رانندگان تاکسی که مویی در کارشان سپید کردهاند این سختی را از چشم بیمهها میبینند که اگر دست رد به سینهشان نمیزدند حالا خیلیهایشان به جای ساعتها کار طاقتفرسا با پشتوانه بیمه روزهای آسودهای را میگذراندند.
آمارها میگوید حدود 23 هزار راننده تاکسی در تهران بالای 50 سال دارند که 16 هزار و 557 نفرشان (32 درصد) بین 51 تا 60 سال، 6227 نفرشان (12 درصد) بین 61 تا 70 سال، 1146 نفرشان بین 71 تا 80 سال و 49 نفرشان هم بالای 81 سال دارند و همچنان با وجود پیری و ناتوانی با تاکسیشان کار میکنند که قطعا این آمار در صورت محاسبه رانندگان تاکسی دیگر شهرها رقم قابل توجهی خواهد شد.
10 سال انتظار بینتیجه
با آغاز سال 93 درست 9 سال میشود که رانندگان تاکسی بالای 50 سال چشم انتظار بیمهشدن ماندهاند؛ انتظاری که تاکنون هیچ نتیجه نداشته است. با این حال رانندگان تاکسی همچنان به تلاشها و رایزنیهای مسئولان سازمان تاکسیرانی دل خوش کردهاند به این امید که بتوانند خودو خانوادهشان را زیر چتر حمایت بیمهها ببرند.
نیمه دوم سال 84 بود که مسئولان سازمان تاکسیرانی تصمیم گرفتند رانندگان تاکسی را که تا آن روز تقریبا خیلیهایشان بدون بیمه بودند، تحت پوشش بیمه قراردهند، اما حالا با ورود به نهمین سال این چشم انتظاری، صدها هزار نفر از رانندگان تاکسی همچنان در حسرت بهرهمندی از تسهیلات بیمهای برای دوران پیری و از کارافتادگیشان ماندهاند.
این طور که به نظر میرسد در این سالها هنوز مسئولان سازمان تاکسیرانی و صندوقهای بیمهای درباره چگونگی بیمه اجتماعی (تسهیلات بازنشستگی و از کارافتادگی) رانندگان تاکسی به توافق منطقی نرسیدهاند تا یک بار برای همیشه به دغدغه راننده تاکسی بدون بیمه در تهران که قطعا با احتساب رانندگان تاکسی که در شهرهای دیگر فعالیت میکنند و به همین مشکل دچارند رقم قابل توجهی خواهد شد، پایان دهند.
اگر این رانندگی حادثهساز شود
رانندگی در شرایط پیری و از کارافتادگی آنقدرها هم که به نظر میرسد خالی از خطر نیست. هرچه سن افراد بالاتر میرود رانندگی آنها هم خطرآفرینتر میشود؛ زیرا افزایش سن قدرت عکسالعمل بموقع و واکنشهای صحیح و منطقی را از راننده میگیرد.
حالا حساب کنید اگر فردی در این شرایط مجبور باشد در طول روز حدود 10 ساعت مداوم رانندگی کند آن هم پشت فرمان یک وسیله نقلیه عمومی مانند تاکسی، ون یا اتوبوس، آنوقت چه خطراتی ممکن است علاوه بر او سرنشینان و حتی دیگر رانندگان را تهدید کند.
رییس پیشین پلیس راه کشور و مدیر گروه ترافیک و حمل و نقل دانشگاه علوم انتظامی در گفتوگو با جامجم با اشاره به خلأ قانونی که درباره سقف سنی رانندگی در آییننامه راهنمایی و رانندگی وجود دارد، میگوید: مانند بسیاری از مشاغلی که دوره بازنشستگی دارند، رانندگی نیز در برخی دورههای سنی به دلیل تحلیل رفتن توان جسمی فرد با خطرات جدی همراه است.
سرهنگ علیرضا اسماعیلی معتقد است: وقتی بررسیها از تفاوت دو جنس زن و مرد در رانندگی حکایت دارد، بنابراین قطعا رانندگی در سنین مختلف نیز ویژگیهای خاص خود را خواهد داشت. وی توضیح میدهد: رانندگی در سن بالا با اماو اگرهای فراوانی همراه است؛ زیرا افزایش تدریجی سن، تضعیف عمومی عضلات بدن، خشک و سفت شدن مفاصل و ضعف بینایی و شنوایی، کاهش سرعت عکسالعمل را در شرایط لحظهای به دنبال خواهد داشت و همه این موارد رانندگی در سنین بالا را برای راننده و دیگران سرنشینان بالقوه خطرساز کرده و احتمال وقوع تصادفات رانندگی منجر به جرح و فوت را افزایش میدهد.
ابوالفضل قناعتی، عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران نیز در گفتوگو با مهر، تائید میکند آنچه موجب شده رانندگان تاکسی در سن بالای 70 یا 80 سال به شغلشان ادامه دهند فقط از سر نیازی است که چارهای برایشان باقی نگذاشته است.
وی تاکید میکند: باید ضوابط و قوانینی تدوین شود که این رانندگان در این سن فعالیت نکنند، زیرا هر لحظه امکان سکته آنها وجود دارد و اگر این اتفاق بیفتد هم امنیت جانی مسافرانی که در این تاکسیها هستند به خطر خواهد افتاد و هم امکان تصادفات شدید و غیرقابل جبران دور از انتظار نیست.
