بیش از ده سال قبل برای اولین بار شایعاتی درباره توسعه برنامه هستهای ایران منتشر شد و همین، دستمایه فشارهای سیاسی بر کشورمان شد؛ فشارهایی که در فرجام به تصویب قطعنامههای شورای امنیت علیه کشورمان منتهی شده و تحریمهایی را به اقتصاد ما تحمیل کرده است.
با این همه طی شش ماهه اخیر، گامهای بلندی برای رفع چالش هستهای میان ایران و برخی کشورهای مدعی در این رابطه برداشته شد. گامهایی که پیش از این در آلماتی و بغداد نتوانسته بود به فرجام روشنی برسد، امسال در ژنو به نتیجه رسید و حاصلش توافقنامهای شد که هشت امضا پای آن قرار داشت: امضای نمایندگان دولتهای ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه، چین، انگلیس، آلمان و فرانسه. بر اساس این توافقنامه که برای «رسیدن به راهحل جامع بلندمدت و مورد توافق طرفین» و با هدف «تضمین کردن صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران» امضا شد، طرفین «به صورت داوطلبانه» متعهد شدند اقدامات متقابلی را به عنوان گام اول یک راهحل جامع انجام دهند.
با وجود این که گام نخست برای رسیدن به توافقی نهایی در زمانی نهچندان طولانی برداشته شد، اما انتقادات داخل و خارج کشور نسبت به این توافقنامه نشان داد که دشواریهای بسیاری برای حل و فصل نهایی این پرونده در پیش است. این سوی مرزها، عدهای گفتند که در این توافق ایران همه چیز داده و هیچ چیز به دست نیاورده و آن سوی مرزها، برخی تندروها و مقامات صهیونیست فریاد سردادند که ایران همه چیز به دست آورده و هیچ امتیازی نداده است.
حالا وین، ایستگاه تازه مذاکرات هستهای شده و سال آینده باید دید که چگونه گام اول برداشته شده در ژنو، تبدیل به گام پایدار و نهایی برای بسته شدن پرونده هستهای کشورمان میشود. دیپلماتها میگویند که روزهای سختی در پیش است، اما لبخندهای دیپلماتیک حکایت از امیدواریهایی دارد؛ امیدواریهایی که هرچند هنوز شکننده است، اما مانع آن شده که گفتوگوها متوقف شده ، به سرنوشت سالهای گذشته دچار شود.
یوسف آبشاریان/ جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد