توده‌های پستانی

هر خانم از هجده سالگی به بعد باید ماهانه به معاینه پستان‌های خود بپردازد و در صورت مشاهده توده در پستان یا ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان‌ها یا تغییر در ظاهر پستان‌ها به صورت فرورفتگی یا برجسته‌شدن به پزشک مراجعه کند.

همچنین خانم‌ها باید سالانه از سوی پزشک متخصص معاینه شوند و از چهل سالگی ماموگرافی سالانه شوند.

عمده توده‌های پستان شامل دو نوع بیماری خوش‌خیم هستند که در ادامه توضیح داده می‌شود.

1 ـ بیماری فیبروکیستیک پستان

این بیماری که در واقع حاصل تغییرات طبیعی پستان‌ها در پاسخ به هورمون‌هاست موجب نگرانی بسیاری از بانوان بخصوص در سنین 35 تا 55 سال می‌شود. علائم آن به صورت دردهای دوره‌ای پستان‌ها بخصوص نزدیک به شروع عادت ماهانه همراه با احساس بزرگ شدن پستان‌ها همراه است. این بیماری می‌تواند بدون درد بوده و فقط در معاینه با احساس توده‌های متعدد پستانی تشخیص داده می‌شوند، در سونوگرافی به صورت کیست‌های متعدد و دوطرفه پستان دیده می‌شود. در برخی بیماران ترشحات زرد مایل به سبز یا بی رنگ از نوک پستان‌ها دیده می‌شود. سایز این کیست‌ها کمتر از سه سانتی‌متر بوده و اغلب در سایزهای دو تا ده میلی‌متر وجود دارد. این کیست‌ها هر چند وقت از بین رفته و کیست‌های جدید تشکیل می‌شوند. برخلاف تصور عمومی این کیست‌ها بندرت به سرطان پستان منجر می‌شود.

در مورد درمان این بیماری، توصیه می‌شود از خوردن مواد کافئین‌دار مثل قهوه و شکلات و کولاها و همین‌طور چای پرهیز شود. از مصرف ادویه‌ها و غذاهای چرب و پنیر هم پرهیز شود تا از بزرگ‌شدن کیست‌ها و دردهای همراه با آن جلوگیری شود. در کنار این توصیه‌ها، داروهای مختلفی برای درمان آزمایش شده است مثل ویتامین E، روغن گل پامچال، دانازول و... که در مورد اثربخشی آنها بحث وجود دارد.

مصرف داروهای حاوی استروژن مثل قرص‌های جلوگیری از حاملگی به دلیل بزرگ‌تر و دردناک‌تر شدن کیست‌ها در این بیماران توصیه نمی‌شود. در این بیماران معاینه ماهانه پستان‌ها از سوی بیمار و معاینه توسط پزشک در کنار سونوگرافی یا ماموگرافی سالانه (برای بررسی تغییرات سایز ناگهانی کیست‌ها) توصیه می‌شود.

2 ـ فیبروآدنوما

از بیماری‌های دیگر پستان فیبروآدنوماست که مخصوص سنین پایین‌تر 15 تا 35 سال است. اغلب به صورت یک توده نرم و متحرک لمس می‌شود، اما می‌تواند متعدد هم باشد که در سنین پایین (25 سال) یافت می‌شود دردناک نیست و معمولا از سه سانتی‌متر بزرگ‌تر نمی‌شود، اما انواعی هم وجود دارد که بسیار بزرگ می‌شود. اینها اغلب خود به خود بهبود می‌یابند و نیاز به درمان ندارند و تنها برای تشخیص سرطان‌های احتمالی رحم ـ که تنها در چهار درصد موارد چنین است ـ معاینه و سونوگرافی سالانه برای بررسی تغییرات اندازه توده لازم است. در موارد خاص نمونه‌برداری از این توده‌ها لازم می‌شود.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد