محمد جواد لاریجانی در نشست خبری امروز سه شنبه خود گفت: ما با گزارشگری مشکلی نداریم اتفاقاً گزارشگری بدون تبعیض را حمایت میکنیم و ما از ابداع کنندگان آن در سازمان ملل بودهایم. گزارشگر سازمان ملل نباید این کار را بکند. ما تعیین گزارشگر را غیرموجه میدانیم. غربیها دوستانی در منطقه دارند که یک بار هم انتخابات نداشتهاند یا در بحرین مردم برای انتخابات عادلانه اعتراض میکنند اما کسی نگران آنها نیست.
دبیر ستاد حقوق بشر قوهقضاییه خاطرنشان کرد: گزارشگر ویژه پروندهسازی میکند و اطلاعرسانی عمومی کرده که هرکسی میخواهد علیه ایران گزارش دهد با بلیت رایگان و اقامت یک هفتهای رایگان در برلین میتواند این کار را انجام دهد و تنها جواب گزارشگر این است که من احساس کردم که اینها راست میگویند. او در گزارشش اسم 7 نفر را داده است که به راحتی در تهران زندگی میکنند. دفاع از تروریست و توهین به اسلام موارد دیگری است که در گزارش احمد شهید است و دوست ندارم به آن بپردازم.
لاریجانی ادامه داد: انتخابات شکوهمند امسال حقیقتاً حماسه سیاسی بود و نتیجه دموکراسی چندین ساله انقلاب اسلامی بود. قطعا کسانی که در دنیا دوست ندارند ملتی مستقل باشد از این امر خشنود نبودند. رئیسجمهوری فرهیخته و توانمند برگزیده شد. فضای تعامل و نشاط چشمگیری در کشور پیدا شد.
وی گفت: رئیسجمهور گفتمان جدیدی ایجاد کرد. دشمنان ما دوست نداشتند این اتفاقات را ببینند و عجیب نبود هجمههای جدیدی ایجاد کنند. ملت نباید از این هجمه تلخکام باشد. تجربه 35 ساله نشان داده که مردم و مسئولان از نظام دفاع میکنند اما مردم باید ریشه تحرکات را بشناسد.
لاریجانی درباره هجمههای حقوق بشری علیه ایران گفت: مسئله حقوق بشر چیز جدیدی نیست و 35 سال گذشته مردم با این چرخه باطل آشنا هستند و دامنه تبلیغات غربیها بالا و پایین میشود. در هفتههای اخیر دور جدیدی ایجاد شد و معمولا ًبا گزارش گزارشگر ویژه ایجاد میشود. به طور خلاصه میگویم این اتهاماتی که به عنوان گزارش نسبت به حقوق بشر ایران مطرح شده دارای رسواییهای بزرگ و اشکالات فراوان است. ماهیت نظام مورد توهین قرار گرفته است. از حدود اسلامی مانند قصاص تا مبارزه با مفاسدی چون همجنسبازی مورد تعرض قرار گرفته است و اتهامی چون نقض حقوق بشر به آن زدهاند. ثانیاً توهین به مقدسات امری عادی شمرده شده است و گفتند نباید کسی به خاطر توهین به پیامبر مورد تعقیب قرار گیرد.
وی افزود: آیا مسئولان ما با کسانی که ناآرامی در غرب ایجاد کردند حمایت کردند و درباره آن موضعگیری کردند؟ از یک طرف میگویند درباره امنیت خود نباید حساس باشید اما درباره امنیت خود هیچ مرزی قائل نیستند. در ناآرامیهای انگلیس که سال گذشته رخ داد طی 24 ساعت حکم صادر میکردند. این اتفاق نادر مانند دادگاه صحرایی بود. دختری را به اتهام تشویق به ناآرامی در سایت خود به 2 سال زندان حبس محکوم کردند.
دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه گفت: اینها از تروریسم در کشور ما حمایت میکنند تمام کسانی که در سابقه آنها انفجار مسجد و مدرسه و عملیات تروریستی است، مدافع حقوق بشر معرفی میکنند. 4 نفر را به دروغ کسانی معرفی کردهاند که به دلیل تلاش برای تماس با سازمان ملل به اعدام محکوم شدهاند در حالی که اینها 4 عضو پژاک بودند که در ترور و دپوی سلاح نقش داشتهاند.گویا حقوق بشر مدنظر آنها باید با تروریسم تعریف شود. این گزارشها را فقط ترفند رسانهای و ناشی از خشم غرب از دستاوردهای ایران میدانیم و قاطعانه مقابل آنها ایستادگی میکنیم.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه ستاد حقوق بشر چه اقدامی در برابر اتهامات غرب درباره حقوق بشر دارد گفت: این اتهام زنیها چرخهای است که همدیگر را تکمیل میکنند. ستاد حقوق بشر با حضور 5 وزیر امور خارجه، کشور، اطلاعات، دادگستری و ارشاد و مسئولان مختلف دیگر تشکیل میشود. نظارت پیگیری و هدایت استراتژیهای نظام در دستور کار این ستاد است. تمام اتهامات وارده به کشور را با دقت و تفسیر حرفهای پاسخ دادهایم و به سازمان ملل فرستادهایم. آنها در شورای حقوق بشر مانند آژانس انرژی اتمی رفتار میکنند و ما تمام پاسخها را کامل و دقیق دادهایم و مورد قبول هم واقع شده است. آمریکاییها دیدند این روش جواب نمیدهد به همین دلیل سراغ اقدامات تبلیغاتی رفتهاند.
وی افزود: ما نباید نگران و تلخ کام باشیم و قاطعانه از مواضع حق خود دفاع میکنیم نه سرزنش کسی ما را باز میدارد و نه احساس ضعف میکنیم.
لاریجانی در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره منشور حقوق شهروندی در دولت گفت: این اقدام کار مثبتی است و با افراد مرتبط مخصوصاً دکتر امینزاده همکاری وسیعی داریم و نهایتاً مشارکت را میکنیم از نظر محتوا و قانونی مسیر خوبی را طی کند و صرفاً یک موضع موقت نباشد.بخشهایی از آن جهات قضایی دارد که از طرف قوه قضاییه باید در قالب لایحه به دولت ارائه شود. این منشور باید کارآمد باشد.
وی افزود: در دوره قبل قوه قضاییه لایحه دفاع از حقوق شهروندی به مجلس رفت و سازوکار مناسبی طی آن در قوه قضاییه ایجاد شد. پیشنویس منشور جدید به ستاد ارسال شد و باید بعد از رایزنیها جهاتی که نیاز به قانون دارد باید از طرف قوه قضاییه به دولت و نهایتاً مجلس ارسال شود.
دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه در پاسخ به سوالی درباره انتشار اخباری در زمینه گفتوگوی وزارت امور خارجه با طرف غربی درباره مسائل حقوق بشری و همنوایی عدهای در داخل کشور با گزارش احمد شهید اظهار داشت: وزارت خارجه عضو ستاد حقوق بشر و مسئول پیگیری جهات دیپلماسی حقوق بشر است. این اتفاق مسئله جدیدی نیست و جزو وظیفه ذاتی این وزارتخانه است.
وی ادامه داد: درباره ملاقات با محکومان امنیتی نیز در رفتار اشتون رئیس قوه قضاییه موضع دستگاه قضایی را اعلام کرد. ما اساساً با ملاقات حتی در زندانها مخالف نیستیم و عملکرد سابق ما این ادعا را تأیید میکند اما موضوع مهم عدم هماهنگی با میزبان است که اقدامی نادرست است و باید قبلاً با دستگاههای مسئول هماهنگی میشد. ما با رفتار جسارتآمیز دول غربی مشکل داریم و آن را اتفاقی نمیدانیم و با آن مقابله میکنیم.
لاریجانی در پاسخ به پرسشی درباره آمار 8 هزار اعدامی در کشور و امضای حکم 2 هزار اعدام توسط رئیس قوه قضاییه گفت: این آمار دقیق نیست اما تعداد اعدامیها زیاد است و 80 درصد اعدامیها مربوط به موادمخدر است. قانونی در مجمع تشخیص مصلحت نظام تصویب شد که در راستای تشدید مجازات مرتبط با موادمخدر بود. شخصاً نظرم این است که باید مسئله اعدام را جدیتر برخورد کنیم؛ اعدام را برنداریم بلکه صرفا سران مافیا را اعدام کنیم. کشورهای غربی باید در زمینه موادمخدر با ایران کمک کنند.مرز 800 کیلومتری با افغانستانی داریم که به برکت حضور ناتو کشت موادمخدر 4 برابر شده است. شاید فرماندهان ناتو خسته شدهاند و عصرها نیاز به مصرف موادمخدر دارند. ما با هزینههای فراوان مالی امنیتی و جانی، منتظر تشکر غربیها بودیم نه اینگونه هجمهها.
وی ادامه داد: اگر کسی در ایران موادمخدر را توسعه و توزیع دهد ما با آن برخورد میکنیم. مسائل حقوق بشر حول حفظ کرامت انسان میچرخد و یکی از معضلات مرتبط با کرامت انسانی موادمخدر است. عجیب است غربیها مدعی کرامت انسانی هستند اما با اعدام محکومان موادمخدر مخالفت میکنند. اما باید بگویم آماری که مدعی شدید صحت ندارد.
لاریجانی ادامه داد: بخشی دیگر از اعدامها مربوط به قصاصی است که حکمی خصوصی است هر چند مسئولان تمایل کلی نسبت به آن ندارند و با وجود صدور حکم اعدام، برای جلب رضایت خانواده شاکی تلاش میکنند.
دبیر ستاد حقوق بشر ادامه داد: گزارشی کتبی درباره حقوق بشر به ما فرستادند که جواب کتبی به آن داده شد و زمانی برای ارائه توضیحات شفاهی در نظر میگیرند که مسئولان مربوط به آن جواب میدهند. احمد شهید مرتب میگوید چرا مرا به ایران راه نمیدهند در حالی که همین طوری 3 هزار اتهام به ایران زده و مدعی است 6 هزار روز کاری زمان برای حل این مسائل نیاز دارد در حالی که میگوید من 3 روزه همه این مسائل را جمع میکنم.
لاریجانی درباره گزارش آمانو و احمد شهید که منابع تغذیه آنها داخلی و حتی از داخل زندانها بوده است و نامی از آنها ذکر نمیشود، گفت: از داخل زندانها زندانیان مطالبی را میفرستند و ما اصلاً نگرانی نداریم در این خصوص موضوع مخفی نداریم هر چند این امر خلاف رویه بینالمللی است و زندانیان باید ارتباطشان با خارج قطع باشد. نکته مثبت این است که آنها میدانند ما نگرانی از این امر نداریم. رویه بینالمللی این است که مسئولان خارجی برای پیگیری گزارشها باید قراین صدق آن را بررسی کنند که مثلاً کسی که مدعی زندانی شدن است، آیا واقعاً در زندان به سر میبرد. بعد باید این موضوع را به کشور متبوع اعلام کنند تا مسئولان آن کشور پاسخ مربوط را بدهند و در نهایت با ارزیابی دو طرف، بررسی میدانی کنند اما گزارشی که سر و ته ندارد و با بلیت رایگان به برلین تهیه شده، پروندهسازی است و ایران میتواند علیه احمد شهید در شورای حقوق بشر اعلام جرم کند.
وی ادامه داد: طی نامهای به خانم پیلای این موضوع را اعلام کردیم و مورد قبول قرار گرفت و قرار بود پیگیری شود اما در عمل چیزی ندیدیم. به کمیساریای عالی حقوق بشر که بالاترین موضع حقوقی را دارد در 6 محور اشکالات حرفهای را اعلام کردیم. ما با گزارشگری مخالفتی نداریم و تنها میخواهیم واقعیت اعلام شود. رکورد ما بهتر از آمریکاییهاست. کاری که ما با زندان کهریزک کردیم و کاری که آمریکا با زندان گوانتانامو کرد را مقایسه کنید ببینید چه کشوری بهتر عمل کرده است.
دبیر ستاد حقوق بشر درباره اینکه چرا به نشست ژنو نرفتید، گفت: برنامههای مشارکت را اعلام میکنیم، سال آینده مکانیزم یو پی آر را اعلام میکنیم و رکورد حقوق بشر را هر 4 سال یکبار ارائه میکند الآن گزارش 4 ساله ما آماده است و قصد دارم در اجلاس بعدی شرکت کنم. با دوستان مختلف در نهادهای مختلف تقسیم کار میکنیم. شورای حقوق بشر سالانه 4 جلسه دارد و برای من مقدور نیست در تمام جلسات شرکت کنم. در آمریکا دو سال پیاپی هیئت ما را اجازه ورود ندادند.
وی درباره اینکه برخی در نظر دارند ستاد حقوق بشر را از قوه قضاییه جدا کنند، گفت: حقوق بشر سه لایه مجزا در کشورهای مختلف دارد که در ایران دارای لایه حکومتی است. لایه دوم نهادهای مدنی است که در ایران هم وجود دارند و ما مشوق آنها هستیم. لایه سوم نهاد ملی است که دولت تصویب میکند و پیشنویس آن آماده شده و به زودی به مجلس میرود. این ستاد نهادی حکومتی است و دستگاههای مختلفی در آن حضور دارند. فعالیت همه نهادها که عضو ستاد هستند مورد حمایت ستاد حقوق بشر است و فعالیتها موازی نیست. این تقابل به هیچ وجه معنادار نیست. فضای همدلی وجود دارد و ادامه مییابد.
لاریجانی درباره دیدارهای نمایندههای غربی با برخی افراد، و اینکه آیا مسئولان ایرانی هم میتوانند اینگونه در سفرهای خارجی عمل کنند، گفت: عرف این است که کسی که به میهمانی میرود موجب ناراحتی میزبان نشود. مسئولان ما هم که میروند تاکنون سابقه نداشته که با محکومان دیدار کنند و تمام دیدارها با هماهنگی بوده است. این عرف باید در ایران هم رعایت شود. یک هیئت امسال به کانادا رفت و خواست با گروهی از سرخپوستان مخالف دولت کانادا دیدار کند که مسئولان کانادایی آنها را از وسط جلسه خارج کرده و به فرودگاه برده و از کشور خارج کردند. ما با کسی شوخی نداریم و کسان که به ایران میآیند باید حرمتها را حفظ کنند. دخالت در مسائل ایران امری مفتضح است و اینکه با کسانی که موجب آشوب شدهاند یا تروریست بودهاند اصلاً قابل قبول نیست و خلاف عرف و منش است.
وی افزود: ما اگر تصمیم داشته باشیم برخورد کنیم «ایکیثانیه» با آنها برخورد میکنیم.
لاریجانی درباره اینکه درباره مسائل حقوق بشر هم مثل مسائل هستهای مذاکره کند گفت: ما همیشه در این زمینه مذاکره کردهایم قرار بود به جای محکوم کردن متقابل در سازمان ملل پشت میز مذاکره بنشینیم. ادامه داشت تا اینکه دیدند مذاکره به دردشان نمیخورد، شروع به اقدامات قبلی در سازمان ملل کردند. حقوق بشر امری جهانی نیست و نمیشود که غربیها شیوه مورد نظر خود را به بقیه القا کنند. مذاکره با کشورهای قبلی از قبل بوده است. وصل مذاکرات حقوق بشر به مسائل هسته ای یک توطئه است. وقتی دیدند با مانور دیپلماتیک مسائل را حل کردهایم میخواهند تحریمها را به مسائل دیگر متصل کنند. این مسائل به خاطر شکست آنها در مذاکرات صادقانه ما در بحث هستهای است. آمادگی ما برای تقابل در مسئله حقوق بشر این نیست که آنها خودشان را تحمیل کنند بلکه همه در یک سطح مساوی حضور داشته باشند. ما از بحث حقوق بشری فرار نمیکنیم بلکه آنها تحمل صداقت ما را ندارند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد