ماجرای لابی برخی شرکت های دخانی در ایران

سیگار دکتر کاظم ندافی در مراسم روز جهانی بدون دخانیات با اشاره به مقاله اخیر سازمان بهداشت جهانی منطقه مدیترانه شرقی گفت: براساس این مقاله اگر وضعیت مصرف مواد دخانی به شکل کنونی پیش رود، مصر، پاکستان و ایران تا 40 سال آینده از کشورهایی خواهند بود که بیشترین افزایش مصرف مواد دخانی را در منطقه خواهند داشت. همچنین قلیان 40 درصد بازار کشورهایی مانند مصر و عربستان را اشغال کرده است که وضعیت ایران نیز در این زمینه در مرحله هشدار است.

وی از لزوم افزایش قیمت مواد دخانی تاکید کرد و افزود: اگر بتوانیم به میزان 50 درصد مالیات بر سیگار را افزایش دهیم، سه و نیم میلیون نفر مصرف دخانیات را ترک خواهند کرد. مصرف سیگار در سنین 15 تا 64 سال در سال 88 حدود 10.2 درصد بوده است که این رقم در سال 90 به 10 درصد کاهش یافته است. هرچند حدود 2 دهم درصد کاهش مصرف سیگار را شاهد هستیم اما در مقابل، مصرف قلیان جای آن را گرفته است. به طوریکه در سال 90 حدود 4.72 درصد مردان و 2.31 درصد زنان (و در کل 3.52 درصد جمعیت کشور) قلیان مصرف می‌کردند. البته این موضوع الگویی است که در بسیاری از کشورها در حال اتفاق افتادن است. نباید از اینکه افزایش مصرف سیگار متوقف شده، خوشحال باشیم باید از این جایگزینی نگران باشیم.

ندافی به چالشهای وزارت بهداشت در مورد میزان مصرف سیگار اشاره کرد و ادامه داد: برخی‌ اصرار دارند که سالانه بیش از 60 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود و به همین بهانه می‌خواهند کمبودها را با واردات جبران کنند. این در حالی است که بررسی‌های ما مصرف حدود 40 میلیارد نخ را نشان می‌دهد. سازمان آمار ایران نیز 50 میلیارد نخ را برآورد کرده است. چنین کسانی که این ادعاها را دارند خواستار آن هستند که منافع شرکتهای چندملیتی دخانیات را تامین کنند. وزارت بهداشت با شدت نسبت به این سیاست مقابله کرده و خواهد کرد. اکنون که شرکت دخانیات خصوصی شده، بخش حاکمیتی آن در وزارت صنعت است. ما خواستار آن هستیم که کنترل بیشتری بر روی این موضوع صورت گیرد.

ندافی درباره کنترل دخانیات در اماکن عمومی نیز گفت: بزرگترین چالش ما در این زمینه با افرادی است که مسئول کنترل این اماکن هستند. در جلسات اولیه ستاد کشوری کنترل دخانیات خواستار آن شدیم که مکان‌های مجاز عرضه دخانیات مشخص شوند تا به این ترتیب بتوانیم با مراکز غیرمجاز برخورد کنیم. متاسفانه این موضوع هنوز اتفاق نیفتاده است. عرضه سیگار حتی به بسیاری از دکه‌های روزنامه فروشی هم کشیده شده است. امیدواریم در جلسه بعدی ستاد کشوری کنترل و مبارزه با دخانیات قدم‌های موثری در این زمینه برداشته شود.

وی گفت : در چند سال گذشته جنگ آیین نامه‌ای و مقرراتی با توسعه‌دهندگان قلیان داشتیم که در تمام این موارد با همکاری NGO ها توفیق داشتیم. خوشبختانه جرایم تخلفات در زمینه دخانیات نیز افزایش یافته است.

ندافی تصریح کرد: افرادی که در بخش خصوصی تمایل دارند مراکز مشاوره ترک دخانیات راه‌اندازی کنند در این زمینه اقدام کرده و مجوزهای لازم از سوی وزارت بهداشت ارائه خواهد شد.

وی درباره تصاویر هشداری روی پاکتهای سیگار گفت: تاکنون 4 تصویر روی پاکت‌ها درج شده است اما شرکتهای دخانی با لابی‌گری با مراکز تصمیم‌ساز مانع آن هستند که تصاویر تاثیرگذار هشداری روی پاکت‌ها نصب شود. به همین دلیل تصاویر ملایم تاکنون روی پاکت‌ها درج شده است. اما تصاویری که ارائه شده جهت درج بر روی پاکت‌های سیگار در آرشیو سازمان جهانی بهداشت نیز وجود دارد که امیدواریم به سرعت جایگزین تصاویر فعلی شوند.

ندافی درباره مالیات بر سیگار و مواد دخانی نیز اظهارداشت: در این زمینه نیز با چالشهایی مواجه هستیم چرا که برخی عنوان می‌کنند افزایش مالیات بر مواد دخانی مردم را در فشار قرار می‌دهد. چگونه ممکن است با افزایش مالیات بر سیگار مردم در فشار قرار گیرند. ما می‌خواهیم مردم را از گرفتاری و بیماری دور کنیم به همین علت اصرار داریم که مالیات بر سیگار افزایش یابد. امیدواریم در قانون بودجه سال آینده بتوانیم این موضوع را محقق کنیم. (مهر)