چرا آمریکا به شهروندان واشنگتن «حق رأی» نمی‌دهد؟

کمیته حقوق بشر در این گزارش با استناد به ماده 25 میثاق حقوق مدنی و سیاسی، «نگرانی خود را از محروم نگه داشته شدن ساکنان واشنگتن از حق خود برای انتخاب نماینده صاحب رای در مجالس نمایندگان و سنای آمریکا ابراز داشته است». این کمیته همچنین به صراحت خطاب به دولت آمریکا نوشته است که «باید به ساکنان واشنگتن حق رای اعطا شود».

646 هزار نفر ساکنان واشنگتن از حق رای و داشتن نماینده در کنگره این کشور محروم هستند و اعتراض های آنان در رابطه با نقض ابتدایی ترین اصل دموکراسی یعنی «هر نفر یک رای»، تاکنون نتیجه ای در بر نداشته است.

بر اساس بند 25 میثاق حقوق مدنی و سیاسی که آمریکا یکی از امضا کنندگان آن است، «هر انسانی حق دارد در اداره امور عمومی بالمباشره یا بواسطه نمایندگانی که آزاد انتخاب می شوند شرکت نماید و همچنین در انتخابات ادواری رای بدهد و انتخاب شود».

با توجه به محرومیت مردم واشنگتن از «شرکت در اداره امور کشورشان» و «شرکت در انتخابات»، کمیته حقوق بشر سازمان ملل متحد، دولت آمریکا را ناقض این حقوق ابتدایی بشریت خوانده و خواستار تغییر این وضعیت شده است.

به عقیده کارشناسان و ناظران سیاسی، ظاهرا این محرومیت ریشه در سیاست های نژادپرستانه دولت آمریکا دارد. بر اساس آمارهای موجود بیش از 60 درصد مردم واشنگتن از نژاد سیاه آفریقایی هستند و احتمال می رود علت اصلی محروم ماندن ساکنان این شهر از حق رای، رنگ پوست آنان باشد. مردم این شهر از بدو پیدایش کنگره در سال 1791 از حق رای محروم بوده اند اما پس از 170 سال تلاش در سال 1961 موفق شدند که حکومت مرکزی را قانع کنند تا به آنها اجازه داده شود در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنند و در یکی از دو مجلس کنگره (مجلس نمایندگان) نماینده ای داشته باشند. اما دولت آمریکا به شرطی با این درخواست مردم موافقت کرد که نماینده واشنگتن در کنگره حق رای نداشته باشد. برای مجلس سنا هم حتی اجازه ندادند مردم «نماینده ای بدون حق رای» داشته باشند. هم اکنون خانم «الینور نورتون» سیاه پوست، نماینده مردم واشنگتن در مجلس نمایندگان آمریکاست که می تواند در جلسات حاضر شده و به مذاکرات گوش کند، اما حق رای دادن و مشارکت در تصمیم گیری ها را ندارد.

در سال 1998 مردم واشنگتن جنبشی با عنوان جنبش رای برای واشنگتن دی سی تشکیل دادند تا به صورت سازمان یافته، حقوق ابتدایی خود را دنبال کنند اما این جنبش نیز تاکنون موفق به احقاق حق رای ساکنان پایتخت آمریکا نشده است.

دولت آمریکا در پاسخ به اعتراضات و انتقادها مدعی است که این شهر از یک سو حالت مستقل دارد و وابسته به هیچ ایالتی نیست، و از سوی دیگر یک «حومه» (District) است و ایالت (State) محسوب نمی شود که نماینده داشته باشد، چرا که در بند اول قانون اساسی آمریکا آمده است که نمایندگان کنگره افرادی هستند که توسط مردم ایالات مختلف انتخاب می شوند. «ایلیر ژرکا» رئیس وقت جنبش رای برای دی سی، طی مصاحبه ای در تاریخ 8 اوت 2009 با «کیهان اینترنشال»، با رد این ادعا، استدلال قابل توجهی ارائه می کند: «ساکنان واشنگتن سالانه میلیاردها دلار مالیات پرداخت می کنند، در حالی که بر اساس الحاقیه شانزدهم قانون اساسی، مالیات «از میان مردم ایالات» جمع آوری می شود». «بدون داشتن نماینده مالیات نمی دهیم» (No Taxation Without Representation) یکی از شعارهای اصلی جنبش رای برای واشنگتن است.

ژرکا معتقد است که بر اساس تبصره 17 از بخش هشتم ماده یک قانون اساسی آمریکا، حتی کنگره می تواند مشکل حقوقی ادعا شده را برطرف نماید و این اختیار و قدرت را دارد که حق رای مردم واشنگتن را احیا کند و مسئله، ایالت بودن یا نبودن واشنگتن نیست.

ژرکا می گوید: «آمریکا تنها کشور دنیاست که مردم پایتخت خود را از داشتن حق رای در قوه مقننه اش محروم کرده است. این وضع باید تغییر کند. ما نیازمند حمایت مردم آمریکا و جامعه جهانی برای تغییر وضعیت واشنگتن هستیم».

اعضای جنبش رای برای واشنگتن معتقدند که «بی خبری» مردم آمریکا و جهان از وضعیت آنان، عامل اصلی این محرومیت است. این جنبش در خبرنامه اخیر خود ضمن ارسال خبر محکومیت دولت آمریکا توسط کمیته حقوق بشر سازمان ملل به ساکنان واشنگتن و حامیان حقوق بشر در سراسر جهان، از آنان خواسته این جنبش را یاری کنند.

وزارت خارجه آمریکا سالانه طی گزارش هایی درباره وضعیت حقوق بشر کشورها، غالبا مخالفان و رقبای بین المللی خود را به نقض حقوق بشر متهم می کند.(فارس)