بنزین‌های تولید داخل سرطان زا هست یا نیست؟

چند سال پیش بود که به خاطر تحریم هایی که کنگره آمریکا علیه ایران اعمال کرد، بنزین به ایران فروخته نمی شد، دولت آن زمان برای برون رفت از این تحریم، طرحی را آماده کرد و بر اساس آن پتروشیمی های کشور دست به کار شدند و بنزین مورد نیاز کشور را در داخل تولید کردند.

این اقدام باعث شد تا تبعات تحریم بنزین علیه ایران خنثی شود و از آن گردنه به سلامت عبور کند، اما آلودگی های هوا و تشدید آن باعث شد تا در اواخر دولت دهم و در دولت یازدهم متولیان دولت کنونی، بنزین های تولید داخل را سرطان‌زا اعلام کنند و اقدام به واردات بنزین کنند.

مجلس شورای اسلامی بر اساس ادعای وزارت نفت و سازمان محیط زیست دولت تدبیر و امید به این موضوع ورود کرد و جلسات و بررسی‌های زیادی بر اساس مدارک و شواهد و مستنداتی که به دست آورد، اعلام کرد که بنزین تولید داخل سرطان‌زا نبوده است اما سازمان محیط زیست همچنان بر گفته خود اصرار دارد.

گزارش کمیسیون بهداشت و درمان مجلس اکنون آماده است و منتظر است تا دکتر لاریجانی رئیس مجلس اجازه قرائت آن را از صحن مجلس بدهد.

روز چهارشنبه گذشته بود که آقای نوبخت سخنگوی دولت در حاشیه جلسه دولت در پاسخ به پرسشی درباره سرطانزا بودن بنزین های تولید داخلی پاسخ داد که دولت سرطان زا بودن بنزین ها را رد می کند. اما این سخن و موضع روز گذشته با تکذیب محمدباقر نوبخت روبرو شد و به همین خاطر جوابیه هم از سوی دفتر او منتشر شد.

تایید و تکذیب آقای نوبخت هم واکنش های گوناگونی را در پی داشت. روزنامه کیهان همان روز گذشته با چاپ پاسخ سخنگوی دولت، توضیحاتی را هم در زیر پاسخ نوبخت منتشر کرد و در صفحه اول خود با تیتر درشت نوشت «سخنگوی دولت سخنان خود را تکذیب کرد». کیهان بر روی این تیتر نوشته بود، «لاپوشانی یک سال سیاه نمایی و تشویش اذهان عمومی درباره بنزین داخلی»، روزنامه ایران ارگان دولت هم امروز در صفحه اول خود به همین موضوع پرداخت و با چاپ عکس وزیر نفت نوشت: «هشدار دولتمردان به حامیان بنزین آلوده»، روزنامه آرمان هم روز گذشته این تیتر را برای موضوع بنزین انتخاب کرد:«شیپور گشاد تندروها درباره بنزین آلوده»، روزنامه های صبح امروز یکشنبه هم به این موضوع پرداخته اند، سیاست روز در تیتر صفحه اول خود نوشته است:«بوی بنزین، بوی زور» که در آن به تایید و سپس تکذیب آقای نوبخت اشاره دارد.

صبح امروز یکشنبه شبکه خبر، در برنامه صبح با خبر خود با رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در همینه زمینه گفت وگو کرد که او بر اساس بررسی هایی که انجام شده است، سرطان زا بودن بنزین های تولید داخل را رد می کند، اما معاون سازمان محیط زیست، همچنان بر سرطان زا بودن بنزین های تولید داخل اعتقاد دارد.

دکتر شهریاری رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به جلسه ای که با حضور مسئولین ذیربط از جمله خانم ابتکار برگزار شد اشاره کرد و گفت: در جلسه کمیسیون بهداشت سرکار خانم ابتکار رئیس سازمان حضور پیدا کرد و بررسی های کاملی شد. خوشبختانه طبق بررسی‌هایی که انجام شد و ما گزارشی از آن تهیه کردیم و حدود یک ماه پیش خدمت آقای لاریجانی ارائه کردیم که هر طور ایشان صلاح می داند اگر صلاح بود از تریبون مجلس هم گزارش ارائه شود.

شهریاری با اشاره به بررسی هایی که کمیسیون بهداشت انجام داده است، افزود: این بررسی ها نشان داد، بنزینی که تولید داخل بود، واقعاً آلودگی که گفته بودند سرطان زا است و مشکلاتی را به وجود می آورد خوشبختانه نبود، زیرا «بنزن» موجود در بنزین کمتر از یک درصد بود.

رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: متأسفانه این دیدگاه در رابطه با تولید بنزین وجود داشت. در مجلس هفتم که ما بودیم، آقای بیژن زنگنه، می گفت که تولید بنزین در داخل و توسعه پالایشگاه ها توجیه اقتصادی ندارد و ما باید بنزین وارد کنیم.

شهریاری در پاسخ به این سوال که خانم ابتکار از قول کمیسیون بهداشت گفته است، این کمیسیون هم اعتقاد دارد، بنزین های تولید داخل سالم نیست، گفت: از کسانی که در حوزه سلامت مسئولیت مستقیمی ندارند، خواهش می کنم از اظهار نظر و حاشیه پردازی پرهیز کنند.وزارت بهداشت متولی سلامت است. چون جلساتی که داشتیم مسئولینی که در این زمینه از وزارت بهداشت هم در این جلسات حضور داشتند، آنها هم نظرشان این بود که بنزین تولید داخل آلودگی ندارد. ما از دستگاه‌های گوناگون، سازمان بازرسی کل کشور و بقیه سازمان هایی که به نوعی نظارت دارند، شرکت پخش و پالایش وزارت نفت از خود وزارت نفت در این جلسه حضور داشتند و نظرشان این بود که بنزین تولید داخل آلودگی ندارد.

وی در پاسخ به پرسش مجری که گفت، سازمان محیط زیست هم یکی از شرکت کنندگان در جلسات بوده و اعتقاد دارد که بنزین تولید داخل ناسالم بوده، اظهارداشت: من شفاف بگویم، سازمان محیط زیست متأسفانه به جای این که به کارهای اصلی خود بپردازد وارد حاشیه‌های سیاسی شده است که سلامت مردم را به بازی گرفته‌اند و فکر می کنم با این مسائلی که مطرح می‌کنند، باعث تشویش اذهان عمومی می‌شوند، اگر آقای لاریجانی اجازه بدهد که گزارش کمیسیون بهداشت مجلس در صحن علنی قرائت شود و سپس به قوه قضاییه ارائه شود و پیگیری شود که چرا بعضی افراد طوری موضعگیری می کنند که باعث نگرانی مردم شود در حالی که این واقعیت ندارد.

شهریاری بر سالم بودن بنزین های تولید داخل تأکید کرد و مرجع تأیید کننده آنها را وزارت بهداشت اعلام کرد و گفت: در مجلس هفتم آقای مهندس زنگنه اعتقاد داشت که تولید بنزین و توسعه پالایشگاه های کشور توجیه اقتصادی ندارد و باید بنزین وارد کنیم، آن بنزین هایی هم که دولت محترم تا اردیبهشت ماه امسال وارد کرد، نه تنها «یورو4» نبود بلکه «یورو2» هم نبود، انشاالله پس از آن احتمالاً بنزین «یورو4» وارد کرده باشند.

شهریاری درباره سرطان زا بودن بنزین ها گفت: آلودگی هوا یکی از فاکتورهای بیماری سرطان است و عوامل و فاکتورهای متعددی در بروز سرطان نفش دارد که بارها بحث شده است. یکی از آنها آلودگی هوا و سوخت ماشین هایی که ناقص است و خودروهایی که استاندارد نیست و موتورهایی که در تهران تردد می کند، فاکتورهای متعددی وجود دارد، این که بنزین را عامل سرطان در تهران و یا در کشور بدانیم، از نظر علمی پذیرفته شده نیست و مقبولیت علمی ندارد.

معاون سازمان محیط زیست:نظر نهایی در این باره به عهده وزارت بهداشت است

یوسف رشیدی، معاون سازمان محیط زیست و رئیس مرکز ملی هوا درباره این که آیا از دیدگاه او ترکیبات بنزین سرطان زاست یا نه، گفت: من به توضیح برخی مسایل بسنده می‌کنم اما نظر نهایی در این باره به عهده وزارت بهداشت است.

وی افزود: هر محصولی، استانداردی برای عرضه در بازار دارد، بنزین هم استانداردی دارد که به آن 4904 می گویند این استاندارد اجباری است و بر اساس آن، حد قابل قبول برای بنزن موجود در بنزین حداکثر یک درصد و مقدار آروماتیک های موجود در آن حداکثر 35 درصد است.

به گفته معاون سازمان محیط زیست، آژانس تحقیقات سرطان و سازمان بهداشت جهانی به عنوان دو نهاد بین المللی در حوزه سلامت مردم، هشدار داده‌اند که بنزن ترکیبی سرطان زاست و هیچ آستانه قابل تحملی برای آن در هوا وجود ندارد، یعنی حتی کمترین مقدار آن در هوا،‌پذیرفته نیست و باید مقدارش صفر باشد.

وی توضیح داد:امروزه کشورها تلاش می‌کنند تا حد ممکن ترکیبات بنزن را به حداقل و محتوای آروماتیک را به زیر 35 درصد برسانند، اما ما در ایران نامه رسمی از وزارت نفت داریم که نشان می‌دهد در سال های گذشته بنزین تولیدی برای سوخت 1.5 تا 2 درصد و بنزینی که به وزارت نفت تحویل داده می شده 8 تا 10 درصد بنزن و بنزین پیرولیز نیز 40 درصد سوخت داشته است. همچنین در هر سه این محصولات میزان ترکیبات آروماتیک حدود 60 درصد بوده است.

رشیدی گفت: استانداردی که کشور برای بنزین پیگیری می کند تقریباً مطابق با استاندارد یورو 4 اروپاست و بر مبنای مصوبه 10/2/ 93 در کشورمان، بنزین باید با ترکیبی مطابق با استاندارد یورو 4 ساخته شود و در آن از ترکیبات آروماتیک استفاده نشود.

این مسئول هشدار داد که نه تنها بنزن و ترکیبات آروماتیک سرطانزاست بلکه پژوهش ها نشان داده است با کاهش آروماتیک ها، میزان ذرات معلق در هوا نیز کم می‌شود.

رئیس مرکز ملی هوا اظهار کرد: سازمان حفاظت از محیط زیست، با محصولات پالایشگاهی که مطابق با استاندارد یورو 4 باشد ، مشکلی ندارد و تاکیدش بر این است که محصولات تولیدی با ترکیب بنزن و آروماتیک بالا ، دستکم با سوخت ترکیب نشود.

وی تأیید کرد که این گزارش ها به وزارت بهداشت و کمیسیون بهداشت مجلس نیز ارائه شده است و تاکید کرد که منظور سازمان محیط زیست از بنزین در مصوبه 10 / 2/ 93 آن محصولی است که در پالایشگاه تولید می شود نه آنچه در پتروشیمی تولید شده است.

او در پاسخ به این پرسش که آیا سازمان محیط زیست می تواند درباره سلامت مردم نظر دهد توضیح داد : ما بر اساس استانداردهای قانونی درباره بنزین، نظر داده‌ایم.

رشیدی گفت : در سایت سازمان ملی استاندارد نیز به استاندارد مورد تأیید بنزین در کشورمان اشاره شده است و ما بر اساس مصادیق قانونی صحبت می‌کنیم اما در شرایط خاص، اگر مجلس و وزارت بهداشت می خواهند بنزین مورد نظر خودشان را تایید کنند، مسئولیت با خودشان است.

اما با همه این توضیحات همچنان موضوع بنزین و الوده بودن و نبودن آن حل نشده است. آیا بنزین تولید داخل واقعاً سرطان زا است؟ بنزین وارداتی از آلوده بودن و سرطانزا بودن مبرا است؟

نهادها و سازمان‌ها زیادی به این موضوع ورود پیدا کرده‌اند ولی پاسخ روشن و قاطعی به مردم داده نشده است. شاید اگر گزارش کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره موضوع بنزین‌های سرطان زا در صحت علنی مجلس خوانده شود ابعاد این موضوع روشن شود. قطعاً تشخیص سرطانزا بودن چنین بنزین‌هایی کار دشوار و پیچیده‌ای نیست و به آسانی‌ می‌توان این کار را انجام داد و نتیجه را اعلام کرد و هر کدام از طرفین دراین زمینه مقصر بودند پیگیری قضایی هم شود.

محمد صفری - جام جم آنلاین