غذای سالم؛ نیاز امروز، ضرورت فردا

جام جم سرا: تمامی اظهارات در حالی عنوان می‌شود که متخصصان این حوزه با انجام پژوهش‌های گسترده به این موضوع رسیده‌اند که تولید مواد غذایی بویژه در بخش کشاورزی، بشدت دستخوش تغییرات آب و هوایی هستند، به‌گونه‌ای که افزایش هر یک درجه دمای کره زمین، تقریبا 10 درصد از زمین‌های حاصلخیز، کم‌محصول‌تر و نامرغوب‌تر خواهند شد.

جمعیت امروز جهان، حدود هفت میلیارد نفر است و تا سال 2050 به حدود 10 میلیارد نفر می‌رسد و شاید از همین‌روست که کارشناسان معتقدند در 50 سال آینده، محیط‌زیست و جنگل‌ها قربانی کشاورزی خواهند شد. اما راهکار چیست؟

برخی توجه به خانواده‌های کشاورز را در تامین امنیت غذایی کشور و ضرورت تامین الگوی کشاورزی پیشنهاد می‌کنند، عده‌ای مبارزه با مواد شیمیایی و کاربرد آن در مواد غذایی را راهکار می‌دانند و بعضی دیگر صرفه‌جویی را اساسی‌ترین روش برای پیشگیری از فقر غذایی معرفی می‌کنند.

با این حال، نیم‌نگاهی به برنامه ششم توسعه چندساله ملی از سوی دولت و نیز تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر اقتصاد مقاومتی، باید به این مهم نیز توجه داشت که هر چند اهمیت کشاورزی خانوادگی در ایجاد امنیت غذایی و تغذیه،‌ مدیریت منابع طبیعی و اقتصاد محلی ممکن است برخی از راهکارهای مقابله با این معضل باشند، اما راهکار اصلی نیست و عوامل ظریف دیگری در این مساله نقش اساسی ایفا می‌کند.

از این‌رو با توجه به بهره‌گیری از نهاده‌های کمتر در کشاورزی بویژه آب و مواد شیمیایی به‌گونه‌ای که کشاورزی ما را در مسیر بلندمدت پایدار قرار دهد، تامین ایمنی غذایی و سیری سلولی افراد جامعه، غنی‌ سازی مواد غذایی به‌‌خصوص موادغذایی پرمصرف مانند نان، یکی از بهترین راه‌های رفع کمبودهای ریزمغذی‌ها در جوامع و با هدف دربرگیری طبقات کم‌درآمد است.

چنانچه شاهد هستیم عرضه محصولات غنی‌سازی شده با موادی مانند انواع ویتامین‌ها و املاح مدتی است در کشور آغاز شده و این گونه محصولات در فروشگاه‌ها در دسترس است، اما معمولا این محصولات دارای قیمت بالاتری بوده و ممکن است طبقات کم‌درآمد که اتفاقا به مصرف این مواد محتاج‌ترند، نتوانند آنها را خریداری کنند.

بنابراین، هرچند که رفع فقر غذایی نه‌تنها برای کل جمعیت دنیا، بلکه برای جمعیت کشور نیز ناممکن به نظر می‌رسد، اما توجه به روش‌های افزایش ماندگاری خوراکی‌ها و فرآورده‌های غذایی، آن هم بدون مواد افزودنی شیمیایی و مضر می‌تواند گامی تاثیرگذار برای مبارزه یا به تاخیر انداختن زمان برای این واقعیت تلخ باشد زیرا بر کسی پوشیده نیست که موادغذایی امروز با مشکلاتی نظیر: آلودگی مواد اولیه گیاهی و دامی به موادی مانند سموم دفع آفات، علف‌کش‌ها، فلزات سنگین، سموم میکروارگانیسم، باقیمانده آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌ها و بسیاری مواد مضر دیگر از این دست روبه‌رو هستند و در صورتی که مواد اولیه ناسالم باشند، در کارخانه‌های فرآوری‌کننده نیز نمی‌توان آلودگی را از آنها خارج کرد.

تمامی این موارد در شرایطی رخ می‌دهد که متاسفانه سازمان‌های مسئول در زمینه کنترل و بازرسی موادغذایی بیشتر به مراکز تولید انبوه موادغذایی یا همان کارخانه‌ها، می‌پردازند. بنابر این براحتی می‌توان گفت برای کنترل و بازرسی سطح عرضه‌های خرد، ساختار لازم در کشور وجود ندارد و باید در این زمینه ساختارسازی شود.

استفاده از نظر نخبگان حوزه موادغذایی و دانش‌آموختگان این رشته و ارائه برنامه‌های کارشناسی شده علمی و تخصصی، بدون شک یکی دیگر از راهکارهای موجود برای رفع معضلات حوزه موادغذایی که ارتباط مستقیمی با سلامت جسمی و روحی افراد دارد، اعلام شده است.

مرتضی فغانی - جام‌جم