شورا پیگیر بیمه رانندگان تاکسی
دغدغه اقتصادی و نداشتن پشتوانه حمایتی در شرایط پیری یا از کارافتادگی، مهمترین دلیلی است که باعث شده خیلی از رانندگان تاکسی تاوقتی رمقی در تن و قوتی در دستانشان است همچنان پشت فرمان تاکسیهایشان بنشینند آن هم در شرایطی که آلودگی هوا به دلیل احتمال بروز مشکلات قلبی و تنفسی، سلامت این قشر را مانند دیگر گروههای آسیبپذیر جامعه تهدید میکند.
به همین دلیل است که عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران قول میدهد که بیمه رانندگان تاکسی در شورا بررسی و پیگیری شود تا مشخص شود گره کار در کجاست که این موضوع هنوز به سرانجام نرسیده است.
قناعتی در گفتوگو با مهر تاکید میکند: نباید در این شرایط سنی این رانندگان به عنوان راننده تاکسی فعالیت کنند و باید فکری هم برای برطرف کردن نیازهای این رانندگان شود، بنابراین ما موضوع بیمه رانندگان تاکسی بالای 50 سال را در کمیسیون عمران پیگیری میکنیم.
تاکسیرانی: بسته تسهیلات حمایتی در حال بررسی
اینکه بخواهیم یکشبه همه رانندگان تاکسی بالای 70 سال را از کار بیکارکنیم، نه منطقی است و نه انسانی؛ زیرا این قشر چرخ زندگیشان را با کار روی تاکسی میچرخانند، پس باید به فکر راهکاری اساسی بود.
این گفته مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران است که در گفتوگو با جامجم از بررسی سازوکارهای حمایتی در قالب ارائه تسهیلات رفاهی، خدماتی و حمایتی از رانندگان تاکسی و خانوادهشان در سازمان تاکسیرانی خبر میدهد که امیدوار است با حمایت شورای شهریها به نتیجه برسد.
میثم مظفر معتقد است فقط با تدوین بسته حمایتی و رفاهی از رانندگان تاکسی است که میتوان از آنها خواست کار روی تاکسی در سنین بالا را کنار بگذارند.
بیمه تکمیلی رانندگان تاکسی و خانوادهشان
همه رانندگان تاکسی شهر تهران و خانوادههایشان میتوانند از پوشش بیمه تکمیلی درمان برخوردار شوند.
این طور که مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران میگوید استارت اولیه این طرح از سال 92 زده شد و براساس این طرح که «طرح بشارت» نام گرفته است، امکان بهرهمندی از تسهیلات بیمه تکمیلی برای همه 80 هزار راننده تاکسی شهر تهران فراهم شده است.
به گفته مظفر، سال 93 نیز این طرح ادامه دارد و رانندگان تاکسی که هنوز تحت پوشش قرارنگرفتهاند و رانندگانی که تمایل دارند اعضای خانوادهشان را نیز تحت پوشش بیمه تکمیلی بیاورند، میتوانند با مراجعه به سایت سازمان تاکسیرانی شهر تهران در قسمت طرح بشارت وارد شده و با درج کد ملی، ثبتنام خود را انجام دهند و پرینت ثبتنام بیمه تکمیلیشان را بگیرند.
رانندگان تاکسی و خانوادهشان میتوانند با ارائه این پرینت در 250 مرکز درمانی طرف قرارداد بدون نیاز به هرگونه نامهنگاری یا طی کردن روند اداری خاصی به صورت رایگان از خدمات پزشکی استفاده کنند.
بیمه خویشفرما و مشکل رانندگان بالای 50 سال
برخی رانندگان تاکسی آنقدر نگران دوران پیری و ازکارافتادگی خود هستند که از همان روزهای اول که پشت فرمان تاکسی مینشینند، به هر دری میزنند تا دستکم خود را بیمه خویشفرما کنند، حال و روز این دسته از رانندگان تاکسی بهتر از آنهایی است که به هزار و یک دلیل تا وقتی به پنجاه سالگی میرسند، برای بیمه شدن اقدام نمیکنند.
براساس قانون رسمی کشور افرادی که تا پنجاه سالگی برای بیمه کردن خود اقدام نکنند، نمیتوانند پس از آن سن برای بیمه شدن مراجعه کنند و به فکر استفاده از تسهیلات بیمهای در دوران پیری یا از کارافتادگی خود بیفتند.
این مشکل خیلی از رانندگان تاکسی نیز هست؛ آنهایی که با رسیدن به پنجاه سالگی دیگر شامل قانون بیمه نمیشوند و نمیتوانند حتی به صورت خویشفرما خود را بیمه کنند.
مظفر درباره این مشکل هم میگوید: هماکنون همه رانندگان تاکسی زیر 50 سال میتوانند خود را بیمه خویشفرما کنند، اما مشکلی که وجود دارد مربوط به رانندگان بالای 50 سال است که قانون بیمه اجازه بیمه شدن را به آنها نمیدهد. به هر حال این مشکلی است که متاسفانه وجود دارد و باید برای حل آن با کمک سازمانهای متولی چارهای اندیشیده شود.
جدول زیر توزیع سنی رانندگان تاکسی شهر تهران را نشان میدهد: :
پوران محمدی - گروه جامعه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد