ثروت داعش از کجا می‌آید

در آن زمان کشورهای غربی و همچنین کشورهای حوزه خلیج فارس همچون قطر و عربستان با هدف سرنگونی دولت بشار اسد، به حمایت نظامی و مالی از گروه‌های مخالف دولت سوریه پرداختند. آن طور که منابع خبری بارها گزارش دادند، این حمایت‌ها با وجود گسترش خشونت‌ها همچنان ادامه داشت، اما کشورهای غربی و عربی با ادعای دیگری این کمک‌ها را انجام می‌دادند. آنها می‌گفتند کمک‌های مالی و نظامی آنها به دست نیروهای «میانه‌رو» و نه افراطی در سوریه می‌رسد. با گسترده‌تر شدن میزان این خشونت‌ها و پخش آنها در فضای مجازی، این کشورها بتدریج منکر کمک‌های خود به گروه‌های افراطی در سوریه و عراق شدند.

در این میان، گزارش‌هایی منتشر شد که خلاف ادعاهای آنها را ثابت می‌کرد.یکی از این گزارش‌ها را اداره مبارزه با تروریسم در دستگاه امنیتی روسیه (بی‌سی‌بی) منتشر کرد که در آن از راه‌های دست یافتن گروه تروریستی داعش به این کمک‌ها از طریق منابع مختلف پرده برداشت. به گزارش العالم، این اداره گزارش خود را با اطلاعات موثق، اسناد، تصاویر هوایی، فایل‌های صوتی، داده‌های دستگاه‌های جی‌پی‌اس و نیز تحلیل تحرکات میدانی با جی‌پی‌اس مستند کرده است.

براساس این گزارش، حمایت مالی از گروه تروریستی داعش از طریق کمک‌های نقدی پادشاه عربستان تامین می‌شود؛ این اموال در حساب شرکتی تجاری وابسته به «طارق الهاشمی» در بانکی در لندن قرار می‌گیرد. سپس او این اموال را در چند مرحله به حساب «عزت الدوری» در یکی از بانک‌های اقلیم کردستان منتقل می‌کند که وی نیز به نوبه خود این اموال را از راه‌های متعدد به دست سرکردگان داعش می‌رساند.

این گزارش در بخش دیگری آورده است دولت اردن نیز مسئولیت آموزش عناصر داعش و نیز آموزش عناصر اطلاعاتی و فراهم کردن اطلاعات در مورد اردوی عراق و زیرساخت‌ها و نقاط قوت و ضعف آن برای این گروه تروریستی را بر عهده دارد. در این میان اسامی برخی شخصیت‌ها و نزدیکان وابسته به حزب بعث نیز در رسانه‌ها آورده شد. در همین زمینه، مجله آلمانی «اشپیگل» در گزارشی اعلام کرد رغد صدام، دختر دیکتاتور سابق عراق طی چند ماه گذشته چندین میلیون دلار به داعش کمک مالی کرده است.

در این میان، برخی کارشناسان عقیده دارند داعش به دنبال اشغال بخش‌هایی از خاک سوریه و عراق و چپاول منابع مالی این مناطق، به ثروتمندترین گروه‌ تروریستی جهان تبدیل شده است.آنها می‌گویند این گروه تروریستی این روزها بیشتر ثروت خود را مرهون اقداماتی است که در مناطق تحت کنترل خود انجام می‌دهد.

به گزارش العالم، این گروه تروریستی می‌تواند ماهانه 3 تا 5 میلیون دلار در مناطق تحت اشغال خود به دست آورد، اما شماری از ناظران ارقام بسیار بالاتری را مطرح می‌کنند و بر این باورند که داعش می‌تواند فقط از درآمد میدان‌های نفتی که در اختیار دارد، روزانه بین یک تا دومیلیون دلار درآمد داشته باشد.در همین ارتباط، هاشم الهاشمی، کارشناس امور گروه‌های تروریستی در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی می‌گوید: داعش با دستیابی به منابع مالی متعدد ازجمله میدان‌های نفتی سوریه و عراق و قاچاق نفت از این میدان‌های نفتی توانسته جایگزین‌هایی برای حمایت‌های مالی بین‌المللی فراهم کند.وی با اشاره به تعدد منابع مالی گروهک داعش، خاطرنشان می‌کند این گروه نزدیک به یک‌پنجم زمین‌های زیر کشت گندم عراق و تعداد زیادی از سیلوهای غله این کشور را نیز در اختیار خود گرفته و اقدام به تبدیل گندم به آرد در آسیاب‌های موصل کرده و آن را در بازارهای مختلف فروخته است.

همچنین تروریست‌های داعش با سیطره بر مراکز پرورش انواع ماهی در شهر بابل در جنوب بغداد که از مهم‌ترین مراکز پرورش ماهی عراق است، توانسته بخشی از هزینه‌های اقدامات تروریستی خود را تامین کند. کارشناسان، انواع مالیات و خراج تحمیلی به شهروندان را یکی دیگر از منابع مالی داعش عنوان کرده و می‌گویند این گروه تروریستی، خود را یک «دولت» تصور کرده و باور دارد که مانند هر دولت دیگری می‌تواند از شهروندان مالیات اخذ کند.

الهاشمی در ادامه خاطرنشان می‌کند داعش با تحمیل مبالغ کلان به کارگزاران و شرکت‌های تلفن همراه در موصل به عنوان حق امتیاز و نیز تحمیل جزیه به مسیحیان، کسبه و تاجرانی که این شهر را ترک نکرده‌اند، ماهانه حدود 850 هزار دلار به دست می‌آورد. وی می‌افزاید: داعش از محل این منابع مالی می‌تواند ماهانه بین 5/3 تا 5 میلیون دلار درآمد کسب کند و در نهایت توانسته است در تامین منابع مالی اقدامات تروریستی خود به خودکفایی رسیده، حتی از منابع مالی خارجی بی‌نیاز شود.

پل سالیوان، کارشناس امور خاورمیانه در دانشگاه جورج تاون واشنگتن نیز می‌گوید: گروه داعش توانسته از طریق باج گرفتن از شرکت‌های محلی مناطق تحت اشغال خود، ماهانه حدود 5 میلیون پوند به دست آورد. وی می‌افزاید: آدم‌ربایی نیز یکی دیگر از منابع کسب درآمد داعش است و این گروه سال گذشته توانسته است حدود 40 میلیون پوند در مقابل آزادی گروگان‌های خارجی به دست آورد. از سوی دیگر «مخلد محمد» کارشناس سیاسی در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی در پاسخ این پرسش که داعش چگونه می‌تواند منابع مالی خود را مدیریت کند و بدون گرفتار شدن در فیلترهایی که اغلب کشورها برای جلوگیری از پولشویی قرار داده‌اند، کمک‌های خارجی دریافت کند، می‌گوید: تحویل این کمک‌ها به داعش اغلب با نظارت سرویس‌های اطلاعاتی صورت می‌گیرد. وی می‌افزاید: یکی دیگر از علت‌های موفقیت گروه داعش در زمینه دستیابی به منابع مالی، استفاده از تجربه شخصیت‌ها و سرکرده‌های بازمانده از حزب منحله بعث عراق است.