قانون سرگردنه پارکینگ‌های طبقاتی

اما وقتی قرار باشد 30 تا 45 دقیقه یک خیابان را برای پیدا کردن چند متر جای پارک ناقابل بالا و پایین کنی، اعصابت حسابی خرد شود، به قرارهایت نرسی و از انجام کار بانکی یا اداری‌ جا بمانی، شاید آن وقت از این‌که چرا به خودت سختی تحمل مشقت‌های سوار شدن به ناوگان حمل و نقل عمومی را ندادی، پشیمان شوی. وقتی قرار باشد دنبال جای پارک بگردی، کلافه و سرگردان شوی دیگر فرقی نمی‌کند که پراید سوار شده باشی یا هر ماشین دیگری.

این شتری است که در خانه هر کس که خودروی شخصی داشته باشد، می‌خوابد.

فکر کنید هر روز صبح وقتی با خودروی شخصی خانه را به قصد محل کار، دانشگاه، خرید یا انجام دیگر کارهای روزمره ترک می‌کنی تا وقتی دوباره به خانه بازگردید چند بار در طول روز برای پیدا کردن جای پارک سرگردان شده‌اید؟ چند دقیقه از وقت‌تان تلف شده؟ چقدر اعصابتان خرد شده؟ و... البته در این میان آنهایی که شانس داشتن جای پارک ویژه در محل کارشان را دارند، مستثنی هستند.

البته در این میان هر چند مسئولان شهری با ساماندهی پارک‌های حاشیه‌ای، نصب دستگاه‌های پارکومتر، اجرای طرح پارکبان و احداث پارکینگ‌های طبقاتی تلاش کرده‌اند، سر و سامانی به وضع نابسامان جای پارک در معابر شهری بدهد، اما متاسفانه هر کدام از این طرح‌ها در اجرا برای شهروندان و حتی مسئولان شهری دردسرهای خودش را داشته است.

این بار قرعه به نام پارکینگ‌های طبقاتی مکانیزه شهرمان افتاده که در سایه نظارت کمرنگ شهرداری‌ها شاهد وقوع تخلفاتی از سوی برخی از آنها باشیم.

برگ برنده پارکینگ‌دارها

پارکینگ‌دارها از آب گل‌آلود ماهی گرفتن را خوب یاد گرفته‌اند، کمبود فضای پارک بخصوص در مناطق مرکزی، خیابان‌های پرتردد و اطراف مراکز تجاری و سازمان‌ها و شرکت‌ها و ادارات خدماتی از یک سو و جریمه سنگین برای پارک دوبله و احتمال حمل خودرو با جرثقیل از سوی دیگر شرایطی بوجود آورده تا شهروندان وقتی ناامید از پیدا کردن جای پارک در حاشیه معابر همچنان مستاصل خیابان‌ها را بالا و پایین می‌کنند، تنها امیدشان همین پارکینگ‌های مکانیزه چند طبقه‌ای باشد که اگر یکی از آن جای پارک‌های چندمتری نصیب‌شان شود، در این آشفته‌بازار قحطی فضای پارک، خیلی خوش‌شانس خواهند بود. همه اینها یک طرف، تصور کنید در این شرایط نابسامان، ترافیک خیابان سنگین باشد، باران یا برف هم در حال باریدن باشد، احتمالا مریض بدحالی در ماشین داشته باشید یا کار اداری مهمی، فضای آن محدوده از خیابان ناامن باشد و بنابراین احتمال سرقت خودرو یا لوازم آن دور از انتظار نباشد و... یا هر شرایط دیگری که آن قدر عرصه را بر شهروندان تنگ کند تا حاضر باشند برای پیدا کردن جای پارک هر هزینه‌ای بپردازند؛ این همان برگ برنده پارکینگ‌دارهاست که خوب می‌دانند کی و در چه شرایطی از آن استفاده کنند تا به موقع سودشان را از شرایط پیش آمده ببرند.

ورودی 300 هزار تومانی یک پارکینگ

ساعت 11 و 30 دقیقه شب، ورودی پارکینگ طبقاتی مکانیزه در حوالی میدان راه‌آهن تهران. خودروهایی که در هوای سرد و بارانی شب پشت‌سر هم ردیف شده بودند تا بتوانند وارد پارکینگ طبقاتی شوند، با جواب رد مسئول پارکینگ مواجه شدند که پر بودن ظرفیت پارکینگ و نداشتن جای پارک اضافی را بهانه‌ای قرار داده بود تا دست رد به سینه شهروندان بزند، اما در این میان برخی از خودروها که به دلیل شرایط اضطراری مانند داشتن مریض بدحال یا عجله برای پارک کردن ماشین و رساندن خود به ایستگاه قطار همچنان به چند نفری که جلوی پارکینگ ایستاده بودند تا ورود و خروج خودروها به داخل پارکینگ را کنترل کنند، اصرار می‌کردند کمی منعطف رفتار کنند.

آنها پیشنهاد می‌دادند که اگر وضعیت‌‌شان ضروری است می‌توانند با دادن 300 هزار تومان ناقابل این گوشه کنارها داخل پارکینگ‌ جایی برایشان دست و پا کنند.

نتیجه این شد که خودروهای گران‌قیمت ناچار 300 هزار تومان را پرداخت و شانس رفتن به داخل پارکینگ طبقاتی را پیدا می‌کردند و خودروهایی که معمولی‌تر بودند یا پرداخت این مبلغ برای مالک آنها سخت بود بناچار باز هم در خیابان به دنبال جای پارک سرگردان می‌‌شدند.

این وضع همین چند روز پیش در ایام تعطیلات نوروز که هوای شهرمان چند روزی ابری و بارانی شد، اتفاق افتاد.

البته ناگفته نماند که در این میان فراوانی تعداد مسافرانی که خود و خانواده‌شان را با خودروی شخصی به راه‌آهن رسانده بودند و به دلیل تکمیل بودن ظرفیت پارکینگ آن به در بسته خورده بودند، در فراهم شدن زمینه سوءاستفاده برای سرکیسه کردن شهروندان بی‌تاثیر نبود.

نظارت کمرنگ

گلایه‌های شهروندان از تخلفات این پارکینگ‌داران که مهم‌ترین آن دریافت نرخ‌های خارج از عرف است، گویای این واقعیت است که در سایه نظارت کمرنگ شهرداری‌ها، برخی از آنها براحتی با سوءاستفاده از شرایط آشفته زمانی و مکانی، شهروندان را در ازای دادن جای پارک در پارکینگ‌های طبقاتی، سرکیسه می‌کنند.

مدیر اداره ساماندهی و نگهداری تجهیزات ترافیکی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در گفت‌وگو با جام‌جم، در حالی که از مطالبه 300 هزار تومان ورودی یکی از پارکینگ‌های طبقاتی تعجب کرده، تاکید می‌کند که این موضوع را هرچه سریع‌تر پیگیری خواهد کرد.

یحیی صادقی جهانی، از شهروندان می‌خواهد در صورت مشاهده هرگونه تخلفی در پارکینگ‌هایی که متعلق به شهرداری هستند، موضوع را با سامانه 137 و 1888 در میان بگذارند تا ظرف کمتر از دو روز به مشکل رسیدگی شود.

به گفته وی، از طریق شماره پیگیری که در اختیار شهروندان قرار می‌گیرد آنها می‌توانند از نتیجه بررسی و گزارش خود مطلع شوند.

صادقی تاکید می‌کند حتی اگر نیاز هم باشد، در جلسه مشترکی با حضور شهروند شاکی، مسئولان شهرداری و پیمانکار متخلف موضوع بررسی خواهد شد تا پس از روشن شدن موضوع از ضایع شدن حق شهروندان جلوگیری شود.

صادقی جهانی با بیان این‌که تعیین نرخ‌ها نه دست مسئولان شهرداری و نه پیمانکاران بخش خصوصی است، تصریح می‌کند: نرخ پارکینگ‌ها هر سال براساس نرخ مصوب شورای شهر تهران تعیین می‌شود که این نرخ هم به صورت تابلوی بزرگی در ابعاد سه متر در پنج متر به طوری که برای همگان قابل رویت باشد، مقابل در پارکینگ نصب می‌شود تا شهروندان بتوانند بخوبی از نرخ آن مطلع شوند.

مدیر اداره ساماندهی و نگهداری تجهیزات ترافیکی معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران تاکید می‌کند: هیچ پیمانکار بخش خصوصی حق ندارد به هر بهانه‌ای از جمله بارندگی، تکمیل ظرفیت پارکینگ‌ها، کمبود جا و... با دریافت نرخ خارج از مصوبه قانون‌شکنی کند.

صادقی به مواردی که تاکنون موجب برخورد با پیمانکاران متخلف شده، اشاره کرده و می‌گوید: در صورت محرز شدن تخلف از سوی پیمانکار بخش خصوصی، علاوه بر جریمه نقدی سنگین، در صورت تکرار تخلف احتمال برکناری وی از سمت نیز وجود دارد.

جای پارک، معضل دائمی شهرنشین‌ها

هرچند در سال‌های اخیر سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری‌ها با ساماندهی پارک حاشیه‌ای در خیابان‌ها و معابر و اجرای طرح‌هایی مانند پارکومتر و پارکبان سعی در ساماندهی پارک‌های حاشیه‌ای داشته‌اند، اما با این حال فراوانی تقاضا و کمبود بیش از 500 هزار فضای پارک حاشیه‌ای آن هم فقط در تهران، علاوه بر فضاهای ساماندهی شده موجود، نیاز به احداث پارکینگ‌های طبقاتی مکانیزه را اجتناب‌ناپذیر کرده است.

به این ترتیب در واقع احداث پارکینگ‌های طبقاتی پاسخی بوده به کمبود فضاهای پارک حاشیه‌ای در معابر شهری که به نظر می‌رسد راهکار مناسبی در شرایط موجود است، اما با توجه به گزارش تخلفات اینچنینی ضروری است تا شهرداری‌ها با نظارت جدی‌تر بر عملکرد بخش خصوصی در اداره این پارکینگ‌ها، راه سوءاستفاده از مردم را ببندند.

پوران محمدی / گروه جامعه