مراقب باشید دندانتان ترک نخورد

خوب است بدانید فشار‌های ناشی از جویدن به صورت متعادل و مناسب به دندان‌ها وارد می‌شود و دندان‌ها نیز این فشار را به فک بالا و پایین منتقل می‌کنند، اما در صورتی که شخصی به هر دلیل چند دندان خود را از دست بدهد، نیرویی که هنگام جویدن به وسیله عضلات جونده به دندان‌های باقیمانده وارد می‌شود، بیشتر از حالت طبیعی خواهد بود و سهم هر دندان از فشار جویدن، بیش از حد طبیعی بالا می‌رود. در چنین شرایطی شکستن عمودی دندان که معمولا تا ریشه نیز ادامه می‌یابد انتظار می‌رود.

البته دکتر آنیتا عیوض‌لو‌، دندانپزشک عمومی در گفت‌و‌گو با جام‌جم در باره دلایل شکستن عمودی دندان توضیح می‌دهد: این حالت در دندان‌هایی که به دلیل پوسیدگی وسیع، درمان ریشه شده‌اند یا دارای پرکردگی وسیع هستند، بیشتر دیده می‌شود. همچنین ممکن است فشار وارد شده به دندان از حد تحمل آن بالاتر باشد و باعث شود ترک بخورد که با گذشت زمان، این ترک به شکستگی وسیع تبدیل می‌شود.

حساسیت دندانی را نادیده نگیرید

شکستگی تاج یا لب پریدگی از موارد شایع شکستگی دندان محسوب می‌شود. با این تفاسیر چه تفاوتی میان شکستگی عمودی دندان با چنین مواردی وجود دارد؟

دکتر عیوض‌لو در پاسخ می‌گوید: نشانه برخی ترک‌هایی که در مینای دندان ایجاد می‌شود، حساسیت به سرما و گرما و مواد غذایی شیرین است. نشانه برخی ترک‌هایی که در ریشه دندان ایجاد می‌شوند نیز این است که وقتی دندان‌هایتان را روی هم فشار می‌دهید، دندان درد می‌گیرد. بیشتر موارد می‌توان ترک‌های ایجاد شده روی تاج دندان‌ را بخوبی ترمیم کرد، اما اگر ترک در ریشه دندان اتفاق افتاده باشد، در بیشتر موارد قابل درمان نیست. بویژه اگر شکستگی عمودی ریشه اتقاق افتاده باشد، درمان آن در طولانی‌مدت نیز موفقیت آمیز نخواهد بود اما آیا بروز این اتفاق به جنس دندان، اعمال دندانپزشکی انجام شده روی دندان مثل پر کردگی و عصب‌کشی بستگی دارد؟

دکتر عیوض‌لو پاسخ می‌دهد: شکستگی عمودی ریشه دندان یک پیشامد ناگوار در درمان کانال ریشه است که اغلب سبب خارج کردن دندان می‌شود. علائم و نشانه‌های کلینیکی آن نیز اغلب مشابه درمان‌های ناموفق کانال ریشه است.

نشانه‌های این نوع شکستگی

به گفته دکتر عیوض‌لو شکستگی عمودی ریشه، از تاج دندان و سطح جونده آغاز می‌شود و تا ریشه دندان امتداد پیدا می‌کند و در نهایت باعث دو نیم شدن دندان خواهد شد. البته علائم شکستگی عمودی ریشه در دندان‌های دارای عصب و دندانی که در اثر التهاب و عفونت شدید یا عصب‌کشی، عصب ندارد، متفاوت است. به طوری که در دندان‌های زنده (دندان سالم و بدون عصب‌کشی) ضمن این‌که دندان به محرک‌های سرما و گرما حساس خواهد شد، حساسیت به درد نیز حین جویدن احساس می‌شود.

عوارض بی‌توجهی به درمان

بی‌توجهی به درمان هر بیماری، عوارضی را برای شخص به همراه دارد. در حوزه دندانپزشکی نیز به تاخیر افتادن تشخیص و درمان با بروز مشکلات درمانی یا عوارض دیگری برای شخص از جمله شکستگی عمودی دندان همراه است. دکتر عیوض‌لو همچنین تاکید می‌کند: از آنجا که این دندان‌ها اغلب قابل‌ نگهداری نیستند، اصلاح و ترمیم‌شان ممکن نیست و تنها درمان آنها کشیدن و جایگزین کردن‌شان با ایمپلنت یا پروتز دندانی است.

تشخیص آسان نیست

آیا ممکن است شکستگی عمودی دندان، بدون علامت اتفاق بیفتد؟

دکتر عیوض‌لو با اشاره به این‌که افراد باید علائم این نوع شکستگی‌ها را بشناسند و آن را نادیده نگیرند، می‌گوید: بروز این مشکل در دندان‌های عصب‌کشی شده با علائمی چون آبسه دندانی همراه است. به این صورت که باکتری‌ها از محل شکستگی به بافت‌های اطراف ریشه دندان نفوذ می‌کنند و می‌توانند باعث ایجاد التهاب، عفونت لثه و ایجاد حفره شوند. در چنین شرایطی دندانپزشک ابتدا به بررسی‌های کلینیکی می‌پردازد، سپس با بررسی‌های بیشتر از طریق رادیوگرافی به دنبال کشف علت ناراحتی بیمار خواهد بود. البته تشخیص این نوع شکستگی برای دندانپزشک کار آسانی نیست. دندانپزشک در مواردی که به علت ماهیت دوبعدی رادیوگرافی، این نوع شکستگی در عکس قابل مشاهده نباشد، می‌تواند از ابزارهای جدیدتری برای تشخیص استفاده کند. بی‌شک با تشخیص زودهنگام ترک دندانی، دندانپزشک می‌تواند از تبدیل آن به شکستگی و ایجاد درد و ناراحتی بیشتر جلوگیری کند.

پونه شیرازی / گروه سلامت