معجزه طراحی

این محصول هرگز موفقیت چشمگیر به دست نیاورد و بسیاری می‌گویند که اگر تولیدکنندگان آن لپ‌تاپ می‌توانستند آن را در دوره‌ خود فراگیر کنند،‌ امروز انسان در دنیای دیجیتال، دو دهه جلوتر از جایی بود که امروز هست.

Psion MC 400 نام لپ‌تاپی است که سال ۱۹۸۹ عرضه شد. چه دلایلی می‌تواند باعث شکست این پروژه شده باشد؟

شاید برخی بگویند که قیمت این لپ‌تاپ بالا بوده است؛ این لپ‌تاپ حدود ۸۵۰ پوند فروخته می‌شد که قیمت بالایی محسوب نمی‌شود، ضمن این‌که به‌قول متخصصان بازاریابی، با کمی تلاش و خلاقیت، هر محصولی را تقریبا به هر قیمتی می‌توان در بازار فروخت و مشتریان آن را پیدا کرد.

شاید به ذهنمان برسد که آن زمان مردم به این محصول نیاز نداشته‌اند، اما امروز هم محصولات زیادی در دنیا فروش می‌روند که مردم به آنها نیاز مادی و فیزیکی ندارند، اما بازار خود را دارند و به فروش می‌رسند. چنین محصولی حداقل می‌توانسته برخی نیازهای غیرمادی مانند «پرستیژ» و «موقعیت اجتماعی» و... را ارضا کند.

نگاه دیگر هم می‌تواند این باشد که احتمالا چون مردم قبلا چنین محصولی را نمی‌شناخته‌اند، به‌آن رغبتی نشان نداده‌اند، اما واقعیت این است که محصولات زیادی را می‌توان یافت که «روزی» بدون این‌که مردم پیشینه‌ای نسبت به آنها داشته باشند، به بازار عرضه شده‌اند و امروز بخوبی جای خود را پیدا کرده‌اند.

منظورم این نیست که دلایل بالا نمی‌تواند دلیل شکست این طرح بوده باشد، اما راستش ممکن است با وجود همه موانع فوق، یک محصول یا خدمت به بازار عرضه شده و موفق شود. چیزی که امروز مهم‌تر و جدی‌تر از دیگر فاکتورها مورد توجه قرارمی‌گیرد، «طراحی» است.

طراحی فقط به معنای شکل ظاهری نیست. وقتی می‌گوییم یک «سرویس» یا «محصول» باید طراحی داشته باشد،‌ فاکتورهای متعددی را باید در نظر گرفت؛

ـ کسی که از این محصول یا سرویس استفاده می‌کند، چه تصویری از «خودش» احساس می‌کند؟

ـ چه داستانی پشت محصول یا برند ما وجود دارد؟

ـ استفاده از محصول یا خدمات شرکت ما چه احساسی در مشتری ایجاد می‌کند؟

ـ ما در معرفی محصول خود یا در تبلیغات آن چه انتظاری در مشتری و مخاطب ایجاد می‌کنیم؟

و ده‌ها سوال مشابه.

محصولی که «قدرتمند و خاص» باشد، الزاما فروش نمی‌رود، اما محصولی که «طراحی» درست داشته باشد «بسادگی» فروش می‌رود. طراحی این روزها یکی از مباحث مهم کارآفرینی است؛ در هفته‌های بعد، باز هم در این ستون به مبحث طراحی خواهیم پرداخت.

محمدرضا شعبانعلی