زهر چشم خشکسالی در سرزمین خورشید

دشنه بی آبی همچنان بر قلب پهنه خورشید فرو می رود و اکنون 70 درصد ظرفیت سدهای این استان خالی بوده و این امر در حالی است که مطابق نظر کارشناسان 10 سال دیگر این استان هیچ آبی نخواهد داشت.

خراسان بیش از یک دهه با بحران خشکسالی روبروست و این امر موجب شده تا تنها 30 درصد حجم مخازن سدهای استان آب داشته باشد و این مسئله نشان می دهد که مسئولان باید در پروژه احداث سد جدید تجدید نظر کرده و برای تامین و ذخیره آب راهکارهای دیگری را برگزینند.

امروزه تکیه و توجه به مسئله سدسازی نه تنها تاثیری بر تامین آب ندارد بلکه موجب هدر رفت سرمایه ها می شود بنابراین بهترین کار دست کشیدن از سدسازی و توجه به اصلاح الگوی مصرف است و بی تردید در سایه این امر می توان به تامین و ذخیره آب امیدوار بود.

معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی گفت: امسال وضعیت سدها و ذخایر آبی نسبت به سال گذشته بسیار نگران کننده تر است طوری که در حال حاضر تنها 30 درصد حجم مخازن سدهای استان آب دارد.

علیرضا طاهری افزود: به طور میانگین 70 درصد ظرفیت سدهای این استان خالی است و این امر به خاطر کاهش بارندگی و کمبود 60 درصدی روان آب ها است.

وی گفت: استان خراسان رضوی دارای 24 سد بوده و ظرفیت اغلب آنها خالی است و در حال حاضر علیرغم اینکه گنجایش ذخیره‌سازی آب سدهای این استان حدود یک میلیارد و 521 میلیون متر مکعب است اما اکنون تنها یک چهارم ظرفیت این سدها پر آب است.

معاون حفاظت و بهره برداری از منابع آبی شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی افزود: به عنوان نمونه در مخزن سد طرق تنها 14.5 میلیون مترمکعب و مخزن سد کارده 11.5 میلیون مترمکعب آب ذخیره شده و این دو سد جزء مهمترین سدهای این استان به حساب می آید.

زهر چشم خشکسالی در سرزمین خورشید

حکایت کم آبی و کاهش ذخایر و منابع این استان در حالی ادامه دارد که بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند سرمایه های بسیاری برای ساخت سدها در این استان به هدر رفته است و به همین دلیل باید پروژه سدسازی را متوقف و راهکارهای دیگری را برای تامین و ذخیره آب در دستور کار قرار داد.

یک کارشناس مدیریت آب با اشاره به اینکه خشکسالی به دلیل عدم تدبیر مسئولان امر در سرزمین خورشید زهر چشم می گیرد، گفت: پروژه سدسازی باید برای شهرها و استان هایی که میزان بارندگی زیادی دارد اجرایی شود اما این موضوع برای استان هایی که با کمبود بارندگی دست و پنجه نرم می کند شامل نمی شود زیرا با این اقدام تنها سرمایه ها به هدر می رود.

بهروز سعادتی افزود: سدهای خراسان سال هاست که نتوانسته پاسخگوی نیاز زائران و مجاوران باشد و هرگز نمی توان از این طریق به ذخیره آب در این استان کمک کرد بنابراین اصل صرفه جویی در کنار مدیریت صحیح آب دو عامل و مولفه ای است که در تامین آب مورد نیاز موثر است.

سدسازی گرهگشای مشکلات کم آبی خراسان رضوی نیست

وی با تاکید بر اینکه سدهای خراسان هم در برابر خشکسالی کم آورده اند، افزود: در مجموع سدسازی گره گشای مشکلات کم آبی این استان نبوده و حتی امروز زمزمه هایی در زمینه تمام شدن آب طی 10 سال آینده شنیده می شود و این امر نشان می دهد که مسئولان ما نباید بر مسئله تامین آب از طریق سدها تکیه کنند و باید از ادامه این مسیر دست بردارند.

این کارشناس معتقد است؛ این استان بیش از یک دهه با خشکسالی روبروست و همواره وضعیت نوسانات بارش باران سرزمین خورشید را رنج داده لذا نباید بیش از این وقت خود را برای ذخیره آب در دل سدها تلف کنیم و همه ما به خوبی می دانیم دیگر تامین و ذخیره آب از دل سدهای این استان امیدی واهی است.

نمی توان برای تامین و ذخیره آب به سدهای این استان دلخوش بود

مدیرعامل آب منطقه‌ خراسان رضوی نیز با ابراز نگرانی از کمبود منابع آب در این استان گفت: در حال حاضر نمی توان برای تامین و ذخیره آب به سدهای این استان دلخوش بود به همین دلیل چندین راهکار و برنامه در دستور کار قرار دارد.

محمدحسین جعفری افزود: از ابتدای سال آبی تا چهاردهم اردیبهشت ماه 93 شاهد 121 میلی متر بارندگی در این استان بوده ایم و این رقم به نسبت دوره مشابه سال گذشته 27 درصد کاهش نشان می دهد بنابراین به علت بارش های محدود و کم، سدها پر نمی شود و این در حالی است که خشکسالی نیز 14 سال این استان را با مشکل روبرو کرده است.

وی گفت: همه ما می دانیم که سدسازی دیگر تنها راه نهایی و حتمی برای ذخیره و تامین آب نیست و آنچه اهمیت دارد این است که باید از همان منابع آب باقی مانده نیز به درستی استفاده کنیم زیرا در صورتی که اصلاح الگوی مصرف و نحوه صحیح استفاده از آب مورد بی توجهی قرار بگیرد، سدهای پر از آب هم نمی تواند مشکل کمبود منابع آب را رفع کند.

انتقال آب از دریای خزر

مدیرعامل آب منطقه‌ خراسان رضوی بحث انتقال آب از دریای خزر را یکی از راهکارهای تامین آب در این استان عنوان کرد و افزود: در حال حاضر باتوجه به اینکه سدها نمی توانند پاسخگوی نیازهای آبی این استان باشند مسئله انتقال آب از دریای خزر به عنوان یکی از راهکارها برای تامین آب در دستور کار قرار دارد.

وی افزود: سدهایی که که برای تامین آب در این استان احداث شده کارآیی ندارند و در حقیقت تنها 30 درصد ذخایر این سدها دارای منابع آبی است و این امر برای این استان پهناور یک فاجعه بزرگ محسوب می شود.

خشکسالی های متوالی و کاهش بارندگی های موثر

جعفری گفت: خشکسالی های متوالی و کاهش بارندگی های موثر از عواملی است که موجب شده تا سدهای این استان اهمیت و کارکرد اصلی خود را از دست بدهند طوری که امسال 42 درصد ذخیره آب سدهای خراسان رضوی نسبت به سال گذشته کاهش داشته و هر روز از حجم آب سدها کاسته می شود.

وی افزود: ظرفیت آب سدهای خراسان رضوی یک میلیارد و 520 میلیون مترمکعب است که بیش از 80 درصد آن مربوط به سد دوستی است واین نکته را نیز باید در نظر داشت که هم اکنون سدهای طرق و کارده به عنوان پشتیبان آب سد دوستی به شدت با بحران کم آبی دست و پنجه نرم می کنند.

خراسان سالهاست که خنجر خشکسالی را بر قلب خویش احساس می کند و شاید با گذر زمان یافتن قطره آبی از دل این سرزمین پهناور امری محال باشد زیرا در حال حاضر سدها و چشمه ها آب کافی را در دل خود جای نداده اند و از طرف دیگر اعلام این خبر که تا 10 سال آینده منابع آبی در این سرزمین وجود نخواهد داشت ضرورت تدوین راهکار و انجام برنامه ریزی از سوی مسئولان و رعایت مصرف مناسب را از طرف شهروندان دوچندان می کند.

سدها دیگر نمی توانند به ذخیره و تامین آب کمک کنند

مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تاسیسات شرکت آب منطقه ای خراسان رضوی در این خصوص گفت: امروز دیگر همانند گذشته سدها نمی توانند به ذخیره و تامین آب کمک کنند زیرا طی سال های اخیر خراسان گرم تر شده و به همان نسبت از میزان بارندگی ها نیز کاسته شده است.

وی افزود: مطابق پیش بینی های صورت گرفته 10 سال دیگر منابع آبی این استان تمام می شود و در چنین شرایطی به جای سرمایه گذاری بر روی سدها، بهترین کار اصلاح الگوی مصرف و ترویج فرهنگ استفاده مناسب از آب در میان شهروندان است البته باید فکری هم برای مصرف بالای آب در بخش کشاورزی داشت زیرا این حوزه نیز بر افزایش بی رویه استفاده از آب تاثیرگذار بوده است.

علی محمد خانی گفت: طی سالهای گذشته سدها می توانستند در مسیر تامین نیازهای آبی نقش موثری را ایفا کنند اما امروز شرایط تغییر پیدا کرده به همین دلیل ضرورت دارد تا مسئله سدسازی را به دغدغه و اولویت اصلی استان تبدیل نکنیم.(مهر)