پرواز؛ سرنوشت ساکنان آسمان

خلبان تلاش کرد، هواپیما را در همان منطقه به زمین بنشاند. چرخ‌های هواپیما به وسیله دستگیره دستی باز شد و هواپیما در زمین ناهموار فرود آمد و پس از طی مسافتی قریب به 270 متر در نقطه‌ای متوقف و بال چپ هواپیما به زمین اصابت کرد. هواپیما متلاشی و آتش گرفت که در نتیجه 49 نفر از سرنشینان هواپیما از جمله 5 شخصیت برجسته نظامی شامل سرداران ولی‌الله فلاحی جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش، یوسف کلاهدوز قائم‌مقام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، موسی نامجوی وزیر دفاع، جواد فکری مشاور جانشین رئیس ستاد مشترک ارتش و محمد جهان‌آرا شهید شدند. در این نوشته اشاره‌ای گذارا به زندگی این سرداران سرافزار می‌کنیم.

امیر سرلشکر ولی الله فلاحی

امیر سرلشکر ولی فلاحی در سال 1310 شمسی، در طالقان به دنیا آمد و تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را ‌در طالقان و تهران گذراند و پس از اخذ دیپلم از دبیرستان نظام، وارد دانشکده افسری شد و با درجه ستوان دومی فارغ‌التحصیل و خدمت خود را در نیروی زمینی از فرماندهی دسته شروع کرد و به علت شایستگی‌هایی که از خود نشان می‌داد تا درجه سرتیپی پیش رفت. با این وصف از سال 1330 تا 1352، به علت فعالیت علیه رژیم شاهنشاهی، چهار بار به زندان افتاد. فلاحی، پس از پیروزی انقلاب به سمت فرماندهی نیروی زمینی ارتش و سپس جانشینی رئیس ستاد مشترک ارتش منصوب شد.

امیر سرلشکر سید موسی نامجو

موسی نامجو در سال 1317، در بندر انزلی به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات متوسطه به دانشکده افسری‌ راه یافت و این دوره را با موفقیت به پایان رساند. سپس وارد دانشکده نقشه‌برداری شد و با مدرک لیسانس نقشه‌برداری فارغ‌التحصیل شد. وی به زبان‌های فرانسه و انگلیسی آشنایی داشت. در زمان پیروزی انقلاب، عضو هیأت علمی دانشکده افسری بود و به سمت فرماندهی دانشکده منصوب شد. با وجود مراقبت‌های ویژه‌ای که ارتش شاهنشاهی از تمامی نظامیان به عمل می‌آورد و آنها را از تماس با متفکران مذهبی دور نگه می‌داشت، نامجو به طور مخفیانه با یاران امام تماس و ارتباط داشت و به همین جهت طرح یک سازمان نظامی ـ سیاسی را در سال‌های 46‌‌ـ‌45، با شهید محمد منتظری، شهید آیت، شهید عباسپور و دیگران ریخت که مرامنامه آن در 14 اصل تدوین شد و پس از آن، کار عضوگیری آغاز شد.

در آستانه پیروزی انقلاب، شبکه نظامی سازمان، در ارتش توانست فعالیت‌های شایانی انجام دهد و در جریان کودتا و اقداماتی که در زمان بختیار می‌خواست انجام بگیرد، سازمان توانست اطلاعات را قبل از این که وارد عمل شوند، به امام امت برساند و هر توطئه‌ای راکه در ارتش می‌شد خنثی می‌کردند، از جمله در حمله‌ای که از طرف گارد به نیروی هوایی شد و عملا هم شکست خورد، اعضای سازمان مداخله گسترده‌ای داشتند و کلاهدوز نیز در عملیات حضور فعالی داشت. پس از شهادت دکتر چمران به عنوان نماینده امام در شورای عالی دفاع انتصاب و سپس به عنوان وزیر دفاع به کابینه دکتر باهنر راه یافت.

سردار سرلشکر یوسف کلاهدوز

یوسف کلاهدوز در یک دی 1325، در قوچان به دنیا آمد. دوره دبستان و دبیرستان را درهمانجا به اتمام رسانید و پس از اخذ دیپلم به دانشکده افسری رفته و سپس به مدت 7 سال در شیراز مشغول خدمت بود. او به همراه شهید نامجو در گروهی که داخل ارتش علیه شاه معدوم و دستگاه او سازمان یافته بود، فعالیت داشت. وی جلسات مستمر و مخفی با روحانیون و مبارزین داشت. یکی از اقدامات متهورانه کلاهدوز خلع سلاح 200 تانک در 21 بهمن 57 بود که رژیم آنها را برای قتل عام مردم بی‌دفاع تهران آماده کرده بود. کلاهدوز، پس از پیروزی انقلاب اسلامی جزو بنیانگذاران سپاه پاسداران بود و تا قبل از شهادت در رده‌های مختلف این نیرو، مسوولیت داشت که آخرین سمت وی قائم مقام سپاه پاسداران بود.

امیر سرلشکر جواد فکوری

شهید فکوری در سال 1317 شمسی، در تبریز به دنیا آمد و پس از اتمام تحصیلات متوسطه، وارد دانشکده خلبانی شد و این دوره را با موفقیت به پایان رساند. او همچنین دوره‌های تکمیلی خلبانی، مدیریت خلبانی (اف4 )، فرماندهی گردان هوایی و فرماندهی ستاد را با موفقیت طی کرد. وی در تمام دوران خدمتش در ارتش، به عنوان فردی مذهبی و قاطع شناخته می شد و به همین علت پس از پیروزی انقلاب اسلامی مسوولیت پست‌های فرماندهی پشتیبانی پایگاه دوم شکاری، سپس فرماندهی پایگاه و فرماندهی پایگاه یکم شکاری و معاون عملیاتی نیروی هوایی و فرماندهی نیروی هوایی را به ترتیب بر عهده داشت. همچنین پس از تشکیل کابینه شهید رجایی با حفظ سمت فرماندهی نیروی هوایی، به عنوان وزیر دفاع برگزیده شد و پس از چندی به سمت جانشینی رئیس ستاد مشترک انتخاب شد.

اقدامات متهورانه و تلاش‌های ایثارگرانه نیروی هوایی ارتش در روزهای اولیه آغاز تهاجم عراق به ایران در شرایطی که نیروی زمینی ارتش و دیگر نیروها آمادگی لازم را برای مقابله نداشتند، در دوران فرماندهی این شهید عزیز در نیروی هوایی انجام پذیرفت و اعزام 140 فروند هواپیمای جنگنده در اول مهرماه 1359، پس از اولین حمله هوایی ناگهانی عراق، که به اعتراف دشمن بعثی همه محاسبات آنان را در همان روز اول جنگ برهم زده، از جمله کارهای به یادماندنی او است.

سردار سرلشکر شهید محمدعلی جهان‌آرا

محمدعلی جهان‌آرا سال 1333، در خانواده‌ای متوسط به پایین در خرمشهر به دنیا آمد. وی در دوران کودکی از نزدیک با محرومیت‌های جامعه آشنا شد و از ایام نوجوانی مبارزه خود را آغاز کرد. او به رغم سن کم، عضو گروهی به نام حزب‌الله در خرمشهر بود که در سال 1351، از سوی رژیم پهلوی شناسایی و اعضای آن دستگیر شدند و او را به علت سن کم به یکسال زندان محکوم کردند، پس از آزادی از زندان فعالیت‌های خود را با شدت و آگاهی بیشتر دنبال کرد و پرتلاش‌تر از گذشته قدم به میدان مبارزه با رژیم ستمشاهی گذاشت.

با پیروزی انقلاب اسلامی، شهید جهان‌آرا تلاش پیگیر و کوشش پرثمر خود را، همپای مردم دلیر و مسلمان ایران در راه حفظ و پاسداری از دستاوردهای انقلاب آغاز کرد. هنگامی که سپاه پاسداران خرمشهر تشکیل شد، جهان‌آرا در شکل‌گیری آن نقش فعال و اساسی داشت. مسوولیت واحد عملیات را به عهده گرفت و سپس به فرماندهی سپاه خرمشهر منصوب شد.

با یورش وحشیانه ارتش صدام به میهن اسلامی، جهان‌آرا با هماهنگی پاسداران و جوانان مومن خرمشهری به دفاع از شهر پرداخت. او مدت 45 روز در خرمشهر که همه جای آن را آتش و خون گرفته بود به مقاومت پرداخت. خرمشهر با این نبردهای شورانگیز او بود که به خونین شهر مبدل شد. پس از سقوط خرمشهر، وی اقدام به سازماندهی مجدد و انسجام نیروهای موجود کرد و پس از مدتی به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اهواز و سرپرستی ستاد منطقه 8 منصوب شد.

شهاب سلیمی/ جام جم