالات قاعدگی، ریزش موی شدید و کدرشدن پوست از جمله این موارد است.

علاوه بر اینها، این متخصص زنان و زایمان می‌گوید: ایجاد جوش‌هایی روی صورت یا حتی روی بازوها، گردن و پشت، رویش موهای زائد که اغلب دور سینه، زیر چانه و بالای شکم ایجاد می‌شود و همین‌طور ضخیم‌شدن کل موهای بدن از دیگر نشانه‌هایی است که در اثر اختلالات هورمونی رخ می‌دهد.

زمانی که این خانم‌ها سونوگرافی می‌کنند هم معمولا تخمدان‌هایشان بزرگ شده و کیست‌های ریزی در آن دیده می‌شود. این پزشک متخصص با اشاره به این موضوع، ادامه می‌دهد: معمولا بیماران برای این کیست‌ها به جراحی نیاز پیدا نمی‌کنند. در واقع، به دلیل اختلالات هورمونی و با توجه به این‌که تخمک‌گذاری اتفاق نمی‌افتد، تخمدان‌ها خیلی سفت و بزرگ می‌شود و به همین دلیل تخمکی که در هر دوره باید آزاد شود، به صورت کیست کوچکی باقی می‌ماند.

وی می‌افزاید: تمام این موارد مجموعه علائمی است که می‌تواند نشان‌دهنده اختلالات هورمونی در سنین جوانی باشد و حتما باید مورد توجه قرار گیرد و پیگیری‌های لازم در موردشان انجام شود.

البته ممکن است فردی فقط با یکی از این نشانه‌ها مواجه شود و شخص دیگری تمام این علائم را همراه با هم داشته باشد که به گفته این متخصص زنان و زایمان در هر صورت مراجعه به پزشک ضروری است و نباید این وضع را نادیده گرفت.

بنابراین شخصی که صورتش دائم جوش می‌زند و جوش‌هایی مانند آکنه روی پوستش وجود دارد، باید بداند ممکن است این وضع پایه و اساس هورمونی داشته باشد. در نتیجه اگر با استفاده از داروهای موضعی بخواهد مشکل پوستی‌اش را برطرف کند، مدتی شرایط بهبود خواهد یافت ولی دوباره همه چیز به حالت اول باز می‌گردد.

درمان‌هایی متفاوت برای اختلالات هورمونی

دکتر مشیری درباره روش‌های درمانی می‌گوید: براساس سن و سال هر فرد باید از روش‌های درمانی خاصی کمک گرفت. در صورتی که مشکل اصلی ایجادکننده این وضع مشخص شود هم می‌توان اختلال و عوارض ناشی از آن را برطرف کرد.

این متخصص زنان و زایمان یادآور می‌شود: مسائل مختلفی می‌تواند زمینه‌ساز بروز اختلالات هورمونی باشد که وضع ژنتیکی، تغذیه، استرس‌، ورزش‌های خیلی سنگین یا کاهش وزن‌های شدید و تغییرات آب و هوایی از جمله آنهاست. بنابراین با مشخص شدن عامل به وجود آورنده مشکل و برطرف‌کردن آن می‌توان وضع را بهبود بخشید.

وی با تاکید براین‌که هرگونه اختلال و به هم خوردن تعادل در هورمون‌های بدن باید مورد توجه قرار گیرد و به پیگیری نیاز دارد، توصیه می‌کند: همه خانم‌ها و بخصوص کسانی که بیشتر از 40 سال دارند، این اختلالات و نشانه‌ها را جدی بگیرند و حتما در صورت مواجهه با آن به پزشک مراجعه کنند.

همچنین توصیه می‌شود کسانی که بالای 40 سال هستند خودسرانه از قرص‌های پیشگیری از بارداری که یکی از انواع قرص‌های هورمونی است، استفاده نکنند، زیرا مصرف این داروها احتمال جمع‌شدن لخته در رگ و در نتیجه بروز سکته مغزی و قلبی را افزایش می‌دهد.

نیلوفر اسعدی‌بیگی ‌/‌ گروه سلامت