البته ایران علاوه بر ترکیه تلاشهایی را برای صادرات گاز به برخی دیگر از کشورهای منطقه هم انجام داده است اما هر کدام از اینها به طریقی با مشکل مواجه شد.
صادرات گاز به امارات که تبدیل به یک پرونده فساد مالی شد و قرارداد صادرات به پاکستان هم همچنان در مرحله احداث خط لوله درجا میزند و بعید است که حتی در میان مدت هم به سرانجامی برسد.
صادرات ال ان جی هم با هزار و یک مشکل فنی و سیاسی مواجه است و از همه مهمتر این که صادرات گاز برابر است با خامفروشی.
اینها البته واقعیات حضور ایران در بازارهای جهانی گاز طبیعی است. طبیعتا انعقاد قراردادهای بینالمللی فروش گاز طبیعی به دلیل ماهیت بلندمدت این قراردادها و نیز تاثیر عوامل متعدد ژئوپلتیکی بر این قراردادها، کاری بسیار طاقتفرسا و زمانبر است که گاه انعقاد یک قرارداد آن تا یک دهه به طول میانجامد.
وانگهی ایران با وجود برخورداری از ذخایر بسیار گسترده گاز طبیعی به دلیل مصرف بالای داخلی که با سرعت زیادی نیز در حال افزایش است هنوز در تامین نیازهای داخلی خود به اشباع نرسیده است.
اما این واقعیات و مشکلات فقط یک روی سکه است. نگاهی به شرایط بینالمللی نشان میدهد زمان حاضر فرصت مناسبی برای گام نهادن در بازار بینالمللی گاز طبیعی است. از یک سو یخ روابط ایران و غرب در حال ذوب شدن است و از سوی دیگر روابط روسیه به عنوان بزرگ ترین تامین کننده گاز طبیعی اروپا با این قاره بسرعت در حال به سردی گراییدن است.
در عین حال تحولات خاورمیانه نیز فرصتی استثنایی برای اثرگذاری ایران در بازارهای جهانی گاز طبیعی فراهم کرده است.
نباید فراموش کرد توسعه صادرات گاز طبیعی علاوه بر درآمدهای ارزی سرشار، به لحاظ سیاسی و بینالمللی نیز موجب در هم تنیدگی و وابستگی متقابل کشورهای خریدار گاز ایران به کشورمان خواهد شد و همین امر میزان اثرپذیری ایران از شیطنتهای اقتصادی بینالمللی علیه کشورمان را کاهش میدهد؛ واقعیتی که در روابط روسیه و اروپا بوضوح میتوان مشاهده کرد.
در یک کلام صادرات گاز را نباید صرفا یک مقوله اقتصادی دانست. شاید یکی از دلایل تاکید بر افزایش صادرات گاز در سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی، همین واقعیت باشد.
حمید اسدی - جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